Με ευρωπαϊκό OK ξεφορτώνεται το ακριβό ΔΝΤ ο Τσίπρας

Το πράσινο φως για την πρόωρη αποπληρωμή μέρους των δανείων που έλαβε η Ελλάδα από το ΔΝΤ έδωσε το Euro Working Group, το οποίο εξέτασε την πρόταση που υπέβαλε η ελληνική κυβέρνηση την περασμένη εβδομάδα στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό  Σταθερότητας (ESM). Με την απόφαση αυτή το ελληνικό δημόσιο θα ωφεληθεί με ποσό περίπου 150 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας παραλλήλως την βιωσιμότητα του χρέους και την εικόνα της χώρας στις αγορές.

Πρόκειται για την αποπληρωμή του ακριβού τμήματος των δανείων του ΔΝΤ, το οποίο τρέχει με επιτόκιο 5,13%, την ώρα που η χώρα δανείζεται ήδη από τις αγορές με αρκετά χαμηλότερο κόστος. Το χρέος που θα αποπληρώσει πρόωρα η Ελλάδα ανέρχεται σε ποσό περίπου 3,7 δισ. Ευρώ και αφορά δάνεια που λήγουν το 2019 και το 2020.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών κανένα από τα κράτη – μέλη δεν εξέφρασε αντιρρήσεις στην συνεδρίαση του Euro Working Group, παρότι τους δόθηκε αυτή η δυνατότητα. Ανακοινώθηκε επίσης ότι προκειμένου να προχωρήσει η πρόωρη αποπληρωμή θα ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία που εφαρμόστηκε και στις περιπτώσεις της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Κύπρου.

Αυτό σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα εξαιρέσουν την  Ελλάδα από την συμβατική υποχρέωση να αποπληρώσει πρόωρα ανάλογο ποσοστό δανειακών οφειλών προς το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και τον Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Με απόφαση των παραπάνω ευρωπαϊκών θεσμών ενεργοποιήθηκαν άλλωστε σήμερα, και τυπικά, μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους συνολικού οφέλους πάνω από 970 εκατ. ευρώ.

Το πρώτο πακέτο ελάφρυνσης

Στο πλαίσιο αυτών των μέτρων, ο EFSF ενέκρινε την επιστροφή στην Ελλάδα  ποσό 103 εκατ. ευρώ που είχε καταβάλει για την περίοδο από 1 Ιανουαρίου έως 17 Ιουνίου 2018, εξαιτίας της προσαύξησης του επιτοκίου στα δάνεια της δεύτερης δανειακής σύμβασης. Παραλλήλως, ο ίδιος ευρωπαϊκός οργανισμός ανέστειλε την εν λόγω προσαύξηση για την περίοδο από τις 17 Ιουνίου 2018 έως και τις 17 Ιουνίου 2019. Από τις παραπάνω αποφάσεις η Ελλάδα αναμένεται να έχει συνολικό όφελος περίπου 329 εκατ. ευρώ.

Την ίδια ώρα, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), θα επιστρέψει ποσό ύψους 644,42 εκατ. ευρώ από τα κέρδη που έχουν αποκομίσει οι ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες από την διακράτηση ελληνικών ομολόγων (ANFA και SMP). Η κίνηση αυτή έρχεται ως συνέχεια της πρόσφατης απόφασης που έλαβε το Eurogroup στις 5 Απριλίου.

Τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους δεν είναι βεβαίως «ευρωπαϊκά δώρα» που οφείλονται στην μεγαλοψυχία των Βρυξελλών. Αντιθέτως έρχονται ως αποτέλεσμα της πλήρους υιοθέτησης από την Αθήνα των ευρωπαϊκών πολιτικών λιτότητας. Το είπε άλλωστε και ο επικεφαλής του EFSF/ESM, Kλάους Ρέγκλινγκ, τονίζοντας ότι «η απόφαση του EFSF να μην επιβάλει την αύξηση επιτοκίων δείχνει ότι η ελληνική κυβέρνηση τηρεί τις μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις της». Ο ίδιος ξεκαθάρισε, για άλλη μία φορά, ότι το όφελος σχεδόν 1 δισ. ευρώ από τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους δεν αποτελεί νέο δάνειο προς την Ελλάδα, αλλά μεταφορά κεφαλαίων.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η λιτότητα που συνοδεύεται από μέτρα ελάφρυνσης του χρέους αποτελεί ένα βήμα απομάκρυνσης από την σκέτη λιτότητα. Και στο σημείο αυτό επικεντρώνουν κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών για να τονίσουν το θετικό αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεών τους με τούς ευρωπαϊκούς θεσμούς. Πολύ περισσότερο που η αναστολή της προσαύξησης του επιτοκίου για τη δεύτερη δανειακή σύμβαση ύψους 11,3 δισ. ευρώ (συνάφθηκε το 2012) θα μπορούσε να διαρκέσει έως το 2022, με εξαμηνιαία ανανέωση της απόφασης του EFSF. Για να γίνει όμως αυτό απαιτείται η θετική αξιολόγηση των ευρωπαϊκών θεσμών ότι η Ελλάδα συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις.

Άλλωστε, η σημερινή τελική έγκριση του πρώτου πακέτου των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος γίνεται στην βάση ότι η Ελλάδα έλαβε όλα τα απαραίτητα μέτρα και προχώρησε στην εφαρμογή όλων των μεταρρυθμίσεων που είχαν συμφωνηθεί μέχρι τα τέλη του 2018.