Αλλάζουν οι ξένες επενδύσεις το παραγωγικό μοντέλο στην Ελλάδα;

Ας πάρουμε για παράδειγμα το έτος 2022 (λόγω ύπαρξης βέβαιων στοιχείων): Ο ΑΣΠΚ (τρέχουσες τιμές) ανήλθε σε 28,296 δισεκατομμύρια ευρώ (ΕΛΣΤΑΤ) ενώ οι ΑΞΕ σε 7,928 δισ. ευρώ (Τράπεζα της Ελλάδος) δηλαδή στο 28,0%. Συνεπώς είναι σημαντικές για τη διαμόρφωση του τελικού ύψους του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου. Ευκαιρίας δοθείσης αναφέρω επίσης ότι: Οι Δημόσιες Επενδύσεις, το ίδιο έτος ανήλθαν σε 11,025 δισ. ευρώ – εκ των οποίων 2,84 δισ. ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (υπουργείο Ανάπτυξης).

Δηλαδή οι δημόσιες επενδύσεις ανήλθαν σε 8,185 δισεκατομμύρια ευρώ εκ των οποίων από το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) εκταμιεύτηκαν 1,696 δισ. ευρώ, ενώ από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος, όπου περιλαμβάνονται τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ, η εκτέλεση ανήλθε στο ύψος των 6,486 δι. ευρώ. Άρα η σημασία του ΠΔΕ είναι πολύ σημαντική και συγκυριακά οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης (θα λήξουν το 2026).

Συνεπώς οι “καθαρές” εγχώριες ιδιωτικές επενδύσεις ανήλθαν σε 9,343 δισεκατομμύρια ευρώ, περίπου στο 33,0%. Με απλά λόγια οι ιδιώτες επιχειρηματίες συμμετέχουν στον Ακαθάριστο Σχηματισμό Παγίου Κεφαλαίου περίπου κατά το 1/3. Αν υποθέσουμε ότι για να φθάσει η χώρα στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, θα πρέπει ο ΑΣΠΚ να ξεπεράσει τα 40 δισ. ευρώ ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία θα πρέπει να επενδύσει τουλάχιστον 10-12 δισ. επιπλέον τον χρόνο. Μάλιστα το ποσό αυτό θα είναι μεγαλύτερο, δεδομένου ότι η συνεισφορά των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης τελειώνουν το 2026. Σας φαίνεται πιθανό;

Τώρα η συνολική εξέλιξη και η κατανομή των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων για επιλεγμένα έτη φαίνεται στο Γράφημα 1. Από το 2014 οι συνολικές ΑΞΕ (σε τρέχουσες τιμές) παρουσιάζουν ανοδική τάση μέχρι και το 2022. Το 2023 διαπιστώνεται σημαντική μείωση και οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις επανέρχονται στο επίπεδο του 2019, λίγο πάνω από τα τέσσερα δισεκατομμύρια ευρώ.

Τί ισχύει με τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις

Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις που κατευθύνονται στις υπηρεσίες δίνουν τον τόνο αυτής της ανόδου (περίπου, κατά ετήσιο μέσο όρο το 64,6% την περίοδο 2019-2022) και μεταξύ αυτών οι ΑΞΕ που κατευθύνονται στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (περίπου, κατά ετήσιο μέσο όρο το 33,7% την περίοδο 2019-2022) και στη Διαχείριση Περιουσιών (περίπου κατά ετήσιο μέσο όρο το 33,9% την ίδια περίοδο).

Οι ΑΞΕ που κατευθύνονται στην ιδιωτική αγορά ακινήτων, την ίδια περίοδο κατά μέσο όρο ετησίως, ανέρχονται σε 0,7 δισεκατομμύρια ευρώ ή το 13,6% του συνόλου. Ειδικά την περίοδο 2018-2023 οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις αυτού του είδους παρουσιάζουν αυξητική τάση, κάτι που σε μεγάλο μέρος οφείλεται στην νομοθέτηση της Golden Visa.

Οι συνέπειες αυτού του είδους των εισροών πόρων έχουν σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές παρενέργειες (υπέρμετρη αύξηση των τιμών των ακινήτων, των ενοικίων) αλλά και σειράς προϊόντων που συνδέονται με αυτή την δραστηριότητα. Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις που κατευθύνονται στη μεταποίηση την ίδια περίοδο, κατά μέσο όρο ετησίως ανέρχονται σε 0,758 δισ. ευρώ και αναλογούν στο 14,8% του συνόλου.

Επομένως η απάντηση είναι απλή σε σχέση με την κατανομή των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων στην ελληνική οικονομία και το κατά πόσον αυτές βοηθούν στην αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος: Μάλλον βοηθούν στην επαναφορά του εδώ και 35 χρόνια εγκατεστημένου υποδείγματος στην χώρα, όπου οι επενδύσεις στις κατοικίες, τουρισμό και διαχείριση ακίνητης περιουσίας πρωταγωνιστούν, δίνοντας τον τόνο στις εξελίξεις.

Η μεγάλη διαφορά με το παρελθόν φαίνεται να είναι η εγκατάλειψη κάθε συγκροτημένης προσπάθειας να αλλάξει αυτή η πορεία. Φαίνεται να έχει γίνει αποδεκτό παγκοίνως ότι θα πορευθούμε με αυτό το υπόδειγμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και με ό,τι κινδύνους αυτό περιέχει….