Εύσημα από ΟΟΣΑ και συνδρομή για ελάφρυνση του χρέους

Μετά το ΔΝΤ, το Eurogroup και παράγοντες ευρωπαϊκών θεσμών ήρθε  η σειρά του ΟΟΣΑ να επιβεβαιώσει την θετική πορεία της ελληνικής οικονομίας και την πρόοδο που έχει σημειώσει η χώρα στον τομέα των μεταρρυθμίσεων. Μάλιστα ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού, Άνχελ Γκουρία, ήταν ιδιαίτερα γαλαντόμος προς την ελληνική κυβέρνηση, στις κοινές δηλώσεις του με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.

Με αφορμή την δημοσίευση της έκθεσης για την Ελλάδα, ο κ. Γκουρία απέδωσε εύσημα στον πρωθυπουργό, λέγοντας ότι εσείς γυρίσατε την Ελλάδα από το χείλος του γκρεμού και ενθυμούμενος την πρώτη συνάντησή τους είπε: Τότε είχαμε να αντιμετωπίσουμε το Grexit και τώρα έχουμε μόνο Exit, έξοδο από το πρόγραμμα. Ανέφερε ακόμη ότι η Ελλάδα κατάφερε να επιστρέψει στην ανάπτυξη και σημείωσε, ότι την επόμενη χρόνια ίσως ξεπεράσει το 2,3%, κινούμενη σε ποσοστά υψηλότερα του μέσου όρου της Ευρωζώνης.

Ο ‘Ανχελ Γκουρία έκανε ειδική αναφορά στην ανεργία, η οποία αν και παραμένει σε υψηλά επίπεδα μειώνεται. Χαρακτήρισε εντυπωσιακές τις επιδόσεις των ελληνικών εξαγωγών και σημείωσε ότι οι επενδυτές εμπιστεύονται πλέον την Ελλάδα, όπως φαίνεται και από τα σπρεντς, τα οποία κινούνται κάτω από το ψυχολογικό όριο του 4%.

Μεταρρυθμίσεις και χρέος

«Η Ελλάδα προχώρησε σε εξυγίανση και πλέον έχει θεραπευτεί» τόνισε σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ. Γκουρία, αναφερόμενος στις προσπάθειες της κυβέρνησης και των Ελλήνων πολιτών. Ζήτησε παραλλήλως να ενισχυθούν οι επενδύσεις, καθώς αποτελούν το μέσο διατήρησης της ανάπτυξης, αλλά και «μεταρρυθμίσεις, ακόμη και για να μεταρρυθμίσουμε μια μεταρρύθμιση».

Ειδικά για το χρέος, ο γ.γ. του ΟΟΣΑ είπε ότι η Ελλάδα δικαιούται την «ελάφρυνση», αν και έδειξε να κατανοεί τους πολιτικούς λόγους, αλλά  και τους περιορισμούς, εξαιτίας των οποίων δεν προχωρά προς το παρόν αυτή η εξέλιξη. «Τα κατανοούμε όλα αυτά. Και εμείς στον πραγματικό κόσμο ζούμε, αλλά πρέπει να δοθεί μια ελάφρυνση του χρέους», είπε χαρακτηριστικά.

Τσίπρας: Συγκρουστήκαμε, αλλά…

Με αναφορές στην πρώτη συνάντησή τους τον Ιανουάριο του 2015, ξεκίνησε τις κοινές δηλώσεις ο Αλέξης Τσίπρας για να σημειώσει ότι η παρουσία του κ. Γκουρία βρίσκει τη χώρα μας «σε μια κρίσιμη καμπή, καθώς βρισκόμαστε στο τέλος μιας μακρόχρονης περιπέτειας». «Συγκρουστήκαμε» είπε ο πρωθυπουργός για να προσθέσει ότι «καταφέραμε να φτάσουμε στο σημείο σήμερα να δεχόμαστε από τον ΟΟΣΑ με την έκθεση που μας παρουσιάζει, τα στατιστικά μεγέθη εκείνα που αποδεικνύουν πως έχουμε βρεθεί σε ένα θετικό σημείο» και να παίρνουμε το διαβατήριο που εξασφαλίζει την σταθερή και βιώσιμη έξοδο στις αγορές.

Σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα η έκθεση του ΟΟΣΑ αναγνωρίζει όσα έγιναν για «τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος», την «βελτίωση του ανταγωνισμού και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος», αλλά και την αναβάθμιση των κοινωνικών δομών. Παραλλήλως, ο πρωθυπουργός επέμεινε ότι «η χώρα δεν έχει ανάγκη από επιπλέον μέτρα, αλλά έχει ανάγκη από ελάφρυνση μέτρων λιτότητας», έτσι ώστε να δημιουργηθεί χώρος για την καλύτερη ανάπτυξη.

Τέλος αναφέρθηκε στο «ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο» της κυβέρνησης για να τονίσει ότι «χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο παραγωγικό μοντέλο που θα αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, ιδίως το ανθρώπινο κεφάλαιο». Και εξηγώντας επανέλαβε ότι η κυβέρνηση στηρίζει «ένα παραγωγικό μοντέλο που θέλει τον άνθρωπο, τον εργαζόμενο να έχει το βασικό ρόλο, και υπό αυτή την έννοια στηρίζουμε ένα αξιοπρεπές επίπεδο μισθών και κατ’ επέκταση ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο». Πόσο εφικτό είναι όμως αυτό;

Κλαδικές συμβάσεις και κατώτατος μισθός

Σύμφωνα με την έκθεσή του (OECD Economic Surveys: Greece 2018) ο ΟΟΣΑ προβλέπει περαιτέρω ενίσχυση του ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας πάνω από το 2% για το 2018 και το 2019 (2,3%). Παραλλήλως, τονίζει την ανάγκη για μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, ενώ συστήνει την καθιέρωση διαπραγματεύσεων για κλαδικές συλλογικές συμβάσεις μισθών.

Οι συμβάσεις αυτές, πάντα σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, θα καλύπτουν ευρύτερα τις συνθήκες εργασίας, δεν θα έχουν αυτόματη επέκταση, ενώ θα διασφαλίζεται ότι θα είναι αρκετά ευέλικτες, ώστε να μπορούν να προσαρμόζονται σε διαφορετικούς τύπους και μεγέθη επιχειρήσεων. Σε ό, τι αφορά τον κατώτατο μισθό ο Οργανισμός συνιστά την σύσταση μίας Επιτροπής, με την συμμετοχή κοινωνικών εταίρων και ειδικών, που θα προτείνει την αναπροσαρμογή του.

Για την ανεργία προβλέπει νέα μείωση από το 21,5% πέρυσι στο 20,4% φέτος και το 19,4% το 2019, ενώ για το πρωτογενές πλεόνασμα, προβλέπει ότι θα ανέλθει φέτος στο 4% του ΑΕΠ και το 2019 στο 3,6%. Η εκτίμηση του ΟΟΣΑ για το δημόσιο χρέος είναι ότι θα μειωθεί στο 172,5% του ΑΕΠ φέτος και στο 168,3% το 2019 από 175,8% που ήταν το 2017 και 181,1% το 2016.

Ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα ανέλθει φέτος στο 0,7% και το 2019 στο 1,1%, ενώ το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα είναι σχεδόν ισοσκελισμένο (παρουσιάζοντας έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ φέτος και 0,6% το 2019).

Αύξηση της απασχόλησης – Διατήρηση της ανισότητας

Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι ο νέος επενδυτικός νόμος αρχίζει να έχει αποτελέσματα και αυτό σε συνδυασμό με την βελτίωση των  χρηματοδοτικών συνθηκών και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης οδηγεί στην αύξηση των επενδύσεων. Εκτιμά επίσης ότι τα αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και εργασίας θα στηρίξουν την ανταγωνιστικότητα, ενώ η αύξηση της απασχόλησης και ο χαμηλός πληθωρισμός θα ενισχύσουν την ιδιωτική κατανάλωση.

Παρόλα αυτά ο Οργανισμός αναφέρει ότι η ανεργία, η ανισότητα και η φτώχεια παραμένουν υψηλές, οι μισθοί παραμένουν χαμηλοί, οι επενδύσεις παραμένουν συμπιεσμένες και η παραγωγικότητα συνεχίζει να καταγράφει μείωση. Από την άλλη, η δημόσια διοίκηση συνεχίζει να  αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα αποδοτικότητας. Αν και η συλλογή φόρων έχει βελτιωθεί, η φοροαποφυγή είναι εκτεταμένη και αυτό με την σειρά του οδηγεί σε υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές και στενότερη φορολογική βάση.

Αναδιάρθρωση του χρέους

Για τον ΟΟΣΑ είναι ανάγκη να υπάρξει νέα αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους και να μειωθεί το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων, καθώς η διατήρησή τους σε υψηλά επίπεδα καθιστά «τις οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας πολύ ευαίσθητες σε ενδεχόμενη αποτυχία επίτευξης στόχων της πολιτικής». Αντιθέτως μία περαιτέρω αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους θα μείωνε τις αδυναμίες και θα επιτάχυνε τα κέρδη σε ό, τι αφορά την χρηματοδότηση της χώρας από τις αγορές και την οικονομική δραστηριότητα.

Η έκθεση τονίζει ότι το δημόσιο χρέος θα μειωθεί από έναν συνδυασμό υψηλότερης ανάπτυξης, συνετής δημοσιονομικής πολιτικής και αναδιάρθρωσης του χρέους. Αναφέρει μάλιστα ότι το χρέος κινείται στο 180% του ΑΕΠ, εξακολουθεί να είναι από τα υψηλότερα παγκοσμίως και κάτω από διαφορετικές υποθέσεις θα παραμείνει υψηλό, καθιστώντας αναγκαία μία περαιτέρω αναδιάρθρωσή του.

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, το οποίο συνυπολογίζει το αποτέλεσμα μεταρρυθμίσεων, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης από τον ESM, ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και 2,2% από το 2025, το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειωθεί σταδιακά στο περίπου 120% του ΑΕΠ στα μέσα της δεκαετίας του 2030. Στην συνέχεια ωστόσο θα αυξηθεί και πάλι, αφού τα δάνεια που έχουν δοθεί με χαμηλό επιτόκιο θα αναχρηματοδοτηθούν με τα επιτόκια της αγοράς.

Πρόταση για «κλείδωμα» των χαμηλών επιτοκίων

Με αυτές τις συνθήκες, ο Οργανισμός θεωρεί ότι η καλύτερη λύση είναι ένα «κλείδωμα» των χαμηλών επιτοκίων που έχει λάβει η Ελλάδα με δάνεια από την Ευρωζώνη. Σημειώνει μάλιστα ότι μια τέτοια εξέλιξη,  με βάση το σενάριο διευρυμένων μεταρρυθμίσεων, θα οδηγούσε σε μία συνεχή μείωση του χρέους, ακόμη και κάτω από το 80% του ΑΕΠ το 2060. Αντιθέτως η επιμήκυνση των λήξεων των δανείων από τους Ευρωπαίους εταίρους και τον ESM έως το 2031, θα συμβάλει στη μείωση του λόγου του χρέους προς το ΑΕΠ, αλλά μόνο οριακά.

Ο ΟΟΣΑ συνιστά τέλος επέκταση της υποχρέωσης ηλεκτρονικών ταμειακών μηχανών για όλους τους αυτοαπασχολούμενους,  καθιέρωση των ηλεκτρονικών τιμολογίων, ενίσχυση της αποδοτικότητας της δημόσιας διοίκησης, πλήρη εφαρμογή των ηλεκτρονικών δημοπρασιών και λήψη μέτρων για τη μείωση του υψηλού ποσοστού φτώχειας.