Οι εξαγωγές είναι η ατμομηχανή της ανάπτυξης

Στη χώρα μας μόνο το 2,5% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων –αποτελούν και το 99.9% του συνόλου των επιχειρήσεων– είναι εξαγωγικές. Οι μισές από αυτές απευθύνονται σε εμπόρους και όχι σε βιομηχανικά δίκτυα. Εν ολίγοις, μόλις το 0,8% του συνόλου των μικρομεσαίων επιχειρήσεων συμμετέχει στην παγκόσμια αλυσίδα αξίας. Αυτό μεταφράζεται σε δύο προκλήσεις για την οικονομική μας ανάπτυξη.

Η πρώτη είναι η ανάγκη ενσωμάτωσης τεχνογνωσίας και καινοτομίας στα παραγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες των ελληνικών επιχειρήσεων, ώστε να ενταχθούν στις παγκόσμιες αλυσίδες παραγωγής. Η βιομηχανία και η μεταποίηση είναι οι κατεξοχήν κλάδοι που μπορούν να συνθέσουν επιπλέον αξία. Για να το καταφέρουν χρειάζονται περισσότερες συνεργασίες, συγχωνεύσεις, συμπράξεις και επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής περιφέρειας.

Η δεύτερη είναι ότι ο μετασχηματισμός της παραγωγικής βάσης πρέπει να συνοδεύεται και από διεθνείς συνέργειες. Τα όρια της εγχώριας αγοράς είναι δεδομένα. Το 2018, οι εξαγωγές προϊόντων μας ήταν € 36,63 δισ., σχεδόν τριπλάσιες από το 2000. Όμως, αν και η πίτα του παγκόσμιου εμπορίου υπερδιπλασιάστηκε, το μερίδιο της Ελλάδος παρέμεινε στο 0,184%. Οι επιδόσεις μας είναι θετικές, αλλά όχι ικανοποιητικές. Λογικό, αν σκεφτούμε πόσο μικρός είναι ο αριθμός των επιχειρήσεων που εξάγει.

Η Ιρλανδία των 4,8 εκατομμυρίων κατοίκων, για παράδειγμα, όπου ο ΣΕΒ θα πραγματοποιήσει επιχειρηματική αποστολή προσεχώς, είχε εξαγωγές της τάξης των € 121 δισ. το 2018, με το διεθνές της εμπόριο να αντιστοιχεί στο 208% του ΑΕΠ της. Έχει εξέλθει της κρίσης, και υλοποιεί αναπτυξιακό πρόγραμμα € 116 δισ. με ορίζοντα το 2040.

Καταλυτικός ο ρόλος των εξαγωγών

Σκεφτείτε, λοιπόν, πόσο καταλυτικός είναι ο ρόλος των εξαγωγών για την αύξηση των εσόδων του κράτους, του εγχώριου προϊόντος, της απασχόλησης, του διαθέσιμου εισοδήματος και της ανθεκτικότητας της οικονομίας. Δεδομένων των χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης στην ευρωπαϊκή γειτονιά μας, πρέπει να στραφούμε εκεί όπου εξελίσσεται η παγκόσμια οικονομική δράση: στη Νοτιοανατολική Ασία και στην υποσαχάρια Αφρική.

Εκεί υπάρχει οικονομική άνθηση, νέος σε ηλικία πληθυσμός, και αυξανόμενες καταναλωτικές και αναπτυξιακές ανάγκες. Ενδεικτικά, η Αφρικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα αναφέρει ότι το 34% του πληθυσμού της Αφρικής έχει διπλασιάσει τις καταναλωτικές του δαπάνες σε λιγότερο από 20 χρόνια. Οι δέκα χώρες της Ένωσης Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAΝ) αποτελούν μια περιφερειακή αγορά 622 εκατομμυρίων καταναλωτών με συνολικό διαθέσιμο εισόδημα άνω του $ 1,5 τρισ.

Η παρουσία μας στις αγορές αυτές πρέπει να ενισχυθεί. Η στήριξη του Υπουργείου Εξωτερικών είναι ήδη θετική και μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική: με έξι πρεσβείες να καλύπτουν 49 χώρες στην υποσαχάρια Αφρική και μόνο μία, η πρεσβεία στη Νότιο Αφρική, να διαθέτει Οικονομικό και Εμπορικό Ακόλουθο, οι ελληνικές πρεσβείες δίνουν μάχη οπισθοφυλακών, υποστελεχωμένες και με ελάχιστα μέσα.

Η μετατροπή της Ελλάδας σε μια εξωστρεφή οικονομία αποτελεί αναγκαία και ικανή προϋπόθεση για την ανάπτυξή της. Οφείλουμε, λοιπόν, να ανοίξουμε νέες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα, να προωθούμε ενεργά τις εξαγωγές μας παγκοσμίως, και να ενθαρρύνουμε τις επενδύσεις εξαγωγικού χαρακτήρα.