Die Welt: “Χείρα βοηθείας στον Πούτιν δίνουν οι Έλληνες εφοπλιστές”

«Τα ευρωπαϊκά λιμάνια είναι κλειστά για τα ρωσικά πλοία. Αυτό δεν ενοχλεί τον Πούτιν ο οποίος απλώς ναυλώνει ελληνικά πετρελαιοφόρα. Με αυτόν τον τρόπο και η Αθήνα τον βοηθά πλέον να εμποδίσει το επόμενο πακέτο κυρώσεων» λέει η γερμανική εφημερίδα Die Welt σε σημερινό της δημοσίευμα, με τίτλο “Σε λάθος δρόμο”.

To δημοσίευμα έχει ως εξής: «Όταν η ΕΕ ανακοίνωσε το πέμπτο πακέτο κυρώσεων στις 8 Απριλίου, η ρωσική πολεμική οικονομία φαινόταν να μπαίνει τελικά σε δύσκολη θέση: Η Ένωση αποφάσισε ότι τα 2.873 πλοία του ρωσικού εμπορικού στόλου δεν θα επιτρέπεται πλέον να καταπλέουν σε ευρωπαϊκά λιμάνια. Στα μέλη της ΕΕ επετράπησαν μερικές εξαιρέσεις, για παράδειγμα όταν πρόκειται για τρόφιμα, ιατρικές μεταφορές ή εισαγωγές Ενέργειας. Ωστόσο, η Επιτροπή προειδοποίησε ότι “τα κράτη-μέλη θα πρέπει “να χορηγούν τέτοιες εξαιρέσεις μόνο σε περιορισμένο βαθμό και να τις ερμηνεύουν αυστηρά.

Τέσσερις εβδομάδες αργότερα, δεν μπορεί να γίνει λόγος για αυστηρή ερμηνεία του καθεστώτος των κυρώσεων. Ειδικά οι συναλλαγές των ρωσικών ενεργειακών πολυεθνικών Rosneft και Lukoil που αφορούν το πετρέλαιο συνεχίζουν να διεκπεραιώνονται εντελώς ανεμπόδιστα μέσω των ευρωπαϊκών λιμανιών. “Από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου και μετά, υπολογίζεται ότι 4,5 εκ. βαρέλια αργού πετρελαίου αξίας περίπου 509 εκ. Δολαρίων εγκαταλείπουν τη χώρα καθημερινά”, αναφέρει η παραδοσιακή ναυτιλιακή ε/φ του Λονδίνου Lloyd’s List.

Οι εξαγωγές πετρελαίου της Μόσχας κυμαίνονται έτσι στα προ του πολέμου επίπεδα. Αυτό οφείλεται κυρίως στην Ελλάδα, όπως γράφουν οι ειδικοί: “Ενώ πολλοί Ευρωπαίοι και Αμερικανοί έμποροι, πετρελαϊκές και ναυτιλιακές εταιρείες έχουν σταματήσει κάθε επαφή με τις ρωσικές εφοπλιστικές εταιρείες, οι Έλληνες πλοιοκτήτες επέκτειναν περαιτέρω τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία”.

Για τους πωλητές πετρελαίου της Ρωσίας, η θαλάσσια οδός έχει γίνει πιο σημαντική, από τη στιγμή που ολοένα και λιγότερες ποσότητες πετρελαίου μεταφέρονται μέσω αγωγών. Τα γερμανικά διυλιστήρια, για παράδειγμα, έχουν ήδη μειώσει δραστικά τις αγορές πρώτων υλών μέσω του ρωσικού αγωγού Druzhba. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Rosneft και οι άλλες ρωσικές εταιρείες πετρελαίου συχνά αναγκάζονται να στείλουν το “μαύρο χρυσό” τους στην άλλη άκρη της γης για να βρουν αγοραστές.

Για παράδειγμα, το ελληνικό υπερδεξαμενόπλοιο Nissos Rhenia φόρτωσε στα τέλη Απριλίου ρωσικό αργό πετρέλαιο τύπου Urals στο λιμάνι του Ρότερνταμ και απέπλευσε για τη Σιγκαπούρη, αναφέρει η Lloyd’s. Ολοένα και περισσότερες διαδρομές των δεξαμενόπλοιων κατευθύνονται πλέον προς την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Κορέα. Οι ναύλοι για τα πετρελαιοφόρα έχουν ήδη αυξηθεί κατά 230% λόγω του πολέμου στην Ουκρανία».

«Επωφελείται η Ελλάδα»

«Η Ελλάδα, η χώρα με το μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο, επωφελείται ανάλογα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Lloyd’s, 190 δεξαμενόπλοια απέπλευσαν από τα ρωσικά λιμάνια φόρτωσης πετρελαίου του Primorsk, του Novorossiysk, του Ust-Luga και της Αγίας Πετρούπολης κατά τη διάρκεια του Απριλίου, 76 εξ αυτών έφεραν ελληνική σημαία. Οι Έλληνες τριπλασίασαν έτσι το μερίδιό τους στις ρωσικές μεταφορές πετρελαίου σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Ο Richard Maede παρακολουθεί για τη Lloyd’s List τα τεκταινόμενα στην αγορά δεξαμενόπλοιων. Είναι σε άμεση επαφή με πολλούς Έλληνες εφοπλιστές και περιγράφει το πως αντιλαμβάνονται την κατάσταση: “Είμαστε ταπεινοί οδηγοί ταξί που πηγαίνουμε εκεί που μας στέλνουν”. Κατά την άποψή τους, η παροχή υπηρεσιών προς τους Ρώσους εξαγωγείς πετρελαίου δεν αποτελεί επίσημη παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ.

Αλλά στην Ουκρανία έχουν μία διαφορετική άποψη. Στο Κίεβο έχει δημιουργηθεί ένα Russian Tanker Tracking Group με τη συμμετοχή μελών της ουκρανικής κυβέρνησης, το οποίο καταγράφει σχολαστικά με τη βοήθεια ελεύθερα διαθέσιμων διαδικτυακών δεδομένων κάθε ταξίδι δεξαμενόπλοιων από και προς τη Ρωσία. “Οι επιχειρήσεις που συνεχίζουν εν γνώσει τους να χρηματοδοτούν τα ρωσικά εγκλήματα πολέμου με συμβάσεις για ορυκτά καύσιμα θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η Ουκρανία εξετάζει όλες τις δυνατότητες δικαστικής προσφυγής εναντίον τους”, δήλωσε μέσω της πλατφόρμας Global Witness ο οικονομικός σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Oleg Ustenko. Σε συνέντευξή της στη Lloyd’s List, η Γενική Εισαγγελέας της Ουκρανίας Iryna Venediktova ανακοίνωσε ότι ήδη προετοιμάζονται νομικές ενέργειες κατά ιδιωτών και επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις συναλλαγές πετρελαίου με τη Ρωσία.

Ωστόσο, από τη στιγμή που ο ενεργειακός εφοδιασμός εξαιρείται ρητά από την απαγόρευση πρόσβασης των λιμένων της ΕΕ, η διαδικασία είναι απίθανο να έχει νομική βάση. Γι’ αυτό και το Tanker Tracking Group επιχειρεί να προκαλέσει πρόσθετη δημόσια πίεση, μέσω του ιστότοπου blood-oil.today. Σε αυτήν οι Ουκρανοί λομπίστες παρουσιάζουν τις κινήσεις των πλοίων που είναι σε θέση να παρατηρηθούν καθημερινά. Χώρες όπως η Ολλανδία, η Κίνα, η Τουρκία ή η Ινδία, οι οποίες σύμφωνα με τα δεδομένα παρακολούθησης προσελκύουν συχνότερα τα ρωσικά πετρελαιοφόρα, κατατάσσονται στη λίστα των “ματωμένων χρημάτων”».

«Θα απαγορευτούν οι εισαγωγές πετρελαίου»

Οι λομπίστες μετατρέπουν την αξία των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου από την αρχή του πολέμου σε πολεμικό εξοπλισμό. Θεωρητικά, η Ρωσία θα μπορούσε να έχει αγοράσει 21.000 άρματα μάχης, 31 εκ. τυφέκια επίθεσης AK47 ή 83 δις φυσίγγια με τα καθημερινά έσοδα από το πετρέλαιο της τάξης των 509 εκ. Δολαρίων. Η Γερμανία κατατάσσεται στην 14η θέση σε αυτή τη λίστα, με ημερήσια εισαγωγή 85.506 βαρελιών πετρελαίου από τη Ρωσία. Τα χρήματα που έχει δώσει στη Μόσχα θα ήταν αρκετά για να αγοράσουν 469 τανκς, αναφέρει ο ιστότοπος. Δεν είναι λοιπόν περίεργο το ότι παράδοση 7 οβιδοβόλων από τη Γερμανία, η οποία αποφασίστηκε την Παρασκευή, δύσκολα ικανοποιεί τους επικριτές στην Ουκρανία

Το κατά πόσον αυτή η πίεση συνέβαλε στην προετοιμασία μιας περαιτέρω, έκτης δέσμης κυρώσεων, δεν είναι σαφές. Σύμφωνα με τις προτάσεις που παρουσίασε αυτή την εβδομάδα η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen, όλες οι εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία θα πρέπει να απαγορευτούν σε έξι μήνες, ανεξάρτητα από το αν η πρώτη ύλη παραδίδεται με αγωγό ή πετρελαιοφόρο.

Η Ελλάδα αντέδρασε την Τετάρτη, κατά τη συνάντηση των Πρέσβεων των χωρών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, επικαλούμενη τη σημασία των συναλλαγών με δεξαμενόπλοια για τη χώρα: Τα κέρδη θα ήταν ελάχιστα, αν τη μεταφορά πετρελαίου για λογαριασμό της Ρωσίας την αναλάμβαναν Ασιάτες πλοιοκτήτες. Ο εκπρόσωπος της Αθήνας παρέλειψε να αναφέρει όμως ότι η Ελλάδα με τα 716 πετρελαιοφόρα της διαχειρίζεται μεγαλύτερο στόλο από την Κίνα, την Ιαπωνία, την Κορέα και τη Σιγκαπούρη μαζί.

Εάν ωστόσο η ΕΕ συμφωνήσει σε πλήρες εμπάργκο, πιθανότατα θα είναι δύσκολο για τη Ρωσία να μεταφέρει το πετρέλαιο της. Γιατί σε αυτήν την περίπτωση ο αριθμός των διαθέσιμων δεξαμενόπλοιων θα μειωνόταν δραματικά και τα ναύλα θα αυξάνονταν σημαντικά. Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι οι επιπτώσεις της έλλειψης εσόδων από το πετρέλαιο στον ρωσικό κρατικό προϋπολογισμό θα ήταν τρεις έως τέσσερις φορές μεγαλύτερες από την έλλειψη εσόδων από το φυσικό αέριο. Γι’ αυτό και ο Πούτιν επιδεικνύει ευαισθησία επί του θέματος και έχει ήδη υπογράψει ένα διάταγμα για “αντίποινα οικονομικής φύσεως” σε βάρος της Δύσης.

Σύμφωνα με αυτό, τα προϊόντα και οι πρώτες ύλες από τη Ρωσία δεν θα μπορούν πλέον να πωλούνται σε ιδιώτες και επιχειρήσεις που θα περιλαμβάνονται στη λίστα κυρώσεων του Κρεμλίνου και οι υποχρεώσεις προς τους δυτικούς επιχειρηματικούς εταίρους δεν θα εκπληρώνονται. Το Κρεμλίνο σκοπεύει να ανακοινώσει την επόμενη εβδομάδα τις επιχειρήσεις που θα πληγούν».