Ο επίμονος πληθωρισμός και το καλάθι της ΔΕΘ

Πρόκειται για επιτάχυνση σε σχέση με τον Ιούνιο, όταν ο πληθωρισμός είχε καταγραφεί στο 2,8%. Αυτή η ανοδική πορεία, αν και δεν είναι δραματική, έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η κοινωνία δείχνει ολοένα και πιο εξαντλημένη από το διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής. Κι ενώ οι μηνιαίες διακυμάνσεις δεν είναι από μόνες τους καθοριστικές, η συνεχής αίσθηση ότι τίποτα δεν γίνεται φθηνότερο ενισχύει την αβεβαιότητα και τον προβληματισμό των πολιτών.

Σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2024, ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή σημείωσε αύξηση 3,1%, ξεπερνώντας το αντίστοιχο ποσοστό της περσινής χρονιάς (2,7%). Σε μηνιαία βάση υπήρξε μια μείωση της τάξεως του 0,4%, όμως η πτώση αυτή δεν μοιάζει ικανή να μεταβάλει τη γενική εικόνα. Ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι ο μέσος πληθωρισμός για το δωδεκάμηνο Αυγούστου 2024 – Ιουλίου 2025 ήταν 2,6%, ελαφρώς χαμηλότερος από το 2,8% του προηγούμενου αντίστοιχου διαστήματος. Ωστόσο, η μικρή αυτή αποκλιμάκωση δεν μπορεί να κρύψει τη σταθερή πίεση που ασκείται στην καθημερινότητα των πολιτών.

Οι αυξήσεις στις τιμές διαχέονται πλέον σχεδόν σε κάθε τομέα. Ειδικά στα είδη διατροφής και τα μη αλκοολούχα ποτά, οι αυξήσεις αγγίζουν το 2,8%. Ψωμί, γλυκίσματα, κρέας, ψάρια, γιαούρτι, φρούτα, λαχανικά, ζάχαρη, σοκολάτες, παγωτά και καφές είναι ανάμεσα στα προϊόντα που εμφανίζουν σημαντική ανατίμηση – και μιλάμε για βασικά, καθημερινά αγαθά. Το καλάθι της νοικοκυράς – ή καλύτερα, το καλάθι επιβίωσης – γίνεται όλο και πιο ακριβό. Ακόμα και αν υπήρξαν επιμέρους μειώσεις, όπως σε ζυμαρικά ή ελαιόλαδο, αυτές δεν φτάνουν για να ισορροπήσουν την ευρύτερη εικόνα.

Δεν είναι όμως μόνο το φαγητό. Οι τιμές στην ένδυση και υπόδηση αυξήθηκαν κατά 8,4%, στην ομάδα στέγασης κατά 6,6%, στα ενοίκια, στον ηλεκτρισμό και στο φυσικό αέριο. Η κατοικία μετατρέπεται πια σε πολυτέλεια για πολλούς. Όσοι προσπαθούν να βρουν σπίτι, ειδικά νέοι εργαζόμενοι ή φοιτητές, έρχονται αντιμέτωποι με ποσά που ξεπερνούν κάθε λογική. Παράλληλα, οι δαπάνες για την υγεία αυξήθηκαν κατά 2%, ενώ και η εκπαίδευση κατέγραψε αύξηση 2,6%. Ακόμη και στις τηλεπικοινωνίες υπήρξαν επιβαρύνσεις της τάξης του 2,1%. Κανένας τομέας δεν μένει ανεπηρέαστος, και κανένα νοικοκυριό δεν βγαίνει αλώβητο.

Οι ετήσιες μεταβολές στις τιμές ορισμένων βασικών αγαθών είναι αποκαλυπτικές. Η τιμή των φρούτων αυξήθηκε κατά 19,3%, του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 18,9% και του καφέ κατά 16,8%. Τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 11,3%, με την αγορά κατοικίας να θυμίζει ολοένα και περισσότερο συνθήκες πίεσης που δύσκολα διαχειρίζεται μια μέση οικογένεια. Οι αυξήσεις είναι παντού: στο ψωμί, στα γλυκά, στα κρέατα, στα γαλακτοκομικά, στο φυσικό αέριο, ακόμα και στα πακέτα διακοπών. Και μέσα σε μόλις έναν μήνα, παρατηρούνται νέες αυξήσεις: το ελαιόλαδο αυξήθηκε κατά 9,5%, ο καφές κατά 5,3%, ο ηλεκτρισμός κατά 5,7%, ενώ οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων εκτινάχθηκαν κατά 11,8%. Δεν μιλάμε πλέον για περιστασιακές ή εποχικές αυξήσεις, αλλά για μια γενικευμένη πίεση που γίνεται αισθητή παντού.

Στα όρια τους τα νοικοκυριά

Η άνοδος του πληθωρισμού, όπως αποτυπώνεται στα τελευταία στοιχεία, επιβεβαιώνει μια πραγματικότητα που βιώνουν καθημερινά τα ελληνικά νοικοκυριά: η ακρίβεια έχει πλέον παγιωθεί, και η πίεση που ασκεί στον οικογενειακό προϋπολογισμό δεν είναι περιστασιακή. Ειδικά στα βασικά είδη διατροφής και στέγασης, η αύξηση των τιμών δεν αφήνει πολλά περιθώρια προσαρμογής για τις ασθενέστερες εισοδηματικά ομάδες, αλλά πλέον επηρεάζει και τα μεσαία στρώματα, που βλέπουν τις αποταμιεύσεις τους να εξανεμίζονται από τις καθημερινές ανάγκες.

Δεν πρόκειται για θεωρητικό φαινόμενο, αλλά για απτές συνέπειες που αθροίζονται μήνα με τον μήνα. Η ανατίμηση των τροφίμων, της ενέργειας και των ενοικίων περιορίζει σημαντικά τη δυνατότητα κατανάλωσης, ενώ η αβεβαιότητα για το τι μέλλει γενέσθαι δημιουργεί ένα κλίμα ανασφάλειας που δύσκολα αντιστρέφεται.

Αξίζει, όμως, να σημειωθεί πως οι επιπτώσεις της ακρίβειας δεν περιορίζονται στο εσωτερικό της χώρας. Πλήττουν σταδιακά και τον τουριστικό τομέα – έναν από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας. Η αύξηση των τιμών σε υπηρεσίες εστίασης, μεταφορών και διαμονής ενδέχεται να αποδυναμώσει την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας ως προορισμού, ιδιαίτερα για τους επισκέπτες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος, οι οποίοι πλέον αναζητούν πιο προσιτές επιλογές. Η υψηλή τιμή για βασικές υπηρεσίες ενδέχεται να περιορίσει τη διάρκεια ή την ποιότητα των διακοπών, επηρεάζοντας όχι μόνο τον τζίρο των επιχειρήσεων αλλά και τη συνολική εμπειρία των επισκεπτών.

Αγωνία για τις ανακοινώσεις της ΔΕΘ

Με το βλέμμα στραμμένο στην κοινωνική πίεση που προκαλεί το κύμα ανατιμήσεων, αλλά και εν όψει των ανακοινώσεων που θα γίνουν τον Σεπτέμβριο από το βήμα της ΔΕΘ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δείχνει να γεμίζει την ατζέντα του με κινήσεις που στοχεύουν στην όσο το δυνατόν πιο άμεση ανακούφιση των πολιτών από την “Δαμόκλειο Σπάθη” της ακρίβειας. Μια ΔΕΘ η οποία θα διεξαχθεί εν μέσω έντονης πόλωσης με φόντο τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Σε πρόσφατη συνέντευξη του, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η μάχη κατά των υψηλών τιμών δεν έχει τελειώσει αλλά αντιθέτως, “εντείνεται”. Όπως είπε, «η ακρίβεια παραμένει ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη», επισημαίνοντας πως το βασικό εργαλείο για την ανακούφιση των πολιτών είναι η μόνιμη αύξηση των εισοδημάτων.

Η σύνδεση των αυξήσεων στα εισοδήματα με τη γενικότερη πορεία της οικονομίας υπήρξε κεντρικό σημείο της τοποθέτησης του πρωθυπουργού, ο οποίος επανέλαβε ότι τα οφέλη από τη δημοσιονομική σταθερότητα και τη μείωση της φοροδιαφυγής επιστρέφουν στην κοινωνία. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η κυβέρνηση επιστρέφει σταθερά το μέρισμα της συλλογικής ανάπτυξης στους πολίτες – και ιδιαίτερα στους πιο ευάλωτους. Όσο, μάλιστα, νοικοκυρεύονται τα δημόσια οικονομικά και η μάχη με τη φοροδιαφυγή αποδίδει, τόσο περισσότερο θα μπορούμε να ανακουφίσουμε τους συμπολίτες μας».

Οι δηλώσεις αυτές αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, καθώς προϊδεάζουν για το πακέτο μέτρων που θα παρουσιάσει ο κ. Μητσοτάκης στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, τον προσεχή Σεπτέμβριο. Όπως αφήνεται να εννοηθεί, τα μέτρα θα έχουν κοινωνικό πρόσημο, με στόχο την ενίσχυση των πραγματικών εισοδημάτων, ιδίως εν μέσω επίμονης ακρίβειας σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες.

Η τελευταία “ζαριά” με έδρα την συμπρωτεύουσα

Αξίζει να υπογραμμίσουμε πως η επικείμενη ΔΕΘ, από την οποία και χρονικά μας χωρίσει κάτι λιγότερο από μήνα, έχει βαρύνουσα σημασία για τη κυβέρνηση. Το 2025 αποτελεί έως τώρα ένα έτος κατά τη διάρκεια του οποίου η ΝΔ και προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετρούν πληγές, με αποκορύφωμα την “χιονοστιβάδα” των αποκαλύψεων σχετικά με τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Σε αυτό το πλαίσιο, το κυβερνητικό επιτελείο στοχεύει να “ισοφαρίσει” την όποια χασούρα καταγράφει έως τώρα στις δημοσκοπήσεις, “κλείνοντας το μάτι” στην μεσαία τάξη μέσω παροχών και οικονομικών ελαφρύνσεων. Εν ολίγοις ο Σεπτέμβριος μετατρέπεται σε μία “πίστα” κατά την οποία το Μαξίμου θέλει να επιτύχει τον καλύτερο δυνατό “χρόνο” και παράλληλα να πατήσει το γκάζι, πατώντας συγχρόνως το κουμπί της επανεκκίνησης.

Στόχος εξαιρετικά δύσκολος αν σκεφτεί κανείς πως η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ διαθέτει ακόμα αρκετά “αδιάβαστα” κεφάλαια τα οποία όταν έρθουν στη δημοσιότητα, θα προκαλέσουν στη κυβέρνηση ακόμα πιο ισχυρό πονοκέφαλο.