Γιατί η Κίνα πρέπει να απεύχεται μία αμερικανική χρεοκοπία

Η ευχέρεια της Κίνας να αυξάνει με υψηλούς ρυθμούς τις εξαγωγές της, παρέχει στις βιομηχανοποιημένες χώρες μεγαλύτερη ευελιξία και χώρο για νομισματικούς και ευρύτερους χρηματοοικονομικούς ελιγμούς. Στην περίπτωση της ΕΕ, η κατά 50% αύξηση των εισαγωγών από την Κίνα, συνεπάγεται αύξηση του κινεζικού ΑΕΠ κατά 2% και του μεριδίου της βιομηχανίας της στο συγκεκριμένο μέγεθος κατά 14%, ενώ η ευχέρεια των Κινέζων να αυξάνουν ταχύτατα την προσφορά, επιτρέπει στην ΕΕ να αυξάνει αντίστοιχα και χωρίς εμπόδια την ζήτηση.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες η αύξηση των εισαγωγών από την Κίνα συνεπάγεται μία άνοδο της προσφοράς στην αμερικανική αγορά κατά 250 δισεκατομμύρια δολάρια, σε μία περίοδο που η ζήτηση για ηλεκτρονικές συσκευές και άλλα τεχνολογικής υφής καταναλωτικά αγαθά έχει εκτιναχθεί, χάρη στις επιδοτήσεις και τις χρηματοδοτήσεις του δημοσίου προς ιδιώτες και νομικά πρόσωπα.

Το κόστος των κινεζικών βιομηχανικών αγαθών αυξάνεται κατά το 2021, αλλά το καθαρό αποτέλεσμα της ανόδου σε σχέση με την εγχώρια αύξησή τους σε ΕΕ και ΗΠΑ, ενισχύει την μάχη κατά των πληθωριστικών πιέσεων. Αυτό αποκαλύπτεται από τον αμερικανικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή Διαρκών Αγαθών, όπου ενώ αναρριχάται στο 14% στο εννεάμηνο του 2021, το κόστος των κινεζικών διαρκών αγαθών αυξάνεται μόνον κατά 4%.

Με δεδομένο ότι αυτές οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αποτελούν το 30% του συνόλου, το Πεκίνο επιτρέπει στην αμερικανική κυβέρνηση αθόρυβα και χωρίς τυμπανοκρουσίες να προχωρήσει σε ένα άνευ προηγουμένου πρόγραμμα για την στήριξη και ενίσχυση της αμερικανικής οικονομίας, μειώνοντας την ένταση των πληθωριστικών πιέσεων.

Η κινεζική “σιωπηρή” συμμετοχή

Τα δεδομένα προδίδουν την σιωπηρή συμμετοχή της Κίνας σε μία αντιπληθωριστική εκστρατεία, με την συναίνεση της Επιτροπής Ανοικτών Αγορών της FED και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ παράλληλα και οι εφοδιαστικές αλυσίδες αντιστέκονται στα πλήγματα που έχουν δεχθεί με περισσότερη ισχύ, λόγω της αυξημένης προσφοράς της κινεζικής βιομηχανικής μηχανής.

Επιπλέον οι αρνητικές ανατροπές στον τομέα της ενέργειας, δεν επηρεάζουν την εκρηκτική αύξηση των κινεζικών εξαγωγών, εάν συνεκτιμηθεί η απότομη καθίζηση των τιμών του άνθρακα από τα 269 δολάρια στις 5 Οκτωβρίου (ανώτατη τιμή) στα 153 δολάρια στις 15 Νοεμβρίου. Η τιμή εμφανίζεται υπερδιπλάσια από την ανάλογη του Ιανουαρίου του 2020, αλλά οι αγορές εκτιμούν περαιτέρω αποκλιμάκωση, λόγω και του γεγονότος ότι οι τιμές του φυσικού αερίου ανά MMBtu, έχουν υποχωρήσει κατά 25% από το υψηλό που έχουν σημειώσει επίσης στις 5 Οκτωβρίου.

Η κινεζική ετησιοποιημένη άνοδος του ΑΕΠ κατά 4,90% στο τρίτο τρίμηνο, εμπεριέχει και την απομόχλευση των τιμών της αγοράς ακινήτων, με αιχμή του δόρατος τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα των ομίλων Evergrande Froup και Fantasias Group, που ανακλάται στην μόλις κατά 0,20% άνοδο έναντι του δευτέρου τριμήνου. Οι επενδύσεις μάλιστα στην συγκεκριμένη αγορά κινούνται στα χαμηλότερα επίπεδα της δεκαετίας, έχοντας αποτελέσει κατά το παρελθόν την κινητήρια δύναμη της ανόδου του κινεζικού ΑΕΠ.

Η κινεζική κυβέρνηση επιχειρεί πάντως μία αναθέρμανση της συγκεκριμένης αγοράς, με τις μέσες αξίες να έχουν υποχωρήσει περισσότερο από 30%. Από την άλλη πλευρά η κατανάλωση παραμένει ισχυρή σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ενώ και οι επιδόσεις της βιομηχανίας εντυπωσιάζουν, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τα δεδομένα των εξαγωγών.

“Καμπανάκι” από Κινέζο καθηγητή

Οι υποδομές και η βιομηχανική παραγωγική δυναμικότητα παραμένουν στον σκληρό πυρήνα των προβλημάτων της οποιασδήποτε οικονομίας, με την Κίνα να εμφανίζεται αρκετά ισχυρή στους συγκεκριμένους τομείς, ενώ ακολουθούν, αν και με πολυετή καθυστέρηση, οι ΗΠΑ με το νέο πρόγραμμα υποδομών, ύψους 1,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Όμως από τον Οκτώβριο οι Αμερικανοί εισάγουν αγαθά με ετήσιο ρυθμό της τάξης των 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με αύξηση κατά 60% από τα προ πανδημίας επίπεδα, με αποτέλεσμα ο αμερικανικός βιομηχανικός τομέας να εξαρτάται καταθλιπτικά από τις κινεζικές εξαγωγές.

Στον αντίποδα το Πεκίνο έχει συμφωνήσει σε μία ετήσια αύξηση των εισαγωγών του από τις ΗΠΑ κατά 200 δισεκατομμύρια δολάρια για την περίοδο 2020-2021, σε σχέση με τα προ πανδημίας μεγέθη, αν και σύμφωνα με τα τρέχοντα επίσημα δεδομένα με την λήξη του περασμένου Σεπτεμβρίου είχε καλύψει κατά 60% τον στόχο των εισαγωγών του από τις ΗΠΑ. Παρά το αντισταθμιστικό όφελος στο αμερικανικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το έλλειμμα του εννεαμήνου του 2021 με την Κίνα ανέρχεται σε 255,44 δισεκατομμύρια δολάρια, μέγεθος που αποτελεί το υψηλότερο από την είσοδο στον νέο αιώνα.

Ο υψηλός για τα αμερικανικά δεδομένα πληθωρισμός, οι κοστοβόρες ανατροπές στις εφοδιαστικές αλυσίδες, το υπερβολικά αυξημένο κόστος της ενέργειας και τα ελλείμματα απειλούν την εύρυθμη λειτουργία της αμερικανικής οικονομίας και των αγορών.
Πάντως στις αρχές Αυγούστου του 2021, μία έκθεση του καθηγητή οικονομετρίας και διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου του Renmin στο Πεκίνο, Jin Canrong, αποσπά την ιδιαίτερη προσοχή του Λευκού Οίκου.

Μάλιστα και ο ανώτατος διευθυντής για τις σχέσεις με την Κίνα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΠΑ Rush Doshi, εφιστά την προσοχή στην έκθεση αυτή σε ένα νέο του βιβλίο με τίτλο “Το Μακροπρόθεσμο Παιγνίδι: Η Υψηλή Στρατηγική της Κίνας για την Περιθωριοποίηση την Αμερικανικής Τάξης Πραγμάτων” (The Long Game: China’s Grand Strategy to Displace American Order).

Η πένθιμη προειδοποίηση του καθηγητή για τον κίνδυνο πρόκλησης στάσης πληρωμών της κεντρικής αμερικανικής κυβέρνησης λόγω της ανόδου του πληθωρισμού και η σύστασή του προς το Πεκίνο, πως επιβάλλεται να αποφευχθεί με κάθε μέσον, εγείρει πολλά ερωτήματα για την στάση της Κίνας.

Ο κίνδυνος από τον αμερικανικό “βήχα”

Κατά τον Jin Canrong, η αμερικανική κυβέρνηση έχει εκδώσει τεράστιους όγκους νέου χρήματος λόγω της πανδημίας και μάλιστα σε βαθμό που υπερβαίνει δραστικά τις ανάγκες της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Με την διαδικασία αυτή η αγορά πλημμυρίζεται με νέο χρήμα, χωρίς όμως να επανέρχεται και να ανακάμπτει αποτελεσματικά η παραγωγή. Ο πληθωρισμός αυξάνεται πιέζοντας την χρηματοοικονομική κατάσταση της χώρας και το ομοσπονδιακό χρέος προσεγγίζει τα 30 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Τα ομόλογα που εκδίδει η Κεντρική Τράπεζα έχουν ένα επιτόκιο της τάξης του 1% (έχει πλέον υπερβεί το 1,5%), με συνέπεια να απαιτούνται σε ετήσια βάση περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια για την αποπληρωμή των ετησίων τόκων. Εάν όμως ο πληθωρισμός πλησιάσει προς το 5% (ήδη κινείται στο 6,2%), τότε τα επιτόκια θα ακολουθήσουν την ανοδική του πορεία και εάν η Κεντρική Τράπεζα φθάσει στο σημείο να υποχρεωθεί να καταβάλλει 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια μόνον σε τόκους για τα ομόλογα, τότε η κεντρική κυβέρνηση θα αναγκασθεί να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο κήρυξης στάσης πληρωμών.

Για τον λόγο αυτό η Κίνα οφείλει να χειραγωγήσει σε πρώτο στάδιο μία τεχνητή διολίσθηση του νομίσματός της, ώστε να μειώσει το κόστος των εξαγωγών της και να αποσυμφορήσει τις πληθωριστικές πιέσεις στις ΗΠΑ. Δυστυχώς όμως, σε περίπτωση δυσμενών εξελίξεων, πρόκειται να ισχύσει το αξίωμα που τονίζει πως “όταν η Αμερική βήχει ο κόσμος προσβάλλεται από πνευμονία”.

Διατυπωμένο στα τέλη Νοεμβρίου του 1957, από τον τότε υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης Eisenhower Robert B. Anderson, στην περίοδο της κρίσης από την πανδημία της ασιατικής γρίπης που έως την λήξη της το 1959, αφήνει 1,5 εκατομμύρια νεκρούς στον δυτικό κόσμο, δεν έχει διαψευσθεί ακόμα. Αναμφίβολα ο Κινέζος καθηγητής το γνωρίζει και διατυπώνει την πρότασή του για να αποφευχθεί το “κρυολόγημα”.