Ιδού η σκληρή αλήθεια για τις επενδύσεις

Παρά  τις ρητορείες των πολιτικών, τις ρητορείες των εξαρτημένων με αυτούς αναλυτών και την πληθώρα των δημοσιευμάτων στα ΜΜΕ, η αλήθεια για τις επενδύσεις είναι σκληρή. Το ουσιαστικό αυτό μέγεθος για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ εξακολουθεί να κινείται σε χαμηλά επίπεδα. Το Γράφημα 1 αποτυπώνει με σαφήνεια την αδήριτη πραγματικότητα.

Μετά από σχεδόν δέκα χρόνια προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής το ποσοστό του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου ως ποσοστό του ΑΕΠ βρίσκεται στο 11,07% το 2018. Η αποτυχία αύξησης των επενδύσεων γίνεται εμφανής αν συγκριθεί το πραγματικό αποτέλεσμα με τους στόχους που τίθενται κάθε έτος στον κρατικό προϋπολογισμό.

Παραδειγματικά αναφέρω, ότι το 2018 ο στόχος που είχε τεθεί (Εισηγητική Έκθεση για τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2018, σελ. 28) ήταν ποσοστιαία αύξηση του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου κατά 11,4%. Το αποτέλεσμα ήταν μείωση 12,2% (Πίνακας 1). Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2018 ήταν το πρώτο έτος που σημειώθηκε ανάκαμψη στις επενδύσεις για κατοικίες.

Πέραν, όμως, των εξελίξεων μέχρι και το 2018, προβληματίζει, επίσης, και η επενδυτική στασιμότητα που παρατηρείται στο πρώτο εξάμηνο του 2019. Οι επενδύσεις σε πάγια αυξήθηκαν μόλις κατά 0,7% (Πίνακας 1) με τη συμβολή τους στην αύξηση του ΑΕΠ να διαμορφώνεται μόλις σε 0,1%.

Αξίζει ιδιαίτερης προσοχής το χαμηλό επίπεδο των επιχειρηματικών επενδύσεων σε μηχανολογικό εξοπλισμό (+3,1% έναντι +21,9% την αντίστοιχη περιόδου του 2018) και σε εξοπλισμό τεχνολογιών, πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Είναι +1,1% έναντι +21,3% την αντίστοιχη περίοδο του 2018. Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι οι επενδύσεις σε μεταφορικό εξοπλισμό επηρεάζονται από μεταβολές στις εισαγωγές πλοίων που παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις.

Επίσης, οι λοιπές κατασκευές επηρεάζονται κυρίως από την πορεία υλοποίησης των μεγάλων έργων υποδομής και ως εκ τούτου παρουσιάζουν, επίσης, μεγάλες διακυμάνσεις. Πάντως, οι επενδύσεις σε κατοικίες εμφανίζουν ικανοποιητική αύξηση (+13,1% έναντι +8,4% την αντίστοιχη περίοδο του 2018), συμβατή με την σταδιακή ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας.

Η αύξηση του Ακαθάριστου Σχηματισμού Κεφαλαίου (δηλαδή τα πάγια και τα αποθέματα) αυξήθηκαν κατά 7,6%, συμβάλλοντας στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,5%. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν όλη η αύξηση του ΑΕΠ το πρώτο εξάμηνο του 2019 οφείλεται στην αύξηση των αποθεμάτων, δεδομένης της μηδενικής συμβολής της ιδιωτικής κατανάλωσης και της αρνητικής συμβολής των καθαρών εξαγωγών. Σημειώνεται ότι η αύξηση των αποθεμάτων σχετίζεται είτε με προσδοκίες για αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης στα επόμενα τρίμηνα, είτε με συσσώρευση ημιτελών έργων στις κατασκευές που στο μέλλον θα εμφανισθούν ως επενδύσεις σε πάγια.