Ο αόρατος εχθρός και η καθυστερημένη “επιστράτευση”

Ο επικίνδυνος ιός δεν κάνει επιλογή. Εξαπλώνεται παντού. Σε μικρές και μεγάλες χώρες. Οι υπερδυνάμεις, ισχυρά κράτη, που επενδύουν στους εξοπλισμούς, ανεβάζουν και κατεβάσουν κυβερνήσεις με την επιρροή τους, τη δύναμή τους, την οικονομία τους, στέκονται αδύναμες μπροστά στον αόρατο εχθρό.

Αρχικά υποβάθμισαν την απειλή, ζύγισαν τα πολλά και διαφορετικά συμφέροντα και τώρα ψάχνουν τρόπους να αντιμετωπίσουν τον κορωνοϊό. Σήμερα υπάρχουν όλα τα μέσα αντιμετώπισης. Αυτόν, όμως, τον ιό φαίνεται πως δεν το έχουν προβλέψει, τα ινστιτούτα και οι επιστήμονες, οι οποίοι κάνουν ακόμη ασκήσεις επί χάρτου. Αυτό, που ενδεχομένως να μην έχει αλλάξει διαχρονικά ή και να έχει ενισχυθεί είναι η απληστία και η ξεροκεφαλιά των διαφόρων διαχειριστών. Είναι οι προσεγγίσεις που θέτουν τα συμφέροντα και το κέρδος πάνω από τη δημόσια υγεία, την ανθρώπινη ζωή.

Ο κορωνοϊός ανατρέπει πολλά δεδομένα. Πιέζει σχεδόν εξαντλητικά την ήδη μεγάλη –για κάποιους ανίατη– αρρώστια της παγκοσμιοποίησης και τις δομές του καπιταλιστικού συστήματος. Η κρίση που βιώνουμε σαφώς και δεν είναι δομική, πλην όμως παρακολουθούμε έναν ιό να καταφέρνει να διακόψει την ανθρώπινη επικοινωνία, να παγώσει την αγορά, να κλείσει σύνορα. Είναι ένας αόρατος εχθρός, που προελαύνει χωρίς να εντοπίζεται.

Τα όσα βιώνουμε στις μέρες μας, θυμίζουν, όντως, εκείνες τις χολιγουντιανές ταινίες επιστημονικής φαντασίας, με τους άδειους δρόμους από την επιδημία και τις ανθρώπινες ζωές να… στοιβάζονται στους δρόμους. Ενίοτε στις ταινίες αυτές υπάρχει και ο ήρωας που σκοτώνει στο τέλος τον… εχθρό. Αυτό κάνει και τη διαφορά μεταξύ της ταινίας επιστημονικής φαντασίας και της πραγματικότητας.

Πως και γιατί

Ο κορωνοϊός εξαπλώνεται με ταχύτητα. Πώς και γιατί; Καταβλήθηκαν προσπάθειες αποδόμησης της δημόσιας υγείας και ενίσχυσης του ιδιωτικού τομέα στο πεδίο των υπηρεσιών υγείας και τώρα διαπιστώνεται πως το σύστημα δεν μπορεί να αντεπεξέλθει, να αντέξει. Η Ιταλία είναι ένα παράδειγμα.

Η Κίνα, στην οποία πρώτη εμφανίστηκε ο ιός, παρά την ταχύτητα εξάπλωσης, φαίνεται πως έχει αντιμετωπιστεί. Η Γερμανία, που μέχρι πρόσφατα κρατούσε αποστάσεις από τα όσα συνέβαιναν στο πεδίο αυτό, αποφάσισε να αντιδράσει. Η καγκελάριος Μέρκελ, που μετά από δεκατέσσερα χρόνια στην εξουσία απευθύνθηκε με διάγγελμα στους πολίτες, είχε αποφανθεί πως θα αρρωστήσει από τον ιό το 70%. Όπως εύστοχα έχει αναφερθεί μόνο εάν βήξει η Γερμανία θα ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα και στην ΕΕ.

Είναι σαφές πως στην Κύπρο βρισκόμαστε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Το είπε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, την περασμένη Κυριακή. Το επιβεβαιώνει και ο τρόπος αντίδρασης και η διαχείριση που γίνεται. Δεν είναι ώρα για μουρμουρητά, για κριτική. Κάποια, ωστόσο, θέματα που προκύπτουν, πρέπει να επισημαίνονται για να αποφεύγονται.

Άργησαν τα μέτρα

Είναι σαφές πως άργησαν τα μέτρα, αλλά αυτό συνέβη και στις πλείστες χώρες. Λήφθηκαν μέτρα κάτω από την πίεση του πανικού, όπως η απόφαση να… εξοριστούν όσοι Κύπριοι έτυχε να απουσιάζουν εκτός της χώρας την ημέρα που το σκέφθηκαν… Η συγκεκριμένη απόφαση είχε και μια ουρά, κουτοπονηριά για την ακρίβεια. Ζητείτο πιστοποιητικό υγείας για κορωνοϊό, ως βίζα για την είσοδο στη χώρα, γνωρίζοντας πως τούτο ήταν ανέφικτο.

Κάποιες κινήσεις παραπέμπουν σε σκωτσέζικο ντους. Λαμβάνονται, αλλάζουν, διαφοροποιούνται. Και μετά από όλα αυτά σπεύδουν να δηλώσουν αρμοδίως ότι δεν πρέπει να γίνεται διασπορά ειδήσεων που προκαλούν πανικό. Από ποιους “ξεφεύγουν” οι ιδέες; Όχι από τα ΜΜΕ, στα οποία φορτώνονται συνήθως τα πάντα.

Βρισκόμαστε σε μια εμπόλεμη κατάσταση. Συνήθως πριν αρχίσει ένας πόλεμος αναγνωρίζεις τον εχθρό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως έχει αναφερθεί ο εχθρός είναι αόρατος. Είναι αντιληπτό πως καταβάλλεται μια μεγάλη προσπάθεια, πρωτίστως από τους λειτουργούς υγείας πρώτης γραμμής. Χρειάζεται, όμως και μια ενεργητική κοινωνία, που μπορεί να μπαίνει εν πολλοίς αυτοβούλως σε καραντίνα και να μπορεί να συμβάλει με τη στάση και τη συμπεριφορά της κατά αποτελεσματικό τρόπο. Η καθημερινότητα έχει αλλάξει, η οικονομία πλήττεται και μπορεί ο καθένας να αντιληφθεί ποιος θα πληρώσει στο τέλος τον λογαριασμό.

ΣΗΜ: Όσοι πολεμούσαν τα δημόσια νοσηλευτήρια σπεύδουν να προσφέρουν, έστω και ρητορικά στήριξη. Αυτό να το θυμηθούν και μετά την εκτόνωση της κρίσης. Την ίδια ώρα, το κράτος οφείλει να προχωρήσει στην ενίσχυση των υποδομών και τώρα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, καθώς πιάστηκε αδιάβαστο για τους χώρους καραντίνας!