Ο Μπάιντεν ρίχνει 1,9 τρισ. στην οικονομία – Η Ευρωζώνη αγκομαχά

Στα διεθνή χρηματιστήρια αντανακλάται η θετική επίδραση που αναμένεται να έχει το πακέτο ρευστότητας που δρομολογείται από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση. Ο Τζο Μπάιντεν φαίνεται να προχωρά με τα μέτρα τόνωσης της οικονομίας ύψους 1,9 τρισ. δολαρίων, που έχει εξαγγείλει, παρά τις αντιρρήσεις της αντιπολίτευσης.

Σε μια πρώτη διαπραγματευτική αναμέτρηση, ο νέος πρόεδρος απέρριψε τις προτάσεις δέκα γερουσιαστών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, οι οποίοι αντιπρότειναν ένα πακέτο μόλις στο ένα τέταρτο του αρχικού, ήτοι στα 618 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο Μπάιντεν χαρακτήρισε “παραγωγική” τη συνάντηση, αλλά εξήγησε ότι “δεν θα συμβιβαστεί με ένα πακέτο που δεν ανταποκρίνεται στην περίσταση”.

Το πακέτο Μπάιντεν περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, 160 δισεκατομμύρια σε νέες δαπάνες που αφορούν στη διαχείριση της πανδημίας, κυρίως στην αύξηση των τεστ και στα προγράμματα εμβολιασμού. Βασικό στοιχείο του, όμως, είναι το απευθείας βοήθημα που προβλέπει για τους Αμερικανούς πολίτες, το οποίο φτάνει τα 1400 δολάρια κατ’ άτομο, σε αντίθεση με την πρόταση των Ρεπουμπλικάνων, που κινείτο στα 1000 δολάρια κατ’ άτομο.

Να σημειωθεί βέβαια εδώ, ότι κατά τραγική ειρωνεία, τόσο η πρόταση Μπάιντεν όσο και αυτή των Ρεπουμπλικάνων υπολείπεται του ποσού των 2000 δολαρίων που είχε δρομολογήσει να μοιράσει ο απερχόμενος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, αλλά προσέκρουσε στις αντιδράσεις του Κογκρέσου.

Ελιγμός Μπάιντεν για να περάσει το πακέτο

Πέραν αυτών, οι Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές ζήτησαν την αφαίρεση της αύξησης στον κατώτατο μισθό, στα 15 δολάρια ανά ώρα την επόμενη 15ετία (από 7,25 που είναι εδώ και 11 χρόνια), καθώς και την αφαίρεση βοήθειας ύψους 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς τις κατά τόπους πολιτειακές κυβερνήσεις. Οι τελευταίες αντιμετωπίζουν σοβαρές μειώσεις σε φορολογικά έσοδα ακριβώς λόγω των περιοριστικών μέτρων του τελευταίου οκταμήνου, πέραν των αυξημένων υγειονομικών δαπανών.

Αυτές τις δαπάνες μάλιστα τις είχε μπλοκάρει ο ίδιος ο Τραμπ και οι Ρεπουμπλικάνοι κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, με το επιχείρημα ότι ισοδυναμούσε με “διάσωση” των πολιτειακών κυβερνήσεων, οι οποίες θα κακοδιαχειρίζονταν τα χρήματα. Τέλος, ο Μπάιντεν απέρριψε την κατάργηση της αύξησης της ομοσπονδιακής ασφάλισης των ανέργων από 300 δολάρια –που είχε εγκριθεί από τον Τραμπ– στα 400 την εβδομάδα.

Σε κάθε περίπτωση, όπως διαμηνύουν οι κύκλοι του Αμερικανού προέδρου σε όλους τους τόνους, αν υπάρχει οποιοσδήποτε κίνδυνος για το πακέτο στήριξης της οικονομίας είναι αυτό να είναι ανεπαρκές, όχι πολύ μεγάλο. Στην πραγματικότητα το επιτελείο του Μπάιντεν δεν είχε σκοπό να συναινέσει στις εισηγήσεις των Ρεπουμπλικάνων –πλην ίσως των εισοδηματικών κριτηρίων για το βοήθημα–, παρά μόνο να συζητήσει μαζί τους για να ενισχυθεί το επικοινωνιακά συναινετικό προφίλ του προέδρου.

Έτσι κι αλλιώς, χάρη σε έναν πολιτικό ελιγμό των Δημοκρατικών στη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου κατέβηκαν από κοινού με την πρόταση για το πακέτο στήριξης, είναι σε θέση να παρακάμψουν το όριο των 60 ψήφων στη Γερουσία και να το περάσουν με απλή πλειοψηφία. Πρόκειται για μια ειδική διαδικασία που ονομάζεται “συμφιλίωση”.

Η ύφεση επιμένει στην Ευρωζώνη

Την ώρα που στις ΗΠΑ η πολιτική διαμάχη αφορά μόνο στο ύψος του πακέτου ρευστότητας, στην ευρωζώνη επαληθεύονται σε γενικές γραμμές οι απαισιόδοξες προβλέψεις. Σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις της Eurostat, το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ μειώθηκε 0,7% το δ’ τρίμηνο του 2020 (και μείωση 0,5% για την ΕΕ), έναντι 12,7% αύξηση που είχε παρουσιάσει το προηγούμενο. Το μόνο στοιχείο που, υποτίθεται, δίνει ελπίδες στους οικονομολόγους είναι ότι η συρρίκνωση είναι μικρότερη του -1% που προβλεπόταν.

Σε ετήσια βάση, η μείωση εκτιμάται στο 5,1%, ενώ συνολικά το 2020, το ΑΕΠ της ευρωζώνης συρρικνώθηκε κατά 6,8% και της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 6,4%. Θυμίζουμε ότι, το ΔΝΤ είχε αναθεωρήσει τις προβλέψεις του για την ανάκαμψη, σε 4,2% αντί για 5,2% της αρχικής. Αξίζει να σημειωθεί ο σχολιασμός των εκτιμήσεων της Eurostat από την ING, η οποία θεωρεί ότι το -0,7% του δ’ τριμήνου δεν είναι ιδιαίτερα αρνητικό, αν αναλογιστεί κανείς τα «σοβαρά μέτρα περιορισμού».

Αν υπάρχει ένας λόγος που η ύφεση δεν είναι χειρότερη, είναι το γεγονός ότι τα lockdown του δ’ τριμήνου ήταν «ηπιότερα σε σχέση με το πρώτο κύμα […] Επίσης, βοηθάει και το γεγονός ότι ο υπόλοιπος κόσμος είναι ακόμα ανοιχτός». Δηλαδή οι χώρες του ευρώ οφείλουν την “ήπια” ύφεση στο γεγονός ότι όλες οι υπόλοιπες χώρες δεν επέβαλαν τόσο σκληρά lockdown… Ωστόσο η κατακλείδα παραμένει: «καθώς τα lockdown παρατείνονται στο α’ τρίμηνο [του 2021], είναι πιθανό η μείωση του ΑΕΠ να συνεχιστεί».

Για την Ελλάδα το δελτίο της Eurostat δεν έχει διαθέσιμα στοιχεία, όμως παραθέτει τη μεταβολή για 11 χώρες. Μεταξύ αυτών, τη μεγαλύτερη μείωση είχε η Αυστρία, με -4,3%, η Ιταλία με -2% και η Γαλλία με -1,3%, ενώ όλες οι υπόλοιπες χώρες είχαν οριακή αύξηση από 0,1 ως 1,2%. Φυσικά, σε ετήσια βάση η μεταβολή είναι αρνητική για όλες, με τη χειρότερη επίδοση να έχει η ισπανική οικονομία, η οποία συρρικνώθηκε 9,1% το δ’ τρίμηνο, σε ετήσια βάση.