Follow the Money – Αξίας 112,9 δισ. το -μέχρι τώρα- κυπριακό αέριο

Την στιγμή που ανακοινώνεται από την ελληνική κυβέρνηση ότι το 2024 θα κλείσει όλες τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ –δηλαδή θα αφαιρέσει από την χώρα το 30% της ενεργειακής της παραγωγής– ουδείς γνωρίζει μέχρι σήμερα με σαφήνεια από τι ακριβώς η ενέργεια αυτή θα αντικατασταθεί. Επίσης, ποιο ακριβώς θα είναι το κόστος αυτής της ενεργειακής αντικατάστασης για τον Έλληνα πολίτη.

Η καλύτερη περίπτωση αντικατάστασης δεν θα πρέπει να είναι από τις πανάκριβες επιδοτούμενες από το Δημόσιο ΑΠΕ, ή από εξαιρετικά μακρινές εισαγωγές φυσικού αερίου αλλά θα μπορούσε να είχε καλυφθεί από εγχώριες ενεργειακές πηγές κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Οι τελευταίες όμως –λόγω γραφειοκρατίας– δεν έχουν καν τύχει ακόμη ανακάλυψης, πιστοποίησης ή αντίστοιχης εκμετάλλευσης.

Αλλά ας δούμε όμως προς το παρόν που οδεύουν αυτό το διάστημα οι ανακαλύψεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή μας της Ανατολικής Μεσόγειου. Τον Σεπτέμβριο του 2015, στα θαλάσσια όρια μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου, ανακαλύφθηκε το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου της Μεσογείου και το 2ο μεγαλύτερο κοίτασμα στον κόσμο.

Πρόκειται για το κοίτασμα “Ζορ” με αποθέματα φυσικού αερίου της τάξης των 30 Tfc (τρισ. κυβικά πόδια) και 1 δισ. βαρελιών (1Bbl) συμπυκνωμάτων πετρελαίου. Η συνολική ακαθάριστη αξία του κοιτάσματος υπολογίζεται σήμερα σε 200 δισ. δολάρια.

Από το 2015 και εντεύθεν όλες οι πετρελαϊκές εταιρείες που βρίσκονται στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ Λιβάνου-Ισραήλ-Κύπρου-Αιγύπτου-Ελλάδος-Λιβύης ψάχνουν για να εντοπίσουν και να ανακαλύψουν γεωλογικά παρόμοια με το “Ζορ” κοιτάσματα φυσικού αερίου, δηλαδή ασβεστολιθικά κοιτάσματα. Αυτό βέβαια συμβαίνει διότι, όπως αποδείχθηκε, το υποθαλάσσιο κοίτασμα “Ζορ” δεν είναι μοναδικό, αλλά επαναλαμβανόμενο.

Το κυπριακό αέριο

Σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση της ExxonMobil στην Κύπρο, η οποία ανακάλυψε το κοίτασμα “Γλαύκος” (Glafcos) στο θαλάσσιο Κυπριακό γεωτεμάχιο No10 (Block10) το κοίτασμα αυτό είναι παρόμοιου τύπου με το “Ζορ”. Το δε μέγεθος των ανακτήσιμων αποθεμάτων φυσικού αερίου αυτού του κοιτάσματος βρίσκεται μεταξύ 5 Tcf και 8 Tcf. Οι προσωπικές μας ογκομετρικές στατιστικές εκτιμήσεις έδειξαν ότι το μέσο αναμενόμενο ανακτήσιμο απόθεμα υδρογονανθράκων αυτού του ασβεστολιθικού κοιτάσματος (με πιθανότητα ύπαρξης 50%) είναι πιο κοντά στα 7 Tcf φυσικού αερίου και συμπεριέχει 210 εκατομμύρια βαρέλια (210 ΜΜbbl) συμπυκνωμάτων πετρελαίου.

Σε συνολικά βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου (boe) υπολογίζεται ότι τα αποθέματα του ανέρχονται σε δύο δισ. βαρέλια (2 Βboe). Λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τους ορισμούς της πετρελαϊκής βιομηχανίας ένα κοίτασμα υδρογονανθράκων θεωρείται “γιγαντιαίο” όταν τα αποθέματά του υπερβαίνουν τα 500 εκατ. βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου, η παραπάνω ανακάλυψη θεωρήθηκε ως μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο την τελευταία τριετία. Συνεπώς, στην πραγματικότητα η ανακάλυψη αυτή αποτελεί ένα τεράστιο γεγονός για την Κύπρο (εικόνα 1).

Συνεκτιμώντας τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων από το 2008 μέχρι σήμερα (Οκτ. 2019) στο Ισραήλ και την Κύπρο, δηλαδή Tamar, Leviathan, Aphrodite & Karish-Tanin (ψαμμιτικά κοιτάσματα) & τα κοιτάσματα, Kalypso, Glafcos, & Onisiforos (ασβεστολιθικά κοιτάσματα, Εικ. 1), τα συνολικά ήδη ανακαλυφθέντα ανακτήσιμα αποθέματα αγγίζουν σήμερα με 50% πιθανότητα ύπαρξης τα 48 Τcf και τα 1,3 Βbl συμπυκνωμάτων πετρελαίου (Πίνακας 1). Λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέση τιμή εισαγωγής φυσικού αερίου στην ΕΕ είναι σήμερα (4,5 δολάρια ανά Μcf), η ακαθάριστη αξία των ανακαλυφθέντων ήδη κοιτασμάτων στο Ισραήλ και στην Κύπρο ανέρχεται σε 315 δισ. δολάρια (Πίνακας1).

Να τονίσουμε ότι μόλις προ διετίας, λόγω των υψηλότερων τιμών του φυσικού αερίου στην διεθνή αγορά, η αξία των ανακαλυφθέντων ήδη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο Ισραήλ και την Κύπρο ήταν σχεδόν διπλάσια, δηλαδή της τάξης των 600 δολάρια δισ. Εξ΄άλλου, από αυτά τα οικονομικά μεγέθη καταλαβαίνουμε τους λόγους, για τους οποίους η Τουρκία εισέβαλε με αρπακτικό τρόπο στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το ετήσιο ΑΕΠ της Κύπρου είναι σήμερα μόλις 24 δισ. δολάρια και της Ελλάδος 200 δισ. δολάρια είναι εμφανής η οικονομική σημασία που παρουσιάζουν οι ανακαλύψεις αυτών των κοιτασμάτων για τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.