Επιτόκια και εμπορικός πόλεμος ματώνουν τα χρηματιστήρια

Στο κόκκινο βρέθηκαν χθες τα χρηματιστήρια παγκοσμίως με την Γουόλ Στριτ  να καταγράφει «μίνι κραχ» και τους βασικούς δείκτες να σημειώνουν δραματική πτώση. Ανάλογη εικόνα έσωσαν στο άνοιγμά τους και οι ασιατικές αγορές, προμηνύοντας άλλη μία νευρική ημέρα.

Ο Dow Jones στο χθεσινοβραδινό κλείσιμο υποχώρησε κατά 831,83 μονάδες, σημειώνοντας πτώση 3,15%, και έκλεισε στις 25.598,74 μονάδες. Πτώση 3,28%, την μεγαλύτερη ημερήσια των τελευταίων εννέα μηνών, σημείωσε και ο ευρύτερος δείκτης S&P 500, ενώ ακόμη μεγαλύτερη ήταν η πτώση του δείκτη Nasdaq των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, ο οποίος έχασε 4,08%.

Νωρίτερα σε αρνητικό έδαφος κινήθηκαν και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, καταγράφοντας βαριές απώλειες  της τάξης του 2% στην Γερμανία, την Γαλλία, την Ιταλία και την Πορτογαλία. Νωρίς το πρωί, στο ξεκίνημά του, το χρηματιστήριο του Τόκιο έδωσε το στίγμα και της σημερινής ημέρας, με τον δείκτη  Nikkei να ακολουθεί τον Dow Jones. Λίγη ώρα μετά το άνοιγμα των συναλλαγών, ο βασικός δείκτης του χρηματιστηρίου στο Τόκιο έχανε 765,04 μονάδες, σημειώνοντας πτώση 3,25%.

Τα «τρελά» επιτόκια

Το «ξεπούλημα» στην Γουόλ Στριτ  αποδόθηκε στον συνεχιζόμενο  εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, αλλά και στο ράλι των αποδόσεων  των αμερικανικών ομολόγων, τα οποία βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων επτά ετών.

Για την μεγάλη βουτιά στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ενημερώθηκε ο Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος έκανε λόγο για «διόρθωση» που αναμενόταν εδώ και καιρό.  Ο Τραμπ επέκρινε ωστόσο  την απόφαση της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) να συνεχίσει την πολιτική της σταδιακής αύξησης των επιτοκίων της, λέγοντας ότι τα στελέχη της έχουν «τρελαθεί».

«Νομίζω ότι η Fed κάνει λάθος. Νομίζω ότι έχει τρελαθεί», επέμεινε ο Τράμπ, παρότι οι πρόεδροι των ΗΠΑ, τουλάχιστον τις τελευταίες δεκαετίες, δεν συνηθίζεται να ασκούν κριτική δημοσίως στις αποφάσεις της Fed. Η ανεξαρτησία της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας είναι δεδομένη και αξιολογείται ως κρίσιμος παράγοντας για την οικονομική σταθερότητα.

Ο Τραμπ ωστόσο έχει αποκλίνει ήδη και από αυτόν τον κανόνα και έχει κάνει σαφές πως δεν θα διστάσει να το ξανακάνει αν το διοικητικό της συμβούλιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση. Στην αγορά πάντως υπάρχουν ανησυχίες ότι η Fed μπορεί να αυξήσει ρυθμό στην αύξηση των επιτοκίων, εξαιτίας της ανόδου των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων, αλλά και λόγω των  οικονομικών δεδομένων που επικρατούν στις ΗΠΑ.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έχει λάβει εντολή από το Κογκρέσο να διατηρεί σε χαμηλά επίπεδα τον πληθωρισμό και την ανεργία. Με τις παρεμβάσεις της λοιπόν κρατά, κατά το τρέχον διάστημα, τον δείκτη  τιμών καταναλωτή λίγο πάνω από το 2%, ενώ ο δείκτης της ανεργίας βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων σαράντα χρόνων.

Είναι όντως διόρθωση;

Αναφερόμενος στην «βουτιά» του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης ο Τραμπ την απέδωσε σε διόρθωση. Αν όμως, όντως πρόκειται για κάτι τέτοιο, τότε σύμφωνα με τους οικονομολόγους θα πρέπει να αναμένεται και νέα πτώση. Αυτό γίνεται γιατί με βάση τις θεωρίες των «ορθόδοξων οικονομολόγων» διόρθωση σημαίνει πτώση κατά τουλάχιστον 10 εκατοστιαίες μονάδες από το υψηλό των προηγούμενων 52 εβδομάδων.

Έτσι παρά το κύμα ρευστοποιήσεων της Τετάρτης, αν η εκτίμηση του Τραμπ αποδειχθεί σωστή, ο δείκτης S&P 500 θα διπλασιάσει τις ζημιές του, καθώς έχει χάσει περίπου 5% από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγράψει στις 20 Σεπτεμβρίου. αντιθέτως ο δείκτης μετοχών υψηλής τεχνολογίας Nasdaq, ό οποίος έχει χάσει ήδη 8,5% από το ιστορικό  υψηλό του της 29^ης  Αυγούστου, θα δικαίωνε την εκτίμηση του Αμερικανού προέδρου με μια πτώση κατά 1,5% .

Κάποιοι αναλυτές προεξοφλούν ότι οι κεφαλαιαγορές θα ανακάμψουν σύντομα, ωστόσο από το πρωί, το ασιατικό τσουνάμι μεταφέρθηκε και  πάλι στην Ευρώπη. Όλα τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια άνοιξαν με μεγάλες απώλειες,  με τον ευρύτερο πανευρωπαϊκό δείκτη STOXX 600 να υποχωρεί λίγο μετά τις 10:00 κατά 1,4% στο χαμηλότερο επίπεδό του από τον Ιανουάριο του 2017.  Την ίδια ώρα στην Αθήνα ο Γενικός Δείκτης κινούνταν στις 612,48 μονάδες, σημειώνοντας πτώση 2,13%.

Στηρίζει Fed η Λαγκάρντ

Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ πάντως τάχθηκε υπέρ της αύξησης των  επιτοκίων της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας, απαντώντας εμμέσως στις επικρίσεις του Τραμπ.

Σύμφωνα με την Λαγκάρντ οι αυξήσεις των επιτοκίων αποτελούν «απαραίτητη» και «αναπόφευκτη» εξέλιξη για οικονομίες, όπως αυτή των ΗΠΑ, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ισχυρή ανάπτυξη, σχετικά υψηλό πληθωρισμό και «πάρα πολύ χαμηλή» ανεργία.

Σημειώνεται ότι η Fed, για να αποφύγει τον κίνδυνο υπερθέρμανσης μιας της οικονομίας που αναπτύσσεται και τον κίνδυνο μεγάλης αύξησης του πληθωρισμού, αύξησε τρεις φορές φέτος τα επιτόκιά της κατά ένα τέταρτο της εκατοστιαίας μονάδας. Μάλιστα το ίδιο αναμένεται να κάνει και πάλι τον Δεκέμβριο.

Η επικεφαλής του ΔΝΤ σχολίασε πάντως ότι η αύξηση των επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ συνέπεσε με τον εμπορικό πόλεμο, ο οποίος έτσι κι αλλιώς επιδεινώνει την προοπτική της παγκόσμιας οικονομίας. Λόγω αυτής της έντονης οικονομικής αντιπαράθεσης άλλωστε, κυρίως ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, το ΔΝΤ αναθεώρησε τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη. Η ίδια η  και η Λαγκάρντ, σε προηγούμενες δηλώσεις της, χτύπησε καμπανάκι κινδύνου για επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.