Οι αλγόριθμοι βαθμολογούν 41 οικονομίες – Εύσημα για Ελλάδα
14/06/2020
Αν και η πανδημία έχει ακινητοποιήσει τον πλανήτη, μετά από ένα βασανιστικό τρίμηνο πλήρους αβεβαιότητας, παρατηρούνται κάποιες αργές μεταβολές με στοιχεία βελτίωσης της αποτελματωμένης σε διεθνές επίπεδο κατάστασης. Με 41 βασικές οικονομίες του πλανήτη, στις οποίες αρκετά παράδοξα συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα που δεν αποτελεί βασική οικονομία, έχουν ήδη σχεδιασθεί δύο βασικοί αλγόριθμοι που υπολογίζουν την κινητικότητα και τον ρυθμό αποφόρτισης από τις οδυνηρές συνέπειες της πανδημίας.
Η κινητικότητα επικεντρώνεται στην ταχύτητα των μεταβολών που επέρχονται στους χώρους εργασίας, λόγω επιστροφής σε κανονικές συνθήκες, μετά από αφαίρεση των οικιακών δραστηριοτήτων, που μετρούνται με την μορφή μίας ποσοστιαίας απόκλισης από την γραμμή βάσης, δηλαδή τις συνθήκες πριν από την εκδήλωση της πανδημίας, που ουσιαστικά βαθμονομεί την κινητικότητα. Ο ρυθμός αποφόρτισης υπολογίζεται με βάση διεθνή δεδομένα που προκύπτουν από τις ανά τον κόσμο υγειονομικές υπηρεσίες και εισάγονται με μορφή ποσοστού των συνολικών κρουσμάτων σε μία χώρα.
Τα στοιχεία συλλέγονται από μεγάλες διαδικτυακές ψηφιακές εφαρμογές και από την υγειονομική ψηφιακή εφαρμογή Corona Tracker. Η εν λόγω εφαρμογή συγκεντρώνει πληροφορίες και δεδομένα από πολλές διαφορετικές πηγές οργανισμών και κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένου και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, για να τα επεξεργασθεί αυτόματα, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα. Δυστυχώς στις μετρήσεις δεν συμμετέχει η Κίνα που από την έναρξη της πανδημίας δεν συνεργάζεται με εξειδικευμένες ψηφιακές εφαρμογές.
Επάνοδος βήμα βήμα – Η θέση της Ελλάδας
Σε αδρές γραμμές η κινητικότητα ανάλογα με το μέγεθος στοιχειοθετεί τα υποκείμενα μεγέθη της γενικής οικονομικής δραστηριότητας, ενώ συσχετίζεται και με τον αριθμό των ανθρώπων που έχουν ανανήψει από την προσβολή του ιού. Για λόγους ευκολίας, οι χώρες συγκεντρώνονται σε τέσσερις ομάδες, δηλαδή
- στην ομάδα με υψηλή κινητικότητα και υψηλή αποφόρτιση,
- στην ομάδα με υψηλή κινητικότητα και χαμηλή αποφόρτιση,
- στην ομάδα με χαμηλή κινητικότητα και υψηλή αποφόρτιση και
- στην ομάδα με χαμηλή κινητικότητα και χαμηλή αποφόρτιση.
Στην πρώτη ομάδα, η Νέα Ζηλανδία έχει να επιδείξει τις καλύτερες δυνατές επιδόσεις, έχοντας επανέλθει σχεδόν κατά 100% σε συνθήκες αποφόρτισης, αφού μετά από ένα δίμηνο εγκλεισμού και ακινητοποίησης της οικονομίας η κυβέρνηση προτείνει ελαστική εβδομάδα εργασίας 4 ημερών, για να υποστηρίξει άμεσα την οικονομική δραστηριότητα (Πίνακας 4).
Στον πίνακα 1 βλέπουμε τα τελευταία δεδομένα στην κινητικότητα από 22 Μαΐου 2020 και στην αποφόρτιση από 28 Μαΐου 2020. Παρά το γεγονός ότι η Τουρκία έχει τον οκταπλάσιο πληθυσμό σε σχέση με την Ελλάδα, δεν συμπεριλαμβάνεται στην έρευνα λόγω του ότι τα δεδομένα που δημοσιεύει κρίνονται ανεπαρκή και αναξιόπιστα.
Ιδιαίτερα ελκυστικές επιδόσεις στην κινητικότητα εμφανίζουν η Ταϊβάν το Χονγκ-Κόνγκ, η Νότιος Κορέα, η Ελλάδα και η Τσεχία, με τις δύο τελευταίες χώρες να έχουν ανακτήσει σχεδόν τα τέσσερα πέμπτα της κανονικής οικονομικής δραστηριότητας.
Όπως φαίνεται και στον πίνακα 2, η απροσδόκητα καλή πορεία της Ελλάδας στις αγορές ενισχύεται και από ψυχολογικές παραμέτρους, λόγω των επιδόσεών της στην πανδημία. Στις 28 Ιανουαρίου 2020 το δεκαπενταετές ομόλογο των 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ συγκεντρώνει 18,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε προσφορές με τελικό επιτόκιο 1,875% σε περίοδο προ πανδημίας.
Στις 9 Ιουνίου 2020, εν μέσω πανδημίας και μετά την ανακοίνωση μέτρων στήριξης των οικονομιών της ΕΕ, το δεκαετές ομόλογο των 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ συγκεντρώνει 17,3 δισεκατομμύρια ευρώ σε προσφορές με τελικό επιτόκιο 1,550%. Το θετικό ψυχολογικό κλίμα για την Ελλάδα θα διαρκέσει ακόμα 6 εβδομάδες, οπότε στο διάστημα αυτό επιβάλλεται να ολοκληρωθούν οι ομολογιακές εκδόσεις, κυρίως λόγω του ότι τα επικείμενα αποτελέσματα των τριμήνων αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά τις αγορές.
Υψηλή κινητικότητα – χαμηλή αποφόρτιση
Παρά τους χαμηλούς συντελεστές αποφόρτισης που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους, οι ρυθμοί κινητικότητας στην ομάδα υψηλή κινητικότητα – χαμηλή αποφόρτιση εμφανίζονται ανώτεροι του μέσου όρου, λόγω του ότι χώρες όπως λόγω χάρη η Βραζιλία επιχειρούν να περιορίσουν τις ζημίες της οικονομίας. Με την λήξη του μηνός Μαΐου, η χώρα καταγράφει 24.151 νέα κρούσματα και 1.067 νέους θανάτους, αλλά σε πείσμα των ενδεχόμενων κινδύνων επιμένει στην κατά το δυνατόν ταχύτερη επάνοδό της σα κανονικές συνθήκες. Το τεταρτημόριο επάνω αριστερά, δηλώνει τις πλέον επικίνδυνες αναπτυσσόμενες αγορές, με την Αργεντινή να έχει κηρυχθεί και επίσημα σε καθεστώς πτώχευσης (JP Morgan).
Στην ομάδα με χαμηλή κινητικότητα και υψηλή αποφόρτιση, οι χώρες επιχειρούν να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους και το παράδειγμα της Ιταλίας που έχει δεχθεί και τα χειρότερα πλήγματα στην Ευρώπη, καθίσταται προφανές. Μετά από 10 εβδομάδες εγκλεισμού και παρά το γεγονός ότι η αποφόρτιση κινείται υψηλά στα επίπεδα του 65%, η κυβέρνηση διατηρεί την κινητικότητα στο ελάχιστο δυνατό, για να περιορίσει τους κινδύνους.
Οι χειρότεροι
Η ομάδα με τη χαμηλή κινητικότητα και χαμηλή αποφόρτιση είναι αυτή με τις χειρότερες επιδόσεις. Αυτό οφείλεται κυρίως στη φοβία που έχει προκληθεί στον πληθυσμό λόγω της πανδημίας, με συνέπεια οι άνθρωποι να περιορίζουν δραματικά τις κινήσεις τους. Στην ομάδα αυτή η Βρετανία εμφανίζει τις χειρότερες επιδόσεις, με μόλις 0,05% ρυθμό αποφόρτισης και χωρίς οργανωμένο σχεδιασμό εξόδου από την κρίση. Η καθυστέρηση των δύο εβδομάδων στις ανακοινώσεις και τις αναφορές του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS), ίσως συντελούν στην γενικά προβληματική κατάσταση, ενώ η χώρα εμφανίζει μέχρι στιγμής τον υψηλότερο αριθμό θανάτων λόγω του ιού στην Ευρώπη.
Οι ΗΠΑ που επίσης εντάσσονται στην ίδια ομάδα, έχουν 1,7 εκατομμύρια κρούσματα και παρά το γεγονός ότι ορισμένες ομοσπονδιακές πολιτείες επιχειρούν να αποσύρουν πολλούς περιορισμούς για να επανέλθουν κατά το δυνατόν ταχύτερα σε συνθήκες λειτουργίας, αν και κινδυνεύουν με απότομη αύξηση των κρουσμάτων.
Στην Σουηδία, μετά την αμφιλεγόμενη τακτική της ανοσίας της αγέλης, οι συντελεστές παρά τις αρχικές περί του αντιθέτου απόψεις, παραμένουν απογοητευτικοί με την κινητικότητα στο -93% και την αποφόρτιση στο 13,9%, στοιχειοθετώντας πως η προσφυγή στην αποκαλούμενη ανοσία της αγέλης έχει αποτύχει παταγωδώς. Το βασικό αίτιο της αποτυχίας οφείλεται μάλλον στο γεγονός ότι παρά τις εμμονές της κυβέρνησης, οι κάτοικοι έχουν επιλέξει να λάβουν αυστηρά μέτρα χωρίς εντολές και μάλιστα τα αυστηρότερα στην Ευρώπη.
Το φέρετρο της παγκοσμιοποίησης
Στο περιβάλλον που διαμορφώνεται παραμένει σημαντική η υπόθεση ενός δευτέρου κύματος, που έχει την δυναμική να ανατρέψει πολλές προσπάθειες επανόδου σε κανονικές συνθήκες. Δυστυχώς μέχρι στιγμής δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση ως προς την διαχείριση του νέου πλήγματος.
Η πανδημία έχει τα χαρακτηριστικά ενός καταλύτη για ένα εντελώς διαφοροποιημένο μέλλον και σύμφωνα με πολλούς αναλυτές με πρώτη την Carmen Reinhart, διευθύντρια του οικονομικού τομέα της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank) αναμένεται να αποτελέσει το φέρετρο της παγκοσμιοποίησης που ήδη είχε πληγεί ανελέητα κατά την κρίση του 2008. Επιπλέον μέσα στο κλίμα της γενικής ανησυχίας υψώνονται οι τόνοι για τους τοξικούς κινδύνους της αγοράς παραγώγων που κατά την διάρκεια του τριμήνου της πανδημίας εκτοξεύεται σε αξία από τα 700 τρισεκατομμύρια δολλάρια στο 1 τετράκις εκατομμύρια δολλάρια.
