Merck εναντίον Pfizer – Δύο χάπια μία σύγκριση

Τα χάπια που περιμένει όλος ο κόσμος με αδημονία, καθώς, θεωρητικά, μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου αν ληφθούν προληπτικά αμέσως μετά τη λοίμωξη, βρίσκονται στο επίκεντρο νέας διαμάχης καθώς η Merck που βλέπει τις μετοχές της να πέφτουν, βάλλει ευθέως κατά της Pfizer. Η δεύτερη αμύνεται από θέση ισχύος αφού παρά τις παρενέργειες, το χάπι της μειώνει κατά 89% τον κίνδυνο θανάτου. Κανένα από τα δύο χάπια δεν φαίνεται ιδανικό, όμως είναι τα μόνα που έφτασαν στην τρίτη φάση κλινικών δοκιμών και οι μοναδικές εναλλακτικές έναντι των μονοκλωνικών αντισωμάτων.

Όσον αφορά στο χάπι της Merck που ήδη έχει λάβει εκατομμύρια παραγγελίες, είναι τελικά όπως φαίνεται πολύ λιγότερο αποτελεσματικό από ό,τι φαινόταν στην αρχή. Ενώ δηλαδή στα προκαταρκτικά αποτελέσματα των ερευνών προκάλεσε σχετικά μεγάλη αισιοδοξία καθότι φαινόταν να μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο σοβαρής νόσου, τα επικαιροποιημένα αποτελέσματα κατέβασαν αυτό το ποσοστό αυτό στο 30%. Κατά συνέπεια η εταιρεία, προκειμένου να αποδείξει ότι το 30% είναι καταπληκτικό σε σύγκριση με τις υπόλοιπες εναλλακτικές, άρχισε να καταφέρεται εναντίον του αντίστοιχου σκευάσματος της Pfizer που φαίνεται προς το παρόν να μειώνει κατά 89% τον κίνδυνο θανάτου.

Το χάπι της Pfizer (Paxlovid) ήταν γνωστό εξαρχής ότι ήταν πιο βαρύ, με την έννοια ότι εκτός από τη βασική δραστική ουσία (που δεν φέρεται να συνιστά πρόβλημα και είναι το πειραματικό αντιικό PF-07321332) πρέπει να συγχορηγείται με μια “ενισχυτική ουσία”, το αντιικό ριτοναβίρη, που καταπολεμά ρετροϊούς. Αυτό έχει ευρύτατα χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς που είναι φορείς του HIV/AIDS, όμως πράγματι ως ένα βαθμό είναι έμμεσα επικίνδυνο, επειδή αποτρέπει τον μεταβολισμό άλλων φαρμάκων. Η Merck ξεσπάθωσε και άρχισε να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.

Με το σκεφτικό ότι ειδικά οι μεγάλοι άνθρωποι παίρνουν ένα σωρό φάρμακα που τους είναι απαραίτητα, το χάπι της Pfizer –κατά τη γνώμη της Merck–, αφού αναστέλλει αδιακρίτως την διάσπαση των υπόλοιπων φαρμάκων σε μεγάλο βαθμό, θέτει σε κίνδυνο την υγεία και την ζωή των φορέων. Ο αντιπρόεδρος της εταιρείας Ελιάβ Μπαρ, σε συνέντευξή του στους Financial Times είπε μεν ότι και τα δύο αντιικά είναι χρήσιμα για να προστατεύσουν τους ανθρώπους από τον κορονοϊό, αλλά όσον αφορά στο ανταγωνιστικό χάπι υπογράμμισε ότι «πολλοί ασθενείς δεν θα μπορούν να το πάρουν λόγω των πιθανών παρενεργειών του με αλληλεπιδράσεις σε άλλες θεραπείες που ακολουθούν».

Ο κίνδυνος απ’ το σκεύασμα της Pfizer

Η Merck αναφέρεται στη ριτοναβίρη, το “συνοδό” σκεύασμα, που κατά την εκτίμηση των ειδικών της Pfizer είναι απαραίτητο για να παραμείνει μεγαλύτερο διάστημα στον οργανισμό το βασικό χάπι της και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητά του. Η Μerck αντιλέγει ότι «η ριτοναβίρη είναι φάρμακο που αναστέλλει την ικανότητα του σώματος να διασπά φάρμακα. Οι άνθρωποι κάποιας ηλικίας παίρνουν με τη σέσουλα ένα σωρό χάπια για την υγεία τους και αν η ριτοναβίρη επηρεάζει τη δράση τους, τότε ενέχει κινδύνους». Επικαλείται και μελέτη επ’ αυτού.

Συγκεκριμένα, μια ισπανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Nature” την περασμένη εβδομάδα, κατέγραψε μια «άκρως υψηλή συχνότητα αλληλεπιδράσεων μεταξύ φαρμάκων σε νοσηλευόμενους ασθενείς με Covid-19, οι οποίοι έπαιρναν το αντιικό φάρμακο lopinavir μαζί με το ritonavir». Οι αλληλεπιδράσεις αφορούσαν αντιαρρυθμικά, κορτιζόνη και συμβαστατίνη. Η Pfizer θεωρεί ότι η ριτοναβίρη έχει καλό προφίλ ασφαλείας ακόμα και όταν συγχορηγείται με άλλα φάρμακα, τονίζοντας ότι στην ισπανική έρευνα συγχορηγείτο με το αντιικό λοπιναβίρη που δεν περιέχεται στο δικό της θεραπευτικό σχήμα.

«Ακόμα κι αν η δική μας θεραπεία αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα, το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί σε πολλές περιπτώσεις με αναπροσαρμογή της δοσολογίας των άλλων σκευασμάτων που χρειάζονται οι ασθενείς για το πενθήμερο που διαρκεί η χορήγηση του αντιικού», αντιλέγει. Παραδέχεται εν ολίγοις το πρόβλημα, αλλά δεν το θεωρεί τόσο σημαντικό, και εκτιμά ότι προκειμένου να γλιτώσει κάποιος από τις επιπλοκές του κορονοϊού, θα πρέπει να παρακολουθείται για τα άλλα νοσήματά του πιο στενά, ώστε να αναπροσαρμόζεται η δοσολογία των άλλων σκευασμάτων που πρέπει να λαμβάνει κάποιος για τις άλλες παθήσεις του.

«Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας κατά της Covid-19, οι ασθενείς θα επιστρέφουν στην κανονική δόση των άλλων φαρμάκων τους», λέει η Pfizer και θεωρεί ότι “δεν χάλασε κι ο κόσμος” αν για πέντε μέρες αλλάξει η δοσολογία των φαρμάκων αυτών. Η Merck θεωρεί από πλευράς της, ότι αυτά τα σχόλια υποβιβάζουν τον κίνδυνο. Και πέρα από τους ανταγωνισμούς των εταιρειών, είναι γεγονός ότι αυτά τα χάπια θα χορηγούνται εξωνοσοκομειακά και άρα οι φορείς δεν θα έχουν την αναγκαία στενή παρακολούθηση που τους χρειάζεται όσον αφορά στις παρενέργειες ή τις αλληλεπιδράσεις των σκευασμάτων.

Πιθανές παρενέργειες

«Το δικό μας χάπι, το οποίο στηρίζεται στην μολνουπιραβίρη, δεν ενέχει κανένα κίνδυνο και ήδη εξετάζεται από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για να λάβει έγκριση κυκλοφορίας», είπε ο αντιπρόεδρος της Merck. Όμως η επιτροπή των ειδικών του FDA γνωμοδότησε με μικρή πλειοψηφία (13 προς 10) να εγκριθεί το χάπι. Οι διαφωνούντες εξέφρασαν ανησυχίες τόσο για την αποτελεσματικότητά του όσο και για το πόσο ασφαλές είναι ειδικά για τις εγκύους.

Ο λόγος είναι ότι η δραστική του ουσία αναστέλλει την αναπαραγωγική ικανότητα του ιού και από τις κλινικές έρευνες απορρίφθηκαν οι εγκυμονούσες αλλά και οι άνδρες που δεν ήταν διατεθειμένοι να πάρουν προφυλακτικά μέτρα. Η Merck υποστηρίζει ότι αυτό έγινε για προληπτικούς λόγους και ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για βλάβες στο ανθρώπινο αναπαραγωγικό σύστημα. Ανεξαρτήτως του τι λέει η παραγωγός εταιρεία, γεγονός παραμένει ότι το σκεύασμα δεν έχει δοκιμαστεί σε εγκύους ούτε είναι απόλυτα σαφές αν επιδρά στην αναπαραγωγική ικανότητα των ανδρών.

Από την άλλη, αν χορηγείται μόνο σε υπερήλικες, αυτή η παρενέργεια, ακόμα κι αν είναι υπαρκτή, δεν παίζει κανένα ρόλο στην πράξη. Αφορά όμως τους νέους. Οι μετοχές της Merck υπέστησαν απώλειες στο χρηματιστήριο μετά τη δημοσιοποίηση προκαταρκτικών συμπερασμάτων που δείχνουν ότι το αντιικό χάπι Paxlovid της Pfizer είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από το δικό της. Η θεραπεία της Merck είναι επιπλέον ακριβότερη, καθώς στοιχίζει 700 ευρώ ή 70 ευρώ το χάπι.

Της Pfizer στοιχίζει 550 ευρώ και περιλαμβάνει δύο φάρμακα ή συνολικά 30 χάπια, που σημαίνει ότι κοστολογεί περίπου 18 ευρώ κάθε χάπι. Το θεραπευτικό σχήμα της Pfizer είναι να χορηγούνται τρία χάπια δύο φορές την ημέρα για ένα πενθήμερο, κάνοντας έναρξη ιδανικά από την τρίτη ημέρα των συμπτωμάτων. Το χάπι της Merck ίσως κυκλοφορήσει άμεσα, ενώ της Pfizer στο πρώτο τρίμηνο του 2022.