Μέρος του ενοικίου πληρώνουν οι εργοδότες για τους τηλεργαζόμενους

Ένα θέμα που είχε περάσει στα “ψιλά” επανέφερε ο κορωνοϊός στην ελβετική επικαιρότητα, με αφορμή και τον υψηλό αριθμό εργαζόμενων που δουλεύουν –λόγω των περιοριστικών μέτρων– από το σπίτι. Εργοδότες, υπαλλήλους, νομικούς αλλά και μεσίτες απασχολεί έντονα το ερώτημα κατά πόσο είναι σωστό ο εργοδότης να καταβάλλει αποζημίωση ενοικίου στους εξ αποστάσεως εργαζόμενους.

Το θέμα των ενοικίων για την εργασία από το σπίτι είχε ήδη προκύψει από τον Απρίλιο του 2019, όταν το ανώτατο δικαστήριο της Ελβετίας εξέδωσε απόφαση, σύμφωνα με την οποία όταν ένας εργαζόμενος υποχρεώνεται να εργαστεί από το σπίτι, η εργοδότρια εταιρεία θα πρέπει να πληρώσει ένα μέρος του ενοικίου του. Στην περίπτωση που εξέτασε, επρόκειτο για μερικώς απασχολούμενο, ο εργοδότης του οποίου κλήθηκε να πληρώσει αποζημίωση ενοικίου ύψους περίπου 140 ευρώ το μήνα, με το σκεπτικό ότι η επιχείρηση εξοικονομούσε χρήματα από το ενοίκιο της επαγγελματικής στέγης.

Μάλιστα, το δικαστήριο θεώρησε ότι δεν παίζει ρόλο αν ο εργαζόμενος νοίκιασε πρόσθετο δωμάτιο ή μεγαλύτερο διαμέρισμα για να εξυπηρετήσει την εργασία του, ενώ είχε το δικαίωμα να ζητήσει τη σχετική αποζημίωση και αναδρομικά.  Όπως εξήγησαν Ελβετοί νομικοί, είναι παρόμοια η λογική με την οποία εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν το προσωπικό τους αυτοκίνητο για θέματα της εργασίας τους, δικαιούνται σχετική αποζημίωση.

Και αυτό το μέτρο εντάσσεται στη νομοθεσία, κατά την οποία οι εργοδότες υποχρεούνται γενικότερα να αποζημιώνουν τους εργαζόμενους για όλα τα έξοδα που κάνουν ώστε να επιτελέσουν την εργασία τους. Έτσι, η συζήτηση για το ενοίκιο των εξ αποστάσεως απασχολούμενων αναθερμάνθηκε με αφορμή το lockdown του κορωνοϊού, χωρίς αυτό να σημαίνει ωστόσο ότι όλοι συνολικά οι εργαζόμενοι εξ αποστάσεως δικαιούνται τέτοιου είδους αποζημίωση. Καθοριστικός παράγοντας είναι, για παράδειγμα, το κατά πόσο ο υπάλληλος υποχρεούται να εργάζεται από το σπίτι ή αν επιλέγει να το κάνει.

Δεν ισχύει στη συγκυρία του κορωνοϊού

Από την άλλη μεριά, τα ελβετικά συνδικάτα επισημαίνουν ότι αυτός ο διαχωρισμός δεν καλύπτει όλους τους εργαζόμενους, καθώς υπάρχουν αρκετοί των οποίων οι συμβάσεις δεν προβλέπουν υποχρεωτική εργασία από το σπίτι. Αναγκάζονται όμως, στην πράξη, για μια σειρά από λόγους, όπως για παράδειγμα τη χρήση ευέλικτων σταθμών εργασίας από τις επιχειρήσεις, με σκοπό να εξοικονομήσουν χρήματα από την ενοικίαση επαγγελματικής στέγης. Οι σταθμοί αυτοί είναι αρκετά διαδεδομένοι στην Ελβετία και σε άλλες χώρες.

Επίσης, το ποσό που δικαιούται ένας εργαζόμενος ως αποζημίωση ενοικίου, εξαρτάται τελικά από το μισθό του και όχι από το κόστος ενοικίασης των γραφείων της επιχείρησης. Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι και για να μη θεωρηθεί από τις φορολογικές αρχές ως πρόσθετο εισόδημα και όχι ως αποζημίωση.

Πάντως, είναι κοινώς αποδεκτό στη νομική κοινότητα της Ελβετίας ότι η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου δεν μπορεί να εφαρμοστεί ως έχει κατά τις έκτακτες συγκυρίες του κορωνοϊού. Προφανώς στην περίπτωση της πανδημίας οι επιχειρήσεις δεν εξοικονόμησαν χρήματα με το να εργάζονται οι υπάλληλοι από το σπίτι, αλλά έγινε καθαρά για λόγους ασφαλείας.

Εν τω μεταξύ οι επιχειρήσεις εξετάζουν διάφορα σενάρια για τη μεγαλύτερη ενσωμάτωση της εξ αποστάσεως εργασίας στη δραστηριότητά τους. Τούτο έχει προκαλέσει αντιδράσεις στα συνδικάτα, τα οποία προειδοποιούν πως μια μικρή αποζημίωση ενοικίου θα τείνει να αντικαταστήσει άλλες, σημαντικότερες παροχές, όπως τα κουπόνια (vouchers) και τα έξοδα μετακίνησης, ενώ οι εργοδότες ενδέχεται να “φλερτάρουν” και με την ιδέα χαμηλότερων μισθών για τους εργαζόμενους που διαμένουν σε περιοχές εκτός πόλης, με την αιτιολογία ότι έχουν χαμηλότερο κόστος ζωής.

Σε κάθε περίπτωση, η ενίσχυση της εργασίας από το σπίτι, με αφορμή και τον κορωνοϊό, εκτιμάται ότι θα επηρεάσει τον τρόπο που οι επιχειρήσεις οργανώνουν το προσωπικό τους αλλά και τον τρόπο που οι εργαζόμενοι επιλέγουν σπίτι προς ενοικίαση ή αγορά. Αυτό επιφέρει μεταβολές στην αγορά ακινήτων και ενδεχομένως και την αξία τους, μια και τα σπίτια που διαθέτουν ένα έξτρα δωμάτιο για “γραφείο” γίνονται πια πιο περιζήτητα.