Η Ευρώπη θα ακολουθήσει τη Γερμανία στη μετωπική με τις ΗΠΑ;

Τρεις πρόσφατες κινήσεις του Βερολίνου των τελευταίων ημερών παραπέμπουν σε κλιμάκωση των απειλών στην εμπορική, και όχι μόνο, αντιπαράθεση με την Ουάσινγκτον. Το ερώτημα που ανακύπτει για μας τους λοιπούς Ευρωπαίους είναι εάν θα ακολουθήσουμε τη Γερμανία σε μια μετωπική σύγκρουση που διαφαίνεται στον ορίζοντα και θα αντιπαρατεθούμε -και μέχρι πού- με τις ΗΠΑ ή όχι.

Ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Πέτερ Αλτμάιερ δήλωσε πως η ΕΕ επιδιώκει να επιλύσει τη διένεξη με τις ΗΠΑ συμφωνώντας να εφαρμοστούν χαμηλότεροι δασμοί, αλλά είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και θα αντιδράσει σε οποιεσδήποτε μονομερείς αποφάσεις της Ουάσινγκτον προχωρώντας στην εφαρμογή αντιμέτρων.

Η δήλωση αυτή του Γερμανού υπουργού που μίλησε ως μη όφειλε ως εκπρόσωπος της ΕΕ, υπογραμμίστηκε από μια άλλη κίνηση του Βερολίνου που σίγουρα η Ουάσινγκτον θα την εκλάβει τουλάχιστον ως αψιμαχία, αν όχι ως πρόκληση. Ο κ. Αλτμάιερ δήλωσε επίσης πως η κυβέρνηση της Γερμανίας δεν θα απαγορεύσει στην κινεζική εταιρεία-κολοσσό των τηλεπικοινωνιών Huawei να συμμετάσχει στην κατασκευή δικτύων κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (5G), καθώς θα υπάρξει ένας νέος νόμος που θα επιβάλλει πλέον αυστηρότερα κριτήρια ασφάλειας σε όλους τους προμηθευτές.

Υπενθυμίζεται πως οι ΗΠΑ απαγόρευσαν στην Huawei να συμμετάσχει στην ανάπτυξη της τεχνολογίας 5G στο έδαφός τους, γιατί μπορεί έτσι να κατασκοπεύσει άλλες χώρες. Κατόπιν σχετικού αιτήματος της Ουάσιγκτον η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία ανταποκρίθηκαν απαγόρευσαν την εμπλοκή της κινέζικης εταιρείας στην τεχνολογία 5G, ενώ ακολούθησε Ιαπωνία και η Vodafone που ανακοίνωσε ότι διακόπτει την εγκατάσταση εξοπλισμού από την Huawei σε μεγάλα ευρωπαϊκά δίκτυα. Επίσης, οι ΗΠΑ κατηγόρησαν την οικονομική διευθύντρια της Huawei και κόρη του ιδρυτή της, Μενγκ Ουανζού, για παραβίαση των κυρώσεων εναντίον του Ιράν και γι΄ αυτό συνελήφθη στον Καναδά, αλλά στη συνέχεια έχει αφεθεί ελεύθερη με περιοριστικούς όρους.

Εκνευρισμένο το Πεκίνο

Το όλο θέμα έχει εκνευρίσει το Πεκίνο που λαμβάνει «όλα τα απαραίτητα μέτρα», ενώ η Huawei ανακοίνωσε προσέφυγε στη δικαιοσύνη εναντίον της αμερικανικής κυβέρνησης. Φαίνεται πάντως πως πέρα από τον εμπορικό ανταγωνισμό, υπάρχει ένα ζήτημα κατασκοπείας που οι Αμερικανοί έχουν θέσει από το 2012. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Quartz, που ειδικεύεται σε θέματα νέας τεχνολογίας, οι Αμερικανοί φοβούνται ότι η Huawei μπορεί να κάνει κατασκοπεία για λογαριασμό της Κίνας, επειδή οι ίδιοι έχουν πράξει κάτι ανάλογο στο παρελθόν.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Αλτμάιερ προχώρησε σε μια τρίτη πρόκληση των Αμερικανών λέγοντας ότι η γερμανική κυβέρνηση δεν θα προβάλει βέτο για να αποτρέψει εξαγορές εταιρειών. Ως γνωστόν, οι Κινέζοι αγοράζουν συστηματικά γερμανικές εταιρείες τεχνολογίας γεγονός που προκάλεσε την εμπλοκή της Ουάσινγκτον προκειμένου να προστατευθεί η δυτική υψηλή τεχνολογία.

Κατόπιν όλων αυτών των δηλώσεων, ο Αμερικανός πρέσβης στο Βερολίνο Ρίτσαρντ Γκρενέλ έστειλε επιστολή Σε προς τον υπουργό Οικονομίας Πέτερ Αλτμάιερ, με την οποία ανακοίνωνε προς τη γερμανική κυβέρνηση ότι οι ΗΠΑ θα περιορίσουν ή και θα διακόψουν πλήρως τη συνεργασία τους με τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες, εφόσον για την κατασκευή του νέου δικτύου επιλεγεί η εταιρία της Κίνας. Η κίνηση αυτή ενόχλησε την Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) και την καγκελάριο Μέρκελ, η οποία δήλωσε σχετικά ότι «η ασφάλεια είναι ύψιστο αγαθό και στην κατασκευή του δικτύου 5G και προσδιορίζουμε οι ίδιοι τα κριτήρια για εμάς» και πρόσθεσε ακόμη ότι σκοπεύει να συνομιλήσει για το θέμα με τους Ευρωπαίους εταίρους της. Κι αυτό έχει σημασία για μας τους υπόλοιπους.

Αυταρχική Ουάσινγκτον 

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι ΗΠΑ λειτουργούν αυταρχικά προκειμένου να διορθώσουν καταστάσεις στον εμπορικό και τον αμυντικό τομέα που ενώ αρχικά τις ευνόησαν, στο τέλος βρέθηκαν να χάνουν. Η διόρθωση αυτή που στην περιοχή μας επικεντρώνεται στη συνδρομή των Ευρωπαίων στο ΝΑΤΟ και σε μια σειρά προϊόντων χάλυβα και αλουμινίου, αλλά έμμεσα και στην αυτοκινητοβιομηχανία, δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ. Προβλήματα που εντοπίζονται και στις κυρώσεις που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στη Ρωσία, το Ιράν και άλλες χώρες όπου τα ευρωπαϊκά συμφέροντα είναι σημαντικά. Οι Ευρωπαίοι δυσανασχετούν, αλλά δεν ξεχνούν ότι χάρη στις ΗΠΑ νίκησαν τους Γερμανούς στους δύο παγκόσμιους πολέμους και ότι γι΄ αυτό θα είναι ες αεί ευγνώμονες.

Αυτό δεν ισχύει για τη Γερμανία, που μπορεί να επωφελήθηκε μεταπολεμικά από την εύνοια των ΗΠΑ λόγω του φόβου της σοβιετικής επέκτασης και να διετέλεσε το «καλό παιδί» της Δύσης κατά τις δεκαετίες της ανασυγκρότησής της, αλλά μετά την ενοποίησή της, φαίνεται πως ο γερμανικός εθνικισμός και ο ρεβανσισμός αναδύεται ασυγκράτητος.

Είναι προφανές, για όσους δεν θέλουν να κρύβονται πίσω από το δάκτυλό τους, πως το Βερολίνο εκμεταλλεύεται την ευρωαμερικανική αντιπαράθεση, αφενός για να προωθήσει την συγκρότηση ευρωστρατού και δι΄αυτού να επιστρέψει στην στρατιωτική ισχύ, αφετέρου χρησιμοποιεί την ΕΕ ως ασπίδα για να προστατεύσει τα εμπορικά του συμφέροντα. Η τακτική αυτή καταγράφεται συχνά σε ποικίλες εκδηλώσεις της πολιτικής του Βερολίνου που πλέον επιδιώκει να μετατραπεί από γεωοικονομική δύναμη και σε γεωπολιτική. Αυτό φάνηκε και στο ρόλο του στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και στην Ουκρανία.

Το φλερτ του Βερολίνου με την Κίνα κόντρα στην διόρθωση των εμπορικών σχέσεων που επιχειρεί ο Ντόναλντ Τραμπ έχει βαρύνουσα σημασία, όπως και η συνεννόηση με τη Μόσχα για τον North Stream II. Πρόκειται για στρατηγικές κινήσεις απέναντι στις ΗΠΑ, οι οποίες θα απαντηθούν με τον γνωστό τρόπο του Αμερικανού προέδρου. Όμως, οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι και κυρίως η Γαλλία -ιδιαίτερα μετά το Brexit- πρέπει να είναι προσεκτικοί ώστε να μην ακολουθήσουν τη Γερμανία στην άβυσσο.