Υπόθεση Μπεναλά: Η γαλλική «ζαρντινιέρα» που καίει τον Μακρόν

Αντιμέτωπος με ένα περιστατικό αστυνομικής βίας, στο οποίο εμπλέκονται άμεσοι συνεργάτες του βρίσκεται ο Εμανουέλ Μακρόν. Η υπόθεση Μπεναλά, από το όνομα του υπεύθυνου ασφαλείας του Γάλλου προέδρου, ο οποίος  εμφανίζεται σε βίντεο να χτυπάει έναν διαδηλωτή την Πρωτομαγιά, κυριαρχεί στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης και δεν αποκλείεται, πέρα από τις δικαστικές να δρομολογήσει και πολιτικές εξελίξεις.

Ο Αλεξάντρ Μπεναλά τέθηκε υπό κράτηση την Παρασκευή και παραλλήλως ανακοινώθηκε η απόλυσή του από το Ελιζέ, ενώ η εισαγγελία του Παρισιού παράτεινε την κράτησή του, τουλάχιστον για ένα εικοσιτετράωρο. Το ίδιο συνέβη και για τον Βενσάν Κρας, τον αστυνομικό που ήταν μαζί με τον Μπεναλά στα επεισόδια και όπως αποκαλύφθηκε ήταν υπάλληλος του κόμματος του Μακρόν La République En Marche.

Την υπόθεση αποκάλυψε η «Monde», αναρτώντας στην ιστοσελίδα της ένα βίντεο, το οποίο δείχνει τον πρώην υπεύθυνο ασφαλείας του Μακρόν να φοράει αστυνομικό κράνος και να χτυπάει έναν νεαρό άνδρα. Ο Μπεναλά είχε λάβει άδεια να συμμετέχει με την αστυνομική δύναμη στις δράσεις διατήρησης της τάξης εκείνη την ημέρα, αλλά ως απλός παρατηρητής.

Το πρωί έγινε έρευνα στο σπίτι του, ενώ τέθηκαν υπό κράτηση και οι τρεις αστυνομικοί, οι οποίοι φέρονται να απέσπασαν οπτικό υλικό από το σύστημα βιντεοεπιτήρησης της Αστυνομίας, στο οποίο είχαν καταγραφεί τα επεισόδια, και να το μεταβίβασαν στον πρώην πλέον υπεύθυνο ασφαλείας του Μακρόν. Οι τρεις αστυνομικοί τέθηκαν αρχικά σε διαθεσιμότητα για την «υπεξαίρεση υλικού» και για «παραβίαση του επαγγελματικού απορρήτου», στην συνέχεια ωστόσο διατάχθηκε η κράτησή τους.

Καταθέτουν και πολιτικά πρόσωπα

Την ενέργεια των αστυνομικών καταδίκασε «έντονα» ο υπουργός Εσωτερικών Ζεράρ Κολόμπ, ο οποίος θα καταθέσει την Δευτέρα για την υπόθεση στην Νομική Επιτροπή της Εθνοσυνέλευσης που διερευνά την υπόθεση Μπεναλά. Η κατάθεση του Κολόμπ, όπως δήλωσε η πρόεδρος της επιτροπής θα δημοσιοποιηθεί και θα αναμεταδοθεί.

Ως μάρτυρας κατέθεσε για την υπόθεση και ο διευθυντής του γραφείου του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, Πατρίκ Στρζοντά. Ο ίδιος, με την αποκάλυψη της υπόθεσης, είχε διευκρινίσει, σύμφωνα με τη Le Monde, ότι ο Μπεναλά είχε ζητήσει να βρίσκεται μεταξύ των ομάδων «επιτήρησης» και ότι το αίτημα υποβλήθηκε σε αυτόν. Ο Στρζοντά έθεσε σε αργία για δύο εβδομάδες τον Μπεναλά, δεν προσέφυγε όμως στη δικαιοσύνη.

Στην δεκαπενθήμερη αργία του Μπεναλά τον Μάιο αναφέρθηκε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μπρουνό Ροζέρ-Πετί, τονίζοντας ότι δεν του καταβλήθηκε για δύο εβδομάδες ο μισθός του, κάτι που αποτελεί και την μεγαλύτερη τιμωρία για ένα μέλος της αποστολής του Ελιζέ.

Η υπόθεση πάντως έφτασε στην Δικαιοσύνη μόνο μετά την ανάρτηση του βίντεο από την Le Monde, κάτι που σχολίασε και αρθρογράφος της εφημερίδας La Croix, σημειώνοντας ότι ο γαλλικός κώδικας ποινικής δικονομίας αναγκάζει όλους «τους δημόσιους αξιωματούχους ή λειτουργούς» να καταγγέλλουν στη δικαιοσύνη κάθε γεγονός που μπορεί να θεωρηθεί ως έγκλημα ή ως παράπτωμα.

Το όλο σκηνικό φέρνει στο νου τον ξυλοδαρμό του Κύπριου φοιτητή Αυγουστίνου Δημητρίου, στις 17 Νοεμβρίου του 2006, που έγινε γνωστός ως η «υπόθεση της ζαρντινιέρας», αφού τότε οι αστυνομικοί επέμεναν ότι τα τραύματα του νεαρού προήλθαν από την πτώση του πάνω σε ζαρντινιέρα. Στην ελληνική περίπτωση η υπόθεση έμεινε κρυφή μόνο για κάποια εικοσιτετράωρα, ενώ οι Γάλλοι το κράτησαν κοντά τρεις μήνες. Και οι δύο περιπτώσεις ωστόσο αποκαλύφθηκαν μέσα από βίντεο.

Εξηγώντας το τι κατέγραψε, σε ένα δεύτερο βίντεο που ήρθε στην δημοσιότητα,  ο Ταχά Μπουχάφ, ένας αριστερός ακτιβιστής είπε ότι είδε κάποιον που του φαινόταν για αστυνομικός «να κάνει έρευνα σε μια νεαρή κοπέλα και να την τραβάει από τον λαιμό». Πρόσθεσε επίσης ότι λίγη ώρα αργότερα, ο ίδιος αστυνομικός επιτέθηκε σε έναν άνδρα, τον οποίο σχεδόν «έπνιξε». Ανέφερε τέλος ότι το θύμα «κειτόταν στο έδαφος και τον εκλιπαρούσε να σταματήσει».

Διαστάσεις κρατικού σκανδάλου  

Η μη παραπομπή του Μπεναλά στην Δικαιοσύνη, από τους αξιωματούχους του Ελιζέ, σε συνδυασμό με την αφαίρεση οπτικού υλικού από τα αρχεία της Αστυνομίας, τείνει να δώσει στην υπόθεση τις διαστάσεις ενός κρατικού σκανδάλου. Μάλιστα τα χαρακτηριστικά του είναι τέτοια που του προσδίδουν την δυναμική να καταστήσει κενό λόγο την υπόσχεση του Μακρόν για μια «υποδειγματική Δημοκρατία».

Η γαλλική προεδρεία δέχθηκε έντονες επικρίσεις γιατί, αν και είχε θέσει για λίγο σε αργία τον σωματοφύλακα, δεν είχε ενημερώσει τις δικαστικές αρχές. Την ίδια ώρα, ο αξιωματούχος του Ελιζέ που ανακοίνωσε την έναρξη διεργασιών για την απόλυση του Μπεναλά, έκανε λόγο για «νέα γεγονότα που μπορεί να συνιστούν παράπτωμα», τα οποία «περιήλθαν σε γνώση του προέδρου». Δεν διευκρίνιζε ωστόσο, αν αναφέρεται στην αφαίρεση στοιχείων από τα αρχεία της Αστυνομίας ή στο βίντεο που αποκάλυψε η Monde.

Αυτήν την ώρα βρίσκονται σε ταυτόχρονη εξέλιξη τρεις έρευνες που σχετίζονται με την υπόθεση: μία προκαταρκτική της δικαιοσύνης, μια διοικητική της υπηρεσίας εσωτερικών υποθέσεων της αστυνομίας και μία έρευνα της Εθνοσυνέλευσης. Παραλλήλως, αντιπολίτευση και μέσα ενημέρωσης συνεχίζουν την έντονη κριτική τους και όλα δείχνουν ότι ο Γάλλος πρόεδρος αντιμετωπίζει την σοβαρότερη κρίση από την ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του.

Αν σε αυτό προστεθούν και τα ευρήματα μιας νέας δημοσκόπησης, που  δεν έχει καταγράψει το σύνολο των αντιδράσεων της υπόθεσης Μπεναλά, αλλά δείχνει τον Μακρόν στο χαμηλότερο ποσοστό από την ημέρα της εκλογής του, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα για τον Γάλλο πρόεδρο.