Ας σταματήσει επιτέλους η κοροϊδία για την τιμή του ρεύματος

Σύμφωνα με το άρθρο 12Α του νόμου 4425/2016 ( Α’ 185 ) εφαρμόζεται ο Προσωρινός Μηχανισμός επιστροφής μέρους εσόδων αγοράς επόμενης ημέρας και ενδοημερήσιας, από τον Ιούλιο του 2022 έως την 1η Ιουνίου του 2023. Κατ’ εφαρμογή του εν λόγω Προσωρινού Μηχανισμού παρακρατείται μέρος των εσόδων που δικαιούνται οι συμμετέχοντες από την αγορά επόμενης ημέρας και την ενδοημερήσια αγορά, το οποίο αποτελεί το επιστρεπτέο έσοδο αγοράς επόμενης ημέρας (Ε.Ε.Α.Ε.Η) και το επιστρεπταίο έσοδο παραγωγού αγοράς ενδοημερήσιων δημοπρασιών (Ε.Ε.Ε.Δ) αντίστοιχα.

Το ποσό που απομένει μετά την παρακράτηση των Ε.Ε.Α.Ε.Η και Ε.Ε.Ε.Δ αποτελεί το έσοδο του παραγωγού αγοράς της επόμενης ημέρας ( Ε.Π.Α.Ε.Η) και το έσοδο παραγωγού ενδοημερήσιων δημοπρασιών (Ε.Π.Ε.Δ) αντίστοιχα. Σύμφωνα με την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) κατ’ εφαρμογή του εν λόγω νόμου παρατηρούμε ότι τα έσοδα από 1η μέχρι και την 14η Οκτωβρίου ανέρχονται στο ποσό των 152.344.316,79 ευρώ, ενώ τα έσοδα από την αρχή εφαρμογής της νομοθεσίας ανέρχονται 2.222.820.500,83 ευρώ και όχι 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ, που ανέφερε ο πρωθυπουργός πρόσφατα στην ομιλία του στη Βουλή.

Τα οποία χρήματα μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) θα κατευθυνθούν για την υποστήριξη των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος των καταναλωτών, τα οποία χρήματα δεν έχουν αποδοθεί στο κράτος, παρότι έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και την μεγάλη επιδότηση των λογαριασμών από τον κρατικό προϋπολογισμό, που υπολογίζεται κοντά στα 10 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα πάλι με τον κ. Μητσοτάκη.

Εδώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα περισσότερα έσοδα (Ε.Ε.Α.Ε.Η) προέρχονται από τις ενεργειακές πηγές των ΑΠΕ, του λιγνίτη, και των υδροηλεκτρικών, και όχι από το φυσικό αέριο. Η αιτία είναι γιατί η χονδρική τιμή (Day-Ahead Market) είναι μικρότερη από το πλαφόν των 499 €/Mwh που έχει θεσπίσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το φυσικό αέριο τον μήνα Οκτώβριο. Γιατί αυτή η τιμή του πλαφόν; Ποιος θα μας απαντήσει;

Ωστόσο, με το τελευταίο νομοσχέδιο που έφερε το υπουργείο, ο κρατικός προϋπολογισμός επιδοτεί το ποσοστό της αύξησης της Kwh των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος, σε σύγκριση με τις περσινές τιμές της Kwh και όχι του συνολικού λογαριασμού του ηλεκτρικού ρεύματος, οπότε θα δούμε αυξημένους τους νέους λογαριασμούς τους επόμενους μήνες. Και αυτό, όπως καταλαβαίνετε, έγινε γιατί το υπουργείο Οικονομικών σωστά διέκρινε ότι ο προϋπολογισμός δεν θα άντεχε για μεγάλο χρονικό διάστημα να τροφοδοτεί τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος σε συνδυασμό με την γενικότερη ακρίβεια που παρατηρείται σε προϊόντα πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, καύσιμα). Και με τον πληθωρισμό και το δεκαετές ομόλογο να τρέχουν με 12% και 5% αντίστοιχα. Γεγονός που αναγκάζει την χώρα να μην μπορεί να βγει για δανεισμό στις αγορές, τουλάχιστον προς το παρόν.

Η τιμή του ρεύματος στην ΕΕ

Αν δούμε τον χάρτη τιμών στις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρισμού της αγοράς της επόμενης ημέρας (Day-Ahead Market) θα παρατηρήσουμε ότι η τιμή της Mwh στην Ελλάδα ανέρχεται την 17η Οκτωβρίου στα 199,91 ευρώ. Η μέση τιμή της Mwh για τις 17 πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου ανέρχεται στα 266,73 ευρώ, ενώ η μέση τιμή από την αρχή του χρόνου βρίσκεται στα 289,90 ευρώ.

Τα στοιχεία αυτά που δημοσιεύει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει την τρίτη υψηλότερη τιμή της Mwh, μετά την Ιταλία και την Μάλτα. Επίσης, σύμφωνα με την νέα έκθεση της Κομισιόν, η χονδρική τιμή στην Ελλάδα το δεύτερο τρίμηνο του 2022 αυξήθηκε κατά 238% έναντι 254% στη Γαλλία και 234% στην Ιταλία. Δηλαδή η χονδρική τιμή στη χώρα μας ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Παρατηρούμε τις τελευταίες ημέρες μία μείωση της χονδρικής τιμής (Day-Ahead Market) και αυτό οφείλεται στην μείωση της τιμής Title Transfer Facility (TTF) στο ολλανδικό χρηματιστήριο, όπου η κερδοσκοπία και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα καλά κρατούν. Εκτιμώ ότι αυτή η μείωση είναι παροδική καθόσον τις τελευταίες ημέρες έχει γίνει μεγάλος θόρυβος στην Ευρώπη ως προς τις αποφάσεις που πρόκειται να πάρει για την τιμή TTF, σε συνδυασμό με την πλήρωση των αποθηκών αερίου της Ευρώπης (στο 92%), μέσω της άφιξης άφθονων φορτίων LNG, που απομάκρυναν κατά το δυνατόν το φόβο ότι η Ευρώπη θα ξεκινούσε τον χειμώνα με χαμηλά αποθέματα φυσικού αερίου.

Ωστόσο, παρατηρούμε ότι οι μέχρι τώρα προτάσεις που έπεσαν στο τραπέζι, δεν λύνουν ουσιαστικά το πρόβλημα, απλά καλύπτουν το θέμα επιδερμικά για να κλείσουν τα στόματα ευρωπαϊκών χωρών, και παράλληλα να διατηρηθούν τα κερδοσκοπικά συμφέροντα μεγάλων οικονομικών ομίλων, που επηρεάζονται άμεσα από το ολλανδικό χρηματιστήριο ενέργειας.

Η ελληνική πραγματικότητα 

Η τιμή της λιανικής είναι συνάρτηση της χονδρικής (Day-Ahead Market) και της κερδοσκοπίας στο χρηματιστήριο της Αθήνας -και η χονδρική τιμή με την σειρά της- είναι συνάρτηση της τιμής TTF (Title Transfer Facility) στο επίσης κερδοσκοπικό ολλανδικό χρηματιστήριο. Η κυβέρνηση παρακολουθεί το έργο αυτό ένα χρόνο περίπου και προσπαθεί ασθμαίνοντας, με συνεχείς επιδοτήσεις του κρατικού προϋπολογισμού, να υποστηρίξει κατά το δυνατόν τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος των καταναλωτών, ωστόσο, αυτοί είναι αρκετά αυξημένοι σε σύγκριση με τους λογαριασμούς του 2021.

Αυτό που μου δημιουργεί πολλά ερωτηματικά είναι αν περισσεύουν τόσα κρατικά δισεκατομμύρια ευρώ -χρήματα των φορολογουμένων- να κατευθύνονται για την εξυπηρέτηση των λογαριασμών, συνδράμοντας παράλληλα στα υπερκέρδη των προμηθευτών, αφού η χονδρική τιμή είναι αρκετά αυξημένη. Αυτά τα χρήματα θα μπορούσαν να δρομολογηθούν σε άλλους πρωτογενείς τομείς, όπως της παιδείας, της υγείας και για ρεαλιστικές εξοπλιστικές ζωτικές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων λόγω της τουρκικής επιθετικότητας. Οι επιδοτήσεις ρεύματος έχουν συμβάλει αρνητικά στην αναβολή σοβαρών εξοπλιστικών προγραμμάτων .

Είχαμε ένα μαθηματικό μοντέλο υπολογισμού του ηλεκτρικού ρεύματος από το 2019. Όσο η χονδρική τιμή (Day-Ahead Market-Dam) ήταν σε λογικά πλαίσια, των 20, των 30, των 40 ευρώ η Mwh, οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος ήταν σε λογικά επίπεδα και ο κρατικός προϋπολογισμός είχε αποφύγει τις επιδοτήσεις, ωστόσο, τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών υπήρχαν, όχι, όμως, σε αυτό τον υπερβολικό βαθμό. Στη συνέχεια είδαμε την χονδρική τιμή να αυξάνεται κατακόρυφα και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να έχουμε λίαν αυξημένους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.

Τιμή του ρεύματος και εναλλακτική

Αυτό που οφείλουμε να αντιληφθούμε είναι ότι τα standards του προηγούμενου μαθηματικού μοντέλου (ρήτρα αναπροσαρμογής) είχαν τεθεί σύμφωνα με την δική μας φιλοσοφία, λογική που χρησιμοποιούσαν όλοι οι πάροχοι. Θα μπορούσαμε επομένως ανάλογα με την διακύμανση που έχει χονδρική τιμή του ρεύματος να δημιουργήσουμε νέα standards κάθε μήνα, έτσι ώστε να έχουμε το ίδιο επιθυμητό αποτέλεσμα, που εμείς ως κράτος θα είχαμε επιβάλει. Με αυτό τον τρόπο θα είχαμε αποφύγει τις κρατικές επιδοτήσεις, θα είχαμε φυσιολογικές τιμές ηλεκτρικού ρεύματος και λογικό κέρδος των ηλεκτροπαραγωγών, που εμείς θα τους το καθορίζαμε σύμφωνα με την λογική του προηγούμενου μαθηματικού μοντέλου.

Η κυβέρνηση προτίμησε να επιδοτεί τους προμηθευτές για να έχουμε μείωση στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτή την προφανή λογική που την έχω αναφέρει, αν και την γνώριζε η κυβέρνηση, δεν πραγματοποιήθηκε και ποιος ήταν ο λόγος; Να μην ταράξουν τα κέρδη των τεσσάρων-πέντε ηλεκτροπαραγωγών της χώρας, χρεώνοντας την ασθμαίνουσα οικονομία μας με τα χρήματα των φορολογουμένων.

Το ίδιο ακριβώς έργο συμβαίνει και στο ολλανδικό χρηματιστήριο. Πολύ αμφιβάλλω αν θα μπει πλαφόν στην τιμή TTF και αν θα πραγματοποιηθεί απεξάρτηση της τιμής του φυσικού αερίου από την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, γιατί τα κέρδη των μεγάλων διεθνών προμηθευτών θα μειωθούν σημαντικά. Το πιο πιθανό είναι να μοιράσουν χρήματα, για να μπορέσουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κλείσουν τα στόματα των πολιτών. Ας προσέξουν οι Ευρωπαίοι γιατί τα κύματα διαμαρτυρίας κατά της ακρίβειας πληθαίνουν!