Κατακρημνίζεται η τουρκική λίρα – Ο Ερντογάν κοπιάρει τον Πουανκαρέ!

Με την πρόσφατη απόφαση του Ερντογάν να απαγορεύσει τις συναλλαγές στην τουρκική λίρα σε τρεις μεγάλους τραπεζικούς ομίλους (BNP Paribas, Citibank και UBS) μία νέα άνευ προηγουμένου συνωμοσιολογία εντείνεται στη γειτονική χώρα. Αυτή τη φορά οι ξένοι τραπεζίτες καταγγέλλονται πως χειραγωγούν ανερυθρίαστα το τουρκικό νόμισμα, με τελικό στόχο την καταστροφή του και την συνεπακόλουθη κατάρρευση της οικονομίας.

Το πρώτο θύμα των νέων δεινών συνθηκών που διαμορφώθηκε μετά την πανδημία της ισπανικής γρίπης το 1918-19 ήταν μια από τις κυρίαρχες δυνάμεις της εποχής, η Γαλλία, που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Η φαινομενική εστία τους εντοπίζεται στην αδυναμία των Γερμανών να αποπληρώσουν τις προβλεπόμενες  πολεμικές αποζημιώσεις, λόγω των πληγμάτων της πανδημίας.

Όμως, η δυσπραγία εκλαμβάνεται από τους Γάλλους ως άρνηση τήρησης των όρων της Συνθήκης των Βερσαλλιών. Ακολουθεί κατά την εαρινή περίοδο του 1920 μία απροσδόκητη νομισματική κρίση που καταβαραθρώνει το γαλλικό φράγκο και πανικοβάλει τις αγορές, προκαλώντας τρομακτική αναστάτωση στον νέο Γάλλο πρόεδρο της δημοκρατίας Paul Eugène Louis Deschanel (από τον Φεβρουάριο) και το επιτελείο του.

Το φράγκο καταρρέει από την ισοτιμία των 5,18 φράγκων ανά δολάριο, σε 13,68, υποχωρώντας κατά 164%! Με την είσοδο των Γάλλων στο Ρουρ στις αρχές του 1923 σε εφαρμογή αντιποίνων για τις συνεχείς αρνήσεις των Γερμανών να καταβάλλουν τις δόσεις των αποζημιώσεων, η κατάσταση επιδεινώνεται. Σημειώνεται μία απότομη περαιτέρω πτώση του φράγκου κατά 13%. Το χρηματοοικονομικό περιβάλλον καθίσταται πιο προβληματικό, λόγω του υψηλού δανεισμού της Γαλλίας από τις ΗΠΑ, γεγονός που προκαλεί σειρά νέων απαισιόδοξων προβλέψεων.

Οι πρωταγωνιστές

Από τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας L’ Action Ftancaise, ο γνωστός εθνικιστής Charles Maurras καταγγέλλει με δριμύτητα πως οι Γερμανοί στρατολογούν τους Εβραίους τραπεζίτες τους, οργανώνοντας μία άνευ προηγουμένου επίθεση κατά του γαλλικού φράγκου. Στην άγρια κερδοσκοπία παρασύρουν τους τραπεζίτες του Λονδίνου, της Νέας Υόρκης, αλλά ακόμα και της ίδιας της γαλλικής πρωτεύουσας, συντονισμένοι από κάποιον άγνωστο σκοτεινό εγκέφαλο.

Τη σκυτάλη παραλαμβάνει ο Γάλλος πρωθυπουργός Raymond Poincaré, όταν σε δείπνο που παραθέτει τον Φεβρουάριο του 1923 προς τιμήν των ρεπουμπλικάνων δημοσιογράφων που πρόσκεινται στην παράταξή του, δηλώνει με απόλυτη βεβαιότητα πως η Γαλλία δέχεται πιέσεις από το διεθνές κεφάλαιο.

Τον ακολουθεί ένα εξάμηνο αργότερα ο υπουργός Οικονομικών Charles de Lasteyrie, που υποστηρίζει πως η καταθλιπτική υποτίμηση του γαλλικού φράγκου δεν οφείλεται σε οικονομικούς παράγοντες, αλλά σε οργανωμένους κερδοσκόπους που επιχειρούν να επηρεάσουν προς όφελός τους την ευρύτερη γαλλική εξωτερική πολιτική, προσπαθώντας να συγκαλύψει το γεγονός ότι χώρα του έχει παρασυρθεί στην δίνη ενός νομισματικού πολέμου.

Από τον Πουανκαρέ στον Ερντογάν

Με την οικονομία να καταρρέει και τις αψιμαχίες στον Έβρο και στο Αιγαίο να μην αποδίδουν πλέον επικοινωνιακούς καρπούς, το καθεστώς της Άγκυρας ακολουθεί –μάλλον αδέξια– ένα ανάλογο τέχνασμα, καταγγέλλοντας τη συνωμοσία των τραπεζιτών που φέρει την αποκλειστική ευθύνη για την δεινή κατάσταση της χώρας. Με το φάντασμα της πτώχευσης και της αναγκαστικής προσφυγής στο ΔΝΤ να απειλούν πλέον ανοικτά το πολιτικό μέλλον του Τούρκου προέδρου, επιχειρείται στην ύστατη στιγμή ακόμα μία απελπισμένη προσπάθεια απόσεισης ευθυνών για την δραματική κατάσταση της χώρας.

Το γεγονός ότι οι αμυντικές δαπάνες της χώρας αυξήθηκαν στην περίοδο 2009-2019 κατά 27%, το θανάσιμο πρόβλημα της υπερχρέωσης του ιδιωτικού τομέα, το ζήτημα της καθίζησης των ομολόγων του δημοσίου και του αποκλεισμού λόγω επιτοκίων στις αγορές, αλλά και οι πιεστικές ανάγκες ανακεφαλαιοποίσης των έξι συστημικών τραπεζών σε βάρος των πολιτών, δεν φαίνεται προς το παρόν να απασχολεί κανέναν.