Η απάντηση του φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στον Μητροπολίτη για τα “Αδέσποτα Κορμιά”

Σημειώνεται ότι η απόφαση της αστυνομίας για απαγόρευση συναθροίσεων στη Θεσσαλονίκη ήρθε έπειτα από ιντερνετικό κάλεσμα. Συγκεκριμένα, για τις 7 το απόγευμα είχε αναρητθεί άλεσμα για συγκέντρωση διαμαρτυρίας από τους «ενωμένους Μακεδόνες» και την οργάνωση “Ιερός Λόχος”, έξω από τον Κινηματογράφο «Ολύμπιον», με αφορμή την αφίσα του ντοκιμαντέρ «Αδέσποτα Κορμιά». Τελικώς καμία από αυτές τις οργανώσεις δεν εμφανίστηκε.

Στην πολυσυζητημένη αφίσα του ντοκιμαντέρ, απεικονίζεται σταυρωμένη ημίγυμνη έγκυος. Η ταινία πρόκειται να προβληθεί απόψε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Αναλυτικά η ανακοίνωση της αστυνομίας για την απαγόρευση συναθροίσεων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης αναφέρει: «Ανακοινώνεται ότι με απόφαση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Αστυνομίας Θεσσαλονίκης, απαγορεύεται η πραγματοποίηση κάθε υπαίθριας δημόσιας συνάθροισης, από ώρα 14:00’ της 12-03-2024 έως 24:00 της 12-3-2024 στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της πόλης της Θεσσαλονίκης, που οριοθετείται από τις οδούς:

Λ. Νίκης – 30ης Οκτωβρίου – Γ΄ Σεπτεμβρίου – Λ. Στρατού – Αγγελάκη – Εγνατία – Μ. Γενναδίου – Φιλίππου – Χαλκέων – Εγνατία – Μοναστηρίου – Ταντάλου – Καζαντζάκη – Αναγεννήσεως – 26ης Οκτωβρίου – Καρατάσου – Ν. Κουντουριώτου – Λ. Νίκης, καθώς και στην πλατεία – μνημείο Λευκού Πύργου Θεσσαλονίκης και την εφαπτόμενη σ’ αυτήν πλατεία αγαλμάτων Μ. Αλεξάνδρου και Κ. Καραμανλή, σε όλη την έκταση αυτών, που οριοθετείται από τις οδούς Λ. Νίκης – 30ης Οκτωβρίου (έως του σημείου που η 30ης Οκτωβρίου τέμνεται με την οδό Γ΄ Σεπτεμβρίου) και σε όλο το πλακόστρωτο της παραλίας, που περικλείεται από τις ανωτέρω οδούς.

Η ανωτέρω απαγόρευση επιβάλλεται καθώς ενόψει της πραγματοποίησης εξαγγελθεισών συναθροίσεων επαπειλείται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια λόγω πιθανής διάπραξης σοβαρών εγκλημάτων, ιδίως κατά της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας και της ιδιοκτησίας και απειλείται σοβαρά η διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής, της κυκλοφορίας οχημάτων και πεζών, καθώς και της λειτουργίας των υποδομών και κοινωφελών εγκαταστάσεων στην οριοθετημένη και κεντρικότερη περιοχή της πόλης».

Οι αντιδράσεις

Την οργή του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκη, Φιλόθεου προκάλεσε η αφίσα της ταινίας της σκηνοθέτιδας Ελένης Ψύκου, «Αδέσποτα Κορμιά», στην οποία απεικονίζεται σταυρωμένη μια ημίγυμνη έγκυος γυναίκα.

Το φιλμ ακολουθεί την ιστορία τριών γυναικών και η σύνοψη αναφέρει: «Η νέα ταινία της Ελίνας Ψύκου είναι ένα ντοκιμαντέρ με τη μορφή road movie. Οι ηρωίδες του ταξιδεύουν σε μια Ευρώπη που ολοένα συντηρικοποιείται, διεκδικώντας τίποτα λιγότερο από αυτονομία και αυτοδιάθεση του σώματός τους. Το ταξίδι τους είναι αβάστακτα σοβαρό και ανέλπιστα αστείο, τα αιτήματά τους επείγοντα, ο αντίλογος σαθρός αλλά συχνά ηχηρός, το αποτέλεσμα αμφίρροπο.

Ο Μητροπολίτη, με επιστολή του προς τη διευθύντρια του Φεστιβάλ Ελίζ Ζαλαντό, ζητά να μην αναρτηθεί η αφίσα διότι «είναι βαθύτατα προκλητική για το θρησκευτικό συναίσθημα των χριστιανών της πόλης».

Κι όλα αυτά στον απόηχο των επεισοδίων του Σαββατοκύριακου.

Η απάντηση 

Στην επιστολή του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Φιλόθεου, απάντησε η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Ελίζ Ζαλαντό. Η Ελίζ Ζαλαντό αναφέρει στην απαντητική επιστολή της πως ούτε η ίδια, ούτε κανείς άλλος επίσημος φορέας μπορεί να την απαγορεύσει, από τη στιγμή που δεν παραβιάζει το Σύνταγμα και τους νόμους, ενώ εκτιμά ότι δεν προσβάλλει «την ελεύθερη διάθεση της αγάπης μας για τον Χριστό, την Εκκλησία Του και τα ιερά Πρόσωπα της Πίστης μας» και ότι δεν υπάρχει κάτι προσβλητικό ή χλευαστικό σε αυτή την αφίσα.

Επιπλέον, προσκαλεί τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης στην προβολή, για να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι ότι το ντοκιμαντέρ αυτό διατρέχεται από την επιθυμία της δημιουργού να καταγράψει τις αγωνίες ανθρώπων που υποφέρουν διότι περιορίζεται η ελευθερία τους.

Στην επιστολή της, η γενική διευθύντρια του ΦΚΘ -μεταξύ άλλων- σημειώνει: «Κατανοώ ότι η διαφημιστική αφίσα της ταινίας Αδέσποτα Κορμιά εκφράζει ίσως απόψεις αντίθετες από τις δικές σας. Το ίδιο είμαι σίγουρη ότι συμβαίνει και με άλλα καλλιτεχνικά έργα που παρουσιάζονται σε κινηματογραφικές αίθουσες, τηλεοπτικούς σταθμούς, αίθουσες τέχνης και μουσεία. Μα κι εγώ όμως βλέπω έργα που δεν μου αρέσουν και ακούω απόψεις που είναι αντίθετες στις δικές μου. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα μπορούσα να ζητήσω την απαγόρευσή τους, ή την απόσυρσή τους, διότι αυτό αντίκειται στο Κράτος Δικαίου.

»Το ίδιο συμβαίνει και με την αφίσα της ταινίας Αδέσποτα Κορμιά. Ως καλλιτεχνικό έργο μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους και να προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις. Χωρίς να έχουμε καμία σχέση με τη δημιουργία της, έχουμε ακούσει στο Φεστιβάλ πολλές διαφορετικές απόψεις: από θετικές και εγκωμιαστικές, έως προσβλητικές και απειλητικές. Όμως ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος επίσημος φορέας μπορεί να την απαγορεύσει από τη στιγμή που δεν παραβιάζει το Σύνταγμα και τους νόμους.

»Αντιλαμβάνομαι λοιπόν τον προβληματισμό σας για τη συγκεκριμένη αφίσα. Σας παρακαλώ, όμως, να κατανοήσετε κι εσείς ότι οι πράξεις απαγόρευσης ή λογοκρισίας είναι αντίθετες όχι μόνο στις αξίες μου αλλά και αντίθετες στους νόμους του κράτους μας».

Η Ελίζ Ζαλαντό απαντά και στην επισήμανση του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ότι τα τελευταία χρόνια διάφοροι καλλιτέχνες «χρησιμοποιούν τα ιερά Πρόσωπα της Πίστης για να διαφημίσουν εκδηλώσεις και δημιουργήματα τέχνης, υπερβαίνοντας τα όρια της κακόβουλης πρόκλησης και της κακοποιητικής πρόθεσης» επισημαίνοντας: «Η αλήθεια είναι ότι συμβαίνει και αυτό, όχι όμως με την αφίσα της κ. Ψύκου, η οποία δεν πιστεύω ότι προσβάλλει “την ελεύθερη διάθεση της αγάπης μας για τον Χριστό, την Εκκλησία Του και τα ιερά Πρόσωπα της Πίστης μας” […] Πιστεύω δηλαδή ότι η συγκεκριμένη αφίσα, όπως μου γράφετε κι εσείς, επιδιώκει “την ψυχική ανάταση και Ανάσταση, την αποκατάσταση του ανθρώπου στο πρωτόκτιστο κάλλος της Θεότητος”».

Εκφράζει, δε, την άποψη ότι ο Σταυρός του Κυρίου «δεν είναι μόνον ένα σύμβολο πίστης, μια απλή εικόνα που αναπαράγεται στατικά ανά τους αιώνες, αλλά και ένας συμπεριληπτικός τόπος και ένας εν κινήσει τρόπος που αγκαλιάζει τον πεπτοκώτα άνθρωπο, τον πάσχοντα άνθρωπο, τον εσαεί ξένο, τον οποίο οφείλουμε να υποδεχόμαστε με ταπεινότητα, κατανόηση και αγάπη».