Οι επαναλοιμώξεις είναι πιο επικίνδυνες από την πρώτη λοίμωξη

Νέα έρευνα επί 257.427 ασθενών αμερικανικών νοσοκομείων που είχαν μολυνθεί μόνο μία φορά και 38.926 που είχαν πολλαπλές λοιμώξεις κορονοϊού, έδειξε ότι όσοι μολύνθηκαν για δεύτερη ή τρίτη φορά από διάφορες μεταλλάξεις του κορονοϊού, αντιμετώπισαν διπλάσιες πιθανότητες θανάτου και τριπλάσιες για βαριά νόσο σε σύγκριση με όσους μολύνθηκαν άπαξ. Αυτό μάλιστα σύμφωνα με την έρευνα ισχύει ανεξαρτήτως της ηλικίας των ασθενών ή του αν είναι επαρκώς εμβολιασμένοι ή ανεμβολίαστοι.

Και Έλληνας ερευνητής αναφέρει τον σχετικό κίνδυνο σε συνέντευξή του προς το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο παθολόγος Γιώργος Παππάς, διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με ερευνητικό έργο στον χώρο των λοιμώξεων. «Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας ότι τα συμπτώματα θα είναι ήπια μετά από επαναλοίμωξη. Πολλά εξαρτώνται από το ιικό φορτίο στο οποίο θα εκτεθεί κάποιος, από την ανοσολογική κατάστασή του, αλλά και από τυχαίους παράγοντες, όπως αν η λοίμωξη θα προσβάλλει το αναπνευστικό ή όχι. Δεν μπορεί επ΄ουδενί να είναι πρόκριμα το πώς πέρασες την πρώτη φορά που νόσησες για το πως θα περάσεις την δεύτερη. Έχουμε δει περιπτώσεις στις οποίες οι επαναλοιμώξεις είναι χειρότερες», είπε.

Σε αυτό το σημείο να υπενθυμίσουμε τον 30χρονο που είχε περάσει ελαφρά την πρώτη λοίμωξη και έξι μήνες μετά επαναμολύνθηκε, χρειάσθηκε σχεδόν αμέσως διασωλήνωση και μετά από 15 μέρες απεβίωσε. Το ίδιο εικάζεται ότι συνέβη και με ένα παιδί που κατέληξε και το οποίο είχε μολυνθεί τέσσερις μήνες πριν μολυνθεί εκ νέου και καταλήξει. Στην περίπτωση του παιδιού άλλοι ειδικοί μιλούσαν για επαναλοίμωξη και άλλοι για μακρά νόσο. Έχει καταγραφεί και τρίτο περιστατικό με ασθενή που χρειάσθηκε διασωλήνωση στην δεύτερη προσβολή του από τον ιό, όμως εκείνος ευτυχώς επιβίωσε.

Το γεγονός φυσικά ότι εμείς ανακαλούμε τρία περιστατικά από το δημοσιογραφικό μας αρχείο δεν είναι διόλου αντιπροσωπευτικό της πραγματικής εικόνα, αφού πλήρη στοιχεία για επαναλοιμώξεις και σοβαρότητα νόσησης έχει θεωρητικά μόνον ο ΕΟΔΥ. Ο κ. Παππάς είπε σχετικά με τις επαναλοιμώξεις: «Όσο ο ιός κυκλοφορεί ανεξέλεγκτος θα έχει την δυνατότητα να μεταλλάσσεται και έχει ιδιαίτερη σημασία η εφαρμογή των μέτρων προστασίας, δηλαδή η χρήση μάσκας ειδικά σε εσωτερικούς χώρους, ο καθαρός αέρας σε κλειστούς χώρους και οι στοχευμένοι έλεγχοι καθώς και ο ευρύτατος εμβολιασμός, που όλα μαζί θα περιορίσουν την κυκλοφορία του ιού στην κοινότητα».

Τι έδειξε η έρευνα για επαναλοιμώξεις

Η αμερικανική έρευνα δείχνει ότι ναι μεν πολλοί περνούν δύο και τρεις λοιμώξεις με ήπια συμπτώματα, αλλά η γενίκευση ότι οι επαναλοιμώξεις είναι ήπιες, αποτελεί επικίνδυνη ψευδαίσθηση. Κακώς, δηλαδή, εκτιμούν οι ερευνητές, «πολλοί παίρνουν αψήφιστα τον κίνδυνο επαναλοίμωξης, θεωρώντας δεδομένο ότι θα “το περάσουν στο πόδι” όπως και την προηγούμενη φορά».

Σύμφωνα με τους ερευνητές ο κίνδυνος ήταν διπλάσιος και τριπλάσιος αντίστοιχα για θανάτους ή νοσηλεία σε διάστημα ενός εξαμήνου από την τελευταία λοίμωξη των επαναπροσβληθέντων ασθενών. Οι ασθενείς αντιμετωπίζουν επίσης υπολογίσιμα μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακών, πνευμονολογικών, διαβητολογικών, γαστρεντερικών, νεφρικών και νευρολογικών επιπλοκών όταν κολλούν για δεύτερη ή τρίτη φορά.

Αυτή η διαπίστωση έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς η μάσκα είναι απούσα και η Όμικρον 5 εξαπλώνεται ραγδαία, παρότι η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας προειδοποιεί για πιθανότητα εμφάνισης μέσα στο καλοκαίρι νέου στελέχους, αγνώστου βαρύτητας, που θα βρει και “καλό έδαφος” εξάπλωσης. Πέρσι οι επαναλοιμώξεις σπάνιζαν, ενώ φέτος συνιστούν το ένα τέταρτο έως –κατά περιοχές και ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα– το ένα πέμπτο των νέων κρουσμάτων. Τουτέστιν, πάνω από 4.000 πολίτες όλων των ηλικιών στη χώρα μας στη σημερινή φάση του έκτου κύματος μολύνονται καθημερινά για δεύτερη ή τρίτη φορά και κάποιοι, μάλιστα, για τέταρτη.

Στην αμερικανική έρευνα συγκρίθηκε η υγεία 38.926 ασθενών με επαναλοίμωξη, με την υγεία όσων ασθενούσαν για πρώτοι φορά. Από αυτούς οι περίπου 36.000 είχαν μολυνθεί μόνον άλλη μία φορά, οι 2.200 άλλες δύο φορές και οι 246 τρεις. Δηλαδή υπήρχε και δείγμα που μολυνόταν για τέταρτη φορά, που σημαίνει ότι αυτοί οι 246 άνθρωποι δεν είχαν επαρκή αντισώματα για κανένα νέο στέλεχος εξαρχής, αλλά ούτε και για το ίδιο σε ορισμένες περιπτώσεις.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν σοβαρά καρδιολογικά και πνευμονολογικά ζητήματα μετά τις επαναλοιμώξεις, είτε άμεσα, δηλαδή τις πρώτες 15 μέρες, είτε μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Μάλιστα οι κίνδυνοι επιπλοκών ήταν ίδιοι σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, ενώ οι πιθανότητες επιπλοκών αύξαναν με κάθε νέα επαναλοίμωξη.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η νόσηση επιφέρει αθροιστικούς κινδύνους και παρότι αμέτρητοι άνθρωποι θα περάσουν ήπια και τις τέσσερις πιθανές επαναλοιμώξεις τους, ένα ποσοστό από αυτούς, άγνωστο πόσο ακριβώς, θα ρισκάρει πολύ περισσότερο με κάθε νέα λοίμωξη. Όπως είπε ο επικεφαλής της έρευνας, οι περισσότεροι από όσους επαναμολύνονται και χρήζουν νοσηλείας, ανήκουν σε  ευάλωτες ομάδες και αυτό είναι εν μέρει φυσικό, γιατί οι μη ευάλωτοι συχνά δεν αναφέρουν την δεύτερη ή τρίτη λοίμωξή τους πουθενά, ενώ οι ευπαθείς απευθύνονται άμεσα σε γιατρό.

Ένα σαφές συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι ανεξαρτήτως της ηλικίας και των υποκειμένων νοσημάτων των ασθενών, κάθε νέα επαναλοίμωξη αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες για μακρά νόσο, δηλαδή για προβλήματα που ουσιαστικά αλλάζουν τη ζωή του ατόμου –εύκολη κόπωση ή και άλλα οξύτερα συμπτώματα. Οι λοιμωξιολόγοι προβληματίζονται, γιατί όταν για παράδειγμα κάποιος νοσεί από γρίπη, για περίπου 15 χρόνια έχει αντισώματα ακόμα και για αρκετά διαφορετικά στελέχη της. Όμως με τον κορονοϊό διαπιστώνεται ότι αυτό δεν ισχύει. Μάλιστα μέσα σε ένα χρόνο κάποιος μπορεί να ασθενήσει από το ίδιο στέλεχος που είχε ασθενήσει και πέρσι.

Οι Αμερικανοί ερευνητές επίσης διαπιστώνουν ότι ενώ τον πρώτο χρόνο έβλεπαν επαναλοιμώξεις πολλούς μήνες μετά την πρώτη νόσο ή λοίμωξη, πλέον βλέπουν ασθενείς να μολύνονται κάθε τρεις-τέσσερις μήνες. Όπως φαίνεται, ενώ ο κόσμος θέλει να βάλει την πανδημία στο ράφι σαν να έχει ξεμπερδέψει, ο κορονοϊός δεν έχει ξεμπερδέψει με τον κόσμο. Ο Michael Osterholm, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Στρατηγικής Λοιμωδών Νοσημάτων του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, σε συνέντευξή του προς το CNN είπε χαρακτηριστικά:

«Έχω τρία φιλαράκια που αποφάσισαν να πάνε για πρώτη φορά να φάνε επιτέλους σε εστιατόριο μετά τις καραντίνες και τα μέτρα. Ε, λοιπόν, κόλλησαν και οι τρεις. Είναι εποχή για να κυκλοφορούμε με μάσκες Ν95, ανεξαρτήτως του αν έχουμε εμβολιαστεί. Ξέρω ότι αυτό δεν αρέσει σε πολύ κόσμο, αλλά δεν έχουμε και πολλές επιλογές».

Οι ανακοινώσεις που θα σταματούσαν

Να αναφέρουμε ότι και σήμερα η επιδημιολογική εικόνα είναι κακή, καθώς είναι υψηλά τα κρούσματα (18.214), και αυξημένες οι εισαγωγές στα νοσοκομεία, μια που έφθασαν πλέον τις 365. Αυξημένοι στους 23 και οι θάνατοι, που εδώ και μια εβδομάδα έχουν ξεπεράσει τις δύο δεκάδες, ενώ μέχρι την απόλυτη χαλάρωση είχαν μειωθεί στους 12 την ημέρα. Αυξημένες πλέον και οι διασωληνώσεις, που έφθασαν τις 101, κάτι που τεκμαίρουμε ότι σημαίνει πως χρειάζονται διασωλήνωση περισσότερα από 20 άτομα την ημέρα.

Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι οι περίφημοι “σκληροί δείκτες” προειδοποιούν και ότι δεν είναι μόνον ο αριθμός των κρουσμάτων καθ’ αυτός εκείνος που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Εν τω μεταξύ, παρότι πολλοί ειδικοί επιμένουν στην επαναφορά της μάσκας και στον μετριασμό της χαλάρωσης, ειδικά στους κλειστούς χώρους, η Πολιτεία επιμένει ότι «το ΕΣΥ δεν δέχεται πίεση που να αιτιολογεί την επαναφορά της μάσκας» και ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε μάλιστα ότι δεν χρειάζονται καθημερινές ενημερώσεις κι ότι θα ανακοινώνει δείκτες κάθε Παρασκευή. Πιθανόν η Πολιτεία το ανακοίνωσε, ελπίζοντας ότι μέσα σε μια εβδομάδα θα έχει αλλάξει η επιδημιολογική κατάσταση και έτσι θα πάψει να δέχεται πιέσεις για την λήψη κάποιων στοιχειωδών μέτρων.

Σήμερα υπήρξε ανακοίνωση κρουσμάτων, παρότι ο οργανισμός είχε ανακοινώσει ότι η τελευταία ανακοίνωση ημερησίων δεικτών θα ήταν η χθεσινή, δηλαδή της Παρασκευής. Ίσως στον ΕΟΔΥ και στο υπουργείο Υγείας το ξανασκέφθηκαν μετά την έντονη αντίδραση πολλών ειδικών, ότι σε μια φάση με έξαρση είναι, αν μη τι άλλο, άκομψο να περιορίζεται η ενημέρωση του κοινού. Η ανακοίνωση του ΕΟΔΥ, που δεν ξέρουμε αν εξακολουθεί να ισχύει, ανέφερε τα εξής

«Ο ΕΟΔΥ θα κοινοποιεί εβδομαδιαία έκθεση όπως οι περισσότερες χώρες, με τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα της λοίμωξης COVID-19 κάθε Παρασκευή. Η έκθεση θα αφορά στα δεδομένα που καταγράφονται στην ΗΔΙΚΑ έως και τις 9:00 το πρωί της προηγούμενης ημέρας. Στην εβδομαδιαία έκθεση θα περιλαμβάνονται όλα τα δεδομένα του νοσήματος από την αρχή της πανδημίας (αριθμός κρουσμάτων, διασωληνωμένων και θανάτων), καθώς και τα δεδομένα της επιτήρησης λυμάτων και της γονιδιωματικής. Σε περίπτωση σημαντικών αλλαγών στην επιδημιολογία του νοσήματος θα υπάρξουν σχετικές ενημερώσεις από τον ΕΟΔΥ».