Λεττονή ευρωβουλευτής ερευνάται ως “κατάσκοπος της Μόσχας”

Τα ρεπορτάζ αναφέρουν ως πολύ ύποπτες τις σχέσεις της με δύο Ρώσους που εργάζονται στην FSB, ενώ εκείνη δηλώνει ότι είναι παιδικοί της φίλοι με τους οποίους διατήρησε απλώς επαφές. Και οι δύο φέρονται να είχαν ως αντικείμενο την προώθηση των ρωσικών συμφερόντων στο εξωτερικό.

Η Λετονία, μια χώρα με μόλις 2 εκατ. κατοίκους, έχει στον πληθυσμό της περίπου 400.000 Ρώσους ή ρωσικής καταγωγής κατοίκους. Επίσης η Ζντάνοκα είναι αντιπρόεδρος του λετονο-ρωσικού συνδέσμου φιλίας και δεν κρύβει τα φιλορωσικά της αισθήματα. Εξάλλου στην Ευρωβουλή εξελέγη το 2019 με το κόμμα Λεττονο-Ρωσικός Σύνδεσμος, που πήρε το 6,2% των ψήφων και εξέλεξε έναν ευρωβουλευτή -εκείνην.

Η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα δήλωσε σήμερα ότι «λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη αυτούς τους ισχυρισμούς»  και παραπέμπει το θέμα στη Συμβουλευτική Επιτροπή για τον Κώδικα Δεοντολογίας. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ξεκινήσει έρευνες εντός του οργάνου.

«Σημειώνουμε ότι αυτοί οι ισχυρισμοί έχουν διατυπωθεί στη χώρα της Τατιάνα Ζντάνοκα εδώ και αρκετό καιρό, και ότι όλοι οι ευρωβουλευτές υπόκεινται στους ίδιους κανόνες σχετικά με την ανεξαρτησία ή τη δεοντολογία», πρόσθεσε εκπρόσωπος του γραφείου Τύπου του Ευρωκοινοβουλίου.

Εκτός από την εσωτερική έρευνα που άνοιξε το θεσμικό όργανο, γίνεται λόγος για πιθανές διαδικασίες που θα μπορούσαν να αναλάβουν οι λεττονικές αρχές στο ζήτημα αυτό.

Ερωτηθείς για το θέμα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι «όλα αυτά θυμίζουν Μακαρθισμό, όπου αν έλεγες κάτι καλό για την ΕΣΣΔ ήσουν πράκτορας των κομμουνιστών. Πόσοι άνθρωποι συνελήφθησαν τότε, φυλακίστηκαν επειδή κατηγορήθηκαν για σχέσεις με κομμουνιστές ή με την KGB. Η ιστορία επαναλαμβάνεται».

Αυτές οι υποψίες για κατασκοπεία έρχονται καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συγκλονίστηκε στα τέλη του 2022 από το Qatargate, ένα σκάνδαλο διαφθοράς στο οποίο εμπλέκονται αρκετοί ευρωβουλευτές, οι οποίοι θεωρούνται ύποπτοι ότι ενήργησαν υπέρ του Κατάρ και του Μαρόκου έναντι χρηματικών αμοιβών. Ομως τα ποσά που φέρεται να διακίνησε η ευρωβουλευτής είναι πολύ μικρά και τα ζήτησε για συγκεκριμένες φιλορωσικές εκδηλώσεις. Εξάλλου και η ίδια έχει ρωσική καταγωγή κατά το ήμισυ.

Ως ευρωβουλευτής, το 2014 ζήτησε να κηρυχθεί τρομοκρατική οργάνωση το ακροδεξιό κόμμα “Δεξιός Τομέας” στην Ουκρανία. Το 2016 καταψήφισε το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου που αναφερόταν στην ρωσική προπαγάνδα των μέσω ενημέρωσης της Ρωσίας λέγοντας ότι το ψήφισμα καταστρατηγεί όλες τις “κόκκινες γραμμές” και ότι τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας δεν διαφέρουν από τα δυτικά και ότι τελικά η Ευρωβουλή έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά.

Η πολιτικός υπερασπιζόταν πάντα ανοιχτά τις θέσεις της Μόσχας, και καθώς η οικογένειά της είχε διωχθεί επειδή ήταν Εβραίοι, είχε και έχει μεγάλο πάθος κατά των διακρίσεων. Θεωρεί ότι την έβαλαν στο στόχαστρο επειδή είναι αντισυστημική και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των Ρώσων. Το 2018 είχε παρομοιάσει τις διώξεις εναντίον των ρωσώφωνων της Ουκρανίας με τις διώξεις της Γκεστάπο εναντίον των Εβραίων.

Τον Μάρτιο του 2022 ήταν μία από τους 13 ευρωβουλευτές που καταψήφισαν την καταδίκη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τότε, ενώ ανήκε ως φιλοξενούμενη τρόπον τινά στην ομάδα των Πράσινων, την αποκήρυξαν. Έκτοτε είναι ανεξάρτητη.

Για να μπορεί να εκλέγεται χρειάστηκε να δώσει μάχες και κατέφυγε στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, επειδή ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος το 1991, όταν αυτό τέθηκε εκτός νόμου, με την κατηγορία ότι ετοίμαζε πραξικόπημα. Έκτοτε δεν της επιτρέπεται να είναι ούτε δημοτική σύμβουλος στη Λεττονία, όμως το ευρωπαϊκό δικαστήριο την δικαίωσε ως προς το να συμμετέχει στις ευροωεκλογές.

Σύμφωνα με τα email που έχουν δει τη δημοσιότητα, είχε ζητήσει 1.500 δολάρια για εκτύπωση ποιητικών συλλογών συναφούς περιεχομένου και 6.000 δολάρια για διακοσμήσεις και αναμνηστικά για βετεράνους, καθώς διοργάνωνε σε διάφορες πόλεις εκδηλώσεις για το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, όπου ήθελε να προβάλει τον ρόλο της Ρωσίας. Δεν υπάρχουν πάντως αποδείξεις ότι η ίδια έλαβε για λογαριασμό της χρήματα ως “κατάσκοπος” ή “πράκτορας”.

Τι είπε η ίδια

«Οι κατηγορίες για τις επαφές μου με πολλά άτομα, που εμπίπτουν σε άμεσα καθήκοντα πολιτικού, θα καταπέσουν. Εξάλλου το όνομά μου δεν αναφέρθηκε ποτέ στην “λίστα της KGB”, σε αντίθεση με πολλούς άλλους γνωστούς πολιτικούς στη Λεττονια και σε άλλες χώρες. Δεν έχω συνεργαστεί ποτέ με ειδικές υπηρεσίες. Με αυτές ίσως συνεργάζονται όσοι υποκλέπτουν email και παραβιάζουν προσωπικά δεδομένα», είπε σε συνέντευξή της, προσθέτοντας:

 «Τη Δευτέρα, 26 Ιανουαρίου, έλαβα μια σειρά ερωτήσεων από μια δημοσιογράφο, επειδή ετοίμαζε όπως είπε άρθρο για τις πολιτικές μου δραστηριότητες. Μου είπε “έχουμε στα χέρια μας έγγραφα και e-mail που δείχνουν ότι είχατε επαφές με πολλούς Ρώσους αξιωματικούς της FSB τουλάχιστον από το 2005″. Της είπα ότι είναι παράνομο να χακάρουν τα email μου και κατάλαβα από τις ερωτήσεις της ότι μάλλον δεν πρέπει να ήμουν και πολύ σπουδαία κατάσκοπος. Με πίεσε για απαντήσεις και συνδέω την βιασύνη της με το γεγονός ότι ετοιμαζόμασταν για μια εκδήλωση κατά του νεοφασισμού που σαρώνει την Ευρώπη. Δεν θα τρομάξω. Εγώ και οι συνεργάτες μου θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την καταπολέμηση του νεοφασισμού»,  τόνισε η Ζντάνοκα.

Η ίδια παραδέχτηκε ότι είχε επαφή με παιδικούς της φίλους και ότι αν δούλευαν στην FSB ήταν δικό τους θέμα και όχι δικό της. Αρνήθηκε ότι χρηματοδοτήθηκε από ρωσικές πηγές. Ομως της καταλογίζουν ότι είχε επαφές με κάποιον Ρώσο Dmitry Gladei, ο οποίος φέρεται να εργαζόταν στη ρωσική FSB. Η δουλειά του σύμφωνα με το ρεπορτάζ του λεττονικού Insider ήταν να φροντίζει για την εκπροσώπηση της Ρωσίας σε οργανώσεις παρακολούθησης εκλογών που νομιμοποιούσαν προβληματικές εκλογές. Για παράδειγμα, στην Κριμαία, την οποία η Ρωσία προσάρτησε το 2014. Η Ζντάνοκα μαζί με άλλους ευρωβουλευτές μετέβη ως παρατηρητής της Δύσης και οι δημοσιογράφοι του Insider δεν το θεωρούν αυτό σύμπτωση.