Το “αυτόνομο σχολείο” και η παραπαιδεία

Κατ’ επέκταση, αν θέλουμε να συζητήσουμε σοβαρά για την παιδεία της χώρας δεν είναι δυνατόν να παρακάμψουμε την διασύνδεση της παιδείας που πάσχει και του μοναδικού στον κόσμο φαινομένου που υποβαθμίζει κάθε προσπάθεια αναβάθμισης. Της “παραπαιδείας” των φροντιστηρίων. Η νέα λεκτική “επανάσταση” του κυρίου Πιερρακάκη βασίζεται στην υποτιθέμενη «αυτονομία» του manager/διευθύνοντος συμβούλου Διευθυντή, ρόλο που, σύμφωνα με τον «σχεδιασμό», θα αναλάβουν περίπου 10.800 διευθυντές σχολικών μονάδων της χώρας.

Η διαχρονική “ευαισθησία” της κυβέρνησης στις στατιστικές φαίνεται να ώθησε για ακόμα μία φορά τον υπουργό προς αυτή την εξαγγελία. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει τον χαμηλότερο δείκτη αυτονομίας μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Βρέθηκε λοιπόν ένας δείκτης που, με μία απλή εξαγγελία, θα συνεισφέρει στη «στατιστική αναβάθμιση». Ωστόσο, παραμένει ζητούμενο η μαζική εφαρμογή άλλων εξαγγελιών του κυρίου Πιερρακάκη, όπως το ψηφιακό σχολείο ή η ουσιαστική παρέμβαση μέσω του ψηφιακού φροντιστηρίου για την αντικατάσταση του εξωσχολικού φροντιστηρίου.

Η οδός της “αυτόνομης” ουτοπίας συνεχίζεται. Έχοντας χαρακτηρίσει το ψηφιακό σχολείο και το ψηφιακό φροντιστήριο ως «επανάσταση», ο πρωθυπουργός εντόπισε την θετικότητα της εξέλιξης αυτής στο γεγονός ότι «θα κάνει πραγματικά την διαφορά για τα παιδιά που προετοιμάζονται για τις πανελλαδικές». Επιχαίροντας για το γεγονός της νέας εκπαιδευτικής «επανάστασης», παρέλειψε να αναφερθεί στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των οικογενειών ματώνει οικονομικά και οδηγείται – προφανώς με «επαναστατική» διάθεση – από το ίδιο το σύστημα στην παραπαιδεία. Έχει τεχνηέντως καλλιεργηθεί πως μόνον μέσω της «διεξόδου» αυτής, μπορεί να δώσει στα παιδιά του ο κάθε γονιός την εκπαιδευτική στήριξη προκειμένου να εισαχθούν στα ΑΕΙ.

Αναλύουμε λανθασμένα τα προβλήματα της παιδεία μέσα από την οπτική των πολιτικών που απλά εξαγγέλλουν «εκπαιδευτικές επαναστάσεις» χωρίς να τολμήσουν να “ακουμπήσουν” το πραγματικό πρόβλημα της παραπαιδείας. Αυτονόητα καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως η πρακτική αυτή που ταλανίζει την παιδεία δεκαετίες τώρα – παράλληλα με τις οικονομικές κρίσεις – αποτελεί συνδυασμό ανικανότητας, ψηφοθηρίας αλλά και αδυναμίας να θιχτεί μία “βιομηχανία” στην οποία εργάζονται χιλιάδες καθηγητές και δάσκαλοι (βλέπε τα περιβόητα “Κέντρα Μελέτης Δημοτικού”). Καλύπτεται κατά τον τρόπο αυτό η αδυναμία της πολιτείας να τους παρέχει έναν μισθό που να αντικατοπτρίζει τον πραγματικό ρόλο των εκπαιδευτικών. Ως το πολιτικό σύστημα να αδυνατεί να στερηθεί τις ψήφους της εκπαιδευτικής στρεβλότητας.

Μια αδυναμία που δεν θα με εξέπληττε αν οδηγείτο στην παροχή voucher προς γονείς για την εγγραφή των παιδιών τους σε ιδιωτικά σχολεία στα πλαίσια μία τάσης ιδιωτικοποίησης της παιδείας αντί για την ενίσχυση της δημόσιας. Άλλωστε, είμαστε μπροστά στο φαινόμενο εξαγοράς εξαιρετικών ιδιωτικών σχολείων από ξένα funds (ιδιοκτητών δεκάδων σχολείων στην Ευρώπη) με μόνη προφανή στόχευση το κέρδος μέσω της δημιουργίας δικτύου σχολικών μονάδων σε όλη την χώρα.

Αν παραλληλίσουμε την συνεργασία του δημοσίου με το ιδιωτικό σύστημα υγείας, εύκολα μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι τέτοιας μορφής «συνεργασίες» ίσως δεν είναι εκτός της φιλοσοφίας της κυβέρνησης. Συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για την ενδυνάμωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όπως η ίδρυση “Ωνάσειων σχολείων” και της τριτοβάθμιας μέσω ανάδειξης σχολών «εξειδίκευσης» σε περιοχές με αναπτυξιακές ιδιαιτερότητες – σύμφωνα με τις εξαγγελίες του κυρίου Πιερρακάκη – είναι σίγουρα προς την σωστή κατεύθυνση.

Η διείσδυση των funds όμως, δημιουργεί πέπλο κινδύνου για το «αυτόνομο» σχολείο αναδεικνύοντας τον κίνδυνο του αφελληνισμού ενός ελληνοκεντρικού εκπαιδευτικού αφηγήματος. Βέβαια υπάρχει και η «επενδυτική» επιλογή να αρχίσουν τα funds να αγοράζουν φροντιστήρια!

Το «Διεθνές Απολυτήριο» και η παιδεία

Έχοντας λύσει όλα τα θέματα της παιδείας ο κύριος Πιερρακάκης σκέφθηκε πως η παροχή του Διεθνούς Απολυτηρίου (International Baccalaureate – IB) στα δημόσια σχολεία της χώρας θα προσέθετε εκπαιδευτικό πλουραλισμό και ίσες ευκαιρίες. Αναδεικνύει ο κύριος Υπουργός σαφή αδυναμία αντίληψης ότι η παιδεία είναι πρωτίστως θέμα κουλτούρας και πνευματικότητας ως την ανάγκη ανάδειξης ενός υγιούς ελληνοκεντρικού πεδίου εκπαίδευσης. Μίας κουλτούρας που δύσκολα μπορεί να συνδυάσει την «επανάσταση του αυτόνομου σχολείου» με την εκτός εγχώριου εκπαιδευτικού πλαισίου εισαγωγή του ΙΒ.

Κάποιοι ίσως εκτιμούν πως ξαφνικά το «αυτόνομο» σχολείο και η εισαγωγή του ΙΒ θα δώσει λύσεις στην στέγαση των δασκάλων και καθηγητών, θα αναδείξει την προβληματικότητα των βιβλίων που διδάσκονται, θα εξαλείψει τα φροντιστήρια, θα αναδείξει την επιζητούμενη ενσυναίσθηση που θα κτίσει σχολεία για παιδιά με ειδικές ανάγκες ή θα ενδυναμώσει τον θεσμό των ειδικών σχολείων. Το μόνο ουσιαστικό ελληνοκεντρικό μέτρο που εξήγγειλε ο κύριος Πιερρακάκης. Καλό θα ήταν να ρωτήσει βέβαια πόσα παιδιά ιδιωτικών σχολείων που ακολουθούν το ΙΒ κάνουν φροντιστήριο!