Πόσα αγόρια μπορεί να παρουσιάσουν μυοκαρδίτιδα από εμβόλιο

Η εκτίμηση του κινδύνου για εκδήλωση μυοκαρδίτιδας σε νεαρούς άνδρες και εφήβους – και σπανίως σε κορίτσια ή νέες γυναίκες– στηρίζεται κυρίως σε ισραηλινές, βρετανικές και αμερικανικές έρευνες, που δεν συμπίπτουν όμως ως προς το ποσοστό και συχνά ούτε καν προσεγγίζουν. Πάντως, αυτή η φλεγμονή του μυοκαρδίου ή του περικαρδίου ήταν σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις αναστρέψιμη.

Ανεξαρτήτως αιτίου, το πρόβλημα εκδηλώνεται συνήθως με αίσθημα κόπωσης, δύσπνοια, πόνο στο στήθος και ταχυπαλμία. Ενίοτε, σε εκ γενετής καρδιοπάθειες, μπορεί να είναι σχεδόν ασυμπτωματικό. Oι αρμόδιες υπηρεσίες υγείας στις ΗΠΑ επισήμως δηλώνουν ότι κανένας θάνατος στη χώρα δεν έχει τεκμηριωθεί ότι προκλήθηκε από μυοκαρδίτιδα εξ’ εμβολίου. Στην Αυστραλία διερευνάται ως ύποπτος μόνον ο θάνατος μιας νέας γυναίκας, όμως η 33χρονη, που ήταν από τη Νέα Ζηλανδία, έπασχε και από υποκείμενα νοσήματα. Οι ειδικοί δεν αποκλείουν η μοιραία μυοκαρδίτιδά της να ήταν συνέπεια μάλλον αυτών, παρά του εμβολίου. Όπως και να έχει η υπόθεση διερευνάται ακόμη, ο θάνατος επήλθε προ 14 ημερών.

Στην Ελλάδα διερευνάται ο θάνατος ενός 15χρονου στην Αρκαδία που έπαθε ανακοπή στον ύπνο του, δύο μέρες μετά την πρώτη δόση του εμβολίου της Pfizer, όμως ακόμη δεν υπάρχουν νεότερα από την ιατροδικαστικής εξέταση. Το αγόρι ήταν υγιές, χωρίς υποκείμενα νοσήματα. Εντούτοις, οι ειδικοί θεωρούν ότι μπορεί να υπήρχε μια καρδιολογική ιδιαιτερότητα που να είχε περάσει απαρατήρητη. Δυστυχώς στη χώρα μας, κάθε χρόνο, πάνω από τρία αγόρια ή νεαροί άνδρες πεθαίνουν αιφνιδίως από ανακοπή, λόγω μυοκαρδιοπαθειών ή περικαρδιοπαθειών που δεν είχαν διαγνωστεί εγκαίρως. Δεν έχουμε επίσημη πληροφόρηση για το τι ισχύει τελικά για τον άτυχο 15χρονο.

Γενικά εκτιμάται ότι οι πιθανότητες μυοκαρδίτιδας είναι περίπου μια στους 10.000 εμβολιασμούς, αλλά το νούμερο αυτό δεν είναι και τόσο οριστικοποιημένο, καθώς άλλες χώρες μετρούν περιστατικά μετά την πρώτη δόση του Pfizer, άλλες βάζουν και την δεύτερη, άλλες μετράνε μαζί μυοκαρδίτιδα και περικαρδίτιδα, άλλες δεν αναλύουν κατά εμβόλιο, άλλες δίνουν περιστατικά κατόπιν εμβολιασμού, χωρίς να αφαιρέσουν όσες μυοκαρδίτιδες είχαν τελικά άλλο αίτιο. Οι διαφορετικές ερευνητικές προσεγγίσεις ουσιαστικά δίνουν μια μεγάλη γκάμα ποσοστών, από τέσσερα έως 166 περιστατικά ανά εκατομμύριο εμβολιασμών.

Τα ποσοστά και η ερμηνεία

Στις ΗΠΑ υπολόγισαν ότι τα περιστατικά μυοκαρδίτιδας μετά από το εμβόλιο της Pfizer ήταν  4.3 ανά εκατομμύριο δόσεων και περικαρδίτιδας 3.8 επίσης ανά εκατομμύριο. Μετά από εμβολιασμό με το AstraZeneca καταγράφηκαν 1.7 μυοκαρδίτιδες ανά εκατομμύριο δόσεων  και τρεις περικαρδίτιδες πάλι ανά εκατομμύριο. Μετά από την χορήγηση του Moderna καταγράφηκαν 14.7 μυοκαρδίτιδες και 13 περικαρδίτιδες, πάντα ανά εκατομμύριο δόσεων. Σύμφωνα όμως με άλλη έρευνα, έχουν διαπιστωθεί στις ΗΠΑ 162,2 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο για υγιή αγόρια ηλικίας 12 έως 15 ετών, αριθμός πολύ υψηλότερος.

Στις ΗΠΑ το 86% των αγοριών που εμφάνισαν παρενέργειες έπρεπε να νοσηλευτούν, ενώ στα υπόλοιπα η μυοκαρδίτιδα ήταν ηπιότερη και αντιμετωπίσθηκε με κατ’ οίκον νοσηλεία ή υποχώρησε μόνη της. Αναφέρεται συχνά ότι η μυοκαρδίτιδα είναι συχνά συνέπεια και της ίδιας της νόσου του κορονοϊού και ότι οι πιθανότητες να πάθει μυοκαρδίτιδα ένας νεαρός από Codvid είναι περισσότερες από όσες να την παρουσιάσει από εμβόλιο.

Σύμφωνα με νεότερη αμερικανική έρευνα τα υγιή αγόρια ενδέχεται να είναι πιο πιθανό να εισαχθούν στο νοσοκομείο από αυτήν την σπάνια παρενέργεια του εμβολίου της Pfizer, παρά από μόλυνση με κορoνοϊό. Όμως αυτή η νεότερη έρευνα επιλέγει να λαμβάνει ως δεδομένο την αμερικανική ανάλυση που αναφέρει 162 περιστατικά ανά εκατομμύριο και όχι εκείνη που αναφέρει μόνον 4,3.

Η ανάλυση ιατρικών δεδομένων, σύμφωνα πάντα με την νεότερη αμερικανική έρευνα, δείχνει ότι τα αγόρια ηλικίας 12 έως 15 ετών, χωρίς υποκείμενα νοσήματα, έχουν τέσσερις έως έξι φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να διαγνωστούν με μυοκαρδίτιδα που σχετίζεται με το εμβόλιο από ό,τι να νοσηλευτούν στο νοσοκομείο με κορoνοϊό σε διάστημα τεσσάρων μηνών. Αν η συγκεκριμένη έρευνα συνέκρινε τον κίνδυνο με την εκτίμηση ότι παρουσίασαν μυοκαρδίτιδα μόνον 4,3 παιδιά στο εκατομμύριο, τότε θα κατέληγε στο ακριβώς αντίθετο συμπέρασμα, ότι δηλαδή η εισαγωγή για νοσηλεία από κορονοϊό είναι δεκαπλάσια πιθανότερη από την περίπτωση ένας εμβολιασμένος νέος να παρουσιάσει μυοκαρδίτιδα από εμβόλιο.

Τι λένε ξένοι ειδικοί

Αυτή η έρευνα προβάλλεται περισσότερο στη Βρετανία, παρά στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς εκεί ο εμβολιασμός στηρίζεται στο AstraZeneca και μέχρι στιγμής δεν εμβολιάζονται παιδιά ηλικίας κάτω των 16 ετών. Πάντως ακόμη και στη Βρετανία επισήμως οι υγειονομικές αρχές εκτιμούν ότι τα περιστατικά μυοκαρδίτιδας μετά από εμβολιασμό με το σκεύασμα της Pfizer είναι μόλις έξι στο εκατομμύριο και όχι 165.

Στην βρετανική εφημερίδα “Guardian”, ο Σαούλ Φάουστ, καθηγητής παιδιατρικής ανοσολογίας και μολυσματικών ασθενειών στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, δήλωσε ότι αυτά που δείχνει η νεότερη έρευνα υποδηλώνει ότι ορθά η Βρετανία ακολουθεί μια «προσεκτική» προσέγγιση στο θέμα του εμβολιασμού εφήβων.

Σύμφωνα με αυτήν, σε παιδιά ηλικίας 12 έως 17 ετών κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2021 τα περιστατικά μυοκαρδίτιδας μετά από δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer ανέρχονταν σε 162,2 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο για υγιή αγόρια ηλικίας 12 έως 15 ετών και 94 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο για υγιή αγόρια ηλικίας 16 έως 17 ετών. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τα κορίτσια ήταν 13,4 και 13 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο, αντίστοιχα.

Με τα τρέχοντα ποσοστά μόλυνσης στις ΗΠΑ, ο κίνδυνος να μεταφερθεί ένας υγιής έφηβος στο νοσοκομείο με Covid τις επόμενες 120 ημέρες είναι περίπου 44 στο εκατομμύριο και τεκμαίρουν οι ερευνητές ότι ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος από την μυοκαρδιοπάθεια. Όμως ο καθηγητής Φάουστ δηλώνει στην Guardian: «Η μυοκαρδίτιδα μετά τον εμβολιασμό είναι εξαιρετικά σπάνια… Όμως, δεν υπάρχει επείγουσα ανάγκη εμβολιασμού των παιδιών από ιατρική σκοπιά, ωστόσο η συνολική ισορροπία θα μπορούσε να αλλάξει. Προσωπικά, αν προσφερθεί εμβόλιο στα παιδιά μου, που είναι στην εφηβεία, η σύζυγός μου και εγώ δεν θα διστάσουμε να τους επιτρέψουμε να το κάνουν».

Ο καθηγητής Άνταμ Φιν μέλος της επιτροπής Εμβολίων στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, δήλωσε απεναντίας το εξής: «Είμαι σύμφωνος με τη σύσταση της αρμόδιας υπηρεσίας, της Μικτής Επιτροπής της Βρετανίας για τον Εμβολιασμό, η οποία δεν συνιστά να προχωρήσει αυτή τη στιγμή ο εμβολιασμός σε υγιή παιδιά 12 έως 15 ετών για λόγους κινδύνου-οφέλους για την υγεία. Δεδομένης της τρέχουσας αβεβαιότητας, υπάρχει ένας μικρός αλλά εύλογος κίνδυνος οι σπάνιες βλάβες να αποδειχθούν ότι υπερτερούν των μέτριων οφελών».