Οι τρεις μάχες που δεν πρέπει να χάσει ο Μητσοτάκης

Το ότι το ΔΝΤ προβλέπει ότι θα κοκκινίσουν δάνεια ύψους 19 τρισ. δολ. καθώς η οικονομική κρίση του κορονοϊού πλήττει ταυτόχρονα την προσφορά και τη ζήτηση και ότι αυτή φαίνεται πως δεν θα έχει σχήμα V, ούτε U, ούτε L, αλλά I* είναι σαφές πως οι λύσεις δεν μπορούν να είναι συμβατικές. Ήδη γράφεται το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να μεταφέρουν το εκδοτικό προνόμιο του δολαρίου από τη FED στο υπουργείο Οικονομικών και την ενσωμάτωσή της σε αυτό. Ήδη το helicopter mοney πετάει πάνω από κάποιες χώρες, ενώ το mobile money εκτινάχτηκε στα 2 τρισ. δολ.

Ήδη οι γκουρού προτείνουν ένα νέο Breton Woods και ένα νέο Stability Pact αλλά και ευρωομόλογο για την ΕΕ. Κι αυτά ενώ περιμένουμε την πρωτοβουλία Μακρόν-Τραμπ που μάλλον θα έχει να κάνει με ένα κρατικό κρυπτονόμισμα. Υπό αυτές τις συνθήκες τα ελληνικά νοικοκυριά έχουν εξαντληθεί σε ρευστότητα καθώς οι λογαριασμοί έχουν φουσκώσει (ηλεκτρικό, καλοριφέρ, τρόφιμα κλπ).

Επίσης, έχοντας υπόψη ότι από τις 20 του μηνός το 38% των νοικοκυριών ξεμένει ουσιαστικά από μετρητά και το ένα τρίτο των φορολογούμενων δεν μπορεί να πληρώσει τους βασικούς λογαριασμούς του, καθώς και ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο και τις τράπεζες συνεχώς αυξάνονται, όπως άλλωστε τα κόκκινα δάνεια και οι πληρωμές των ρυθμισμένων δανείων, η κατάσταση απαιτεί λύσεις εκτός κυτίου.

Χωρίς αμφιβολία η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα μια πρωτόγνωρη τριπλή κρίση: την υγειονομική, την οικονομική και την πολυδιάστατη τουρκική απειλή. Η στοίχιση των πολιτών πίσω από την κυβέρνηση είναι δεδομένη προς το παρόν, υπό τον όρο ότι οι δύο πρώτες από αυτές κρίσεις δεν θα μεταβληθούν σε κοινωνική και ως εκ τούτου σε πολιτική.

Είναι εύλογο πως η Ελλάδα μπήκε σε αυτή την τριπλή κρίση εξουθενωμένη από τη δεκαετή κρίση της χρεοκοπίας. Είναι προφανές ότι στην οικονομία η κυβέρνηση προχωρά προσεκτικά και συντηρητικά και με βάση τον αέρα που δίνει η ΕΕ και τα όργανά της. Όμως, μια ζημιά στο ΑΕΠ της τάξεως των 30 δισ. ευρώ, δηλ. 16% του ΑΕΠ που υπολογίζουν διάφορες πηγές και με δεδομένη την κρίση του τουρισμού (περιμέναμε πάνω από 30 εκατ. τουρίστες, και 20% του ΑΕΠ) είναι αμφίβολο εάν “όλα τα ευρωπαϊκά εργαλεία” που έχουμε στην διάθεσή μας θα λύσουν το πρόβλημα της επόμενης μέρας.

Η αυταπάτη και ο Μητσοτάκης

Η παρεμπόδιση της διέλευσης ρωσικών αεροπλάνων με βοήθεια προς την Ιταλία από την ΕΕ, η διακράτηση αεροπλάνων με υγειονομικό υλικό που προοριζόταν για άλλες χώρες από τη Γερμανία και πολλά άλλα δείχνουν πως η Ευρώπη που στηρίζαμε είναι μια αυταπάτη.

1. Υποστηρίξαμε ότι το “μαξιλάρι” πρέπει να κρατηθεί για την επόμενη μέρα για επενδύσεις. Όμως, αντί να δοθούν τα 12 δισ. ευρώ για τον “Ηρακλή” και με δεδομένη την κατάρρευση των τραπεζικών μετοχών, υπάρχει μια ευκαιρία: Να ακυρωθεί ο «Ηρακλής» και να κρατικοποιηθούν οι πέντε τράπεζες του τραπεζικού δείκτη. Να συγχωνευθούν σε δύο και να δημιουργηθεί μια bad bank στην οποία θα φορτωθούν όλα τα χρέη των φυσικών προσώπων με στόχο το άμεσο κούρεμά τους κατά 75-80%. Με καμιά 10-15αριά δισ. θα γίνει η ανακεφαλαιοποίηση των δύο πλέον καθαρών τραπεζών. Παρενθετικά να σημειώσουμε πως υπάρχουν ήδη σενάρια για κρατικοποιήσεις μεγάλων γερμανικών βιομηχανικών ομίλων για να μην τους αγοράσουν ξένοι και μάλιστα φθηνά. Το είχε κάνει η Γερμανία ξανά με την διάσωση της Commerzbank. Βέβαια, αυτές οι κινήσεις είναι κρατικές ενισχύσεις ή διασώσεις που κανονικά απαγορεύονται. Εμείς κάναμε τις ανακεφαλαιοποιήσεις των κρατικών τραπεζών με βάση το άρθρο 107 της Συνθήκης της Λισαβόνας που επιτρέπει κρατικές ενισχύσεις όταν οι αγορές καταρρέουν (Failure Market)…όπως άλλωστε συμβαίνει και τώρα. Πάντως, η ανάσα που θα πάρουν τα νοικοκυριά θα είναι καθοριστικής σημασίας για την επόμενη μέρα και την στήριξη της ζήτησης. Και δεν πρέπει να ξεχνάει η κυβέρνηση ότι pacta sunt servanda rebus sic stantibus, δηλαδή η συμφωνία πρέπει να τηρείται, εφόσον οι συνθήκες παραμένουν οι ίδιες…
2. Τα 800άρια πρέπει να μπουν σε όλους τους λογαριασμούς των φυσικών προσώπων (ΑΦΜ), έτσι ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν να πληρώνουν λογαριασμούς και υποχρεώσεις.
3. Η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στη νομοθετική επαναφορά της “πολιτικής επιστράτευσης” στο δημόσιο. Κατανοητό; Κατανοητό. Όμως, στον τομέα της απασχόλησης οι λύσεις που έχουν ληφθεί δεν είναι επαρκείς, ούτε πειστικές.
4. Αν μια επιχείρηση κλείσει δεν είναι εύκολο να ξανανοίξει.
5. Κάθε πολίτης, κάθε ελευθεροεπαγγελματίας, κάθε μικρή επιχείρηση για να παρακολουθήσει και να επωφεληθεί των μέτρων χρειάζεται τη μεσολάβηση λογιστή (διάβαζε λογισταρά) και απίστευτη ηλεκτρονική διαδικασία και τεκμηρίωση.

Η Ελλάδα δεν έχει περιθώρια να χάσει καμία από τις τρεις μάχες. Η ανασυγκρότηση του κράτους πρέπει να γίνει σε νέα βάση, ώστε αυτό να επανακτήσει το κύρος του και τον ρόλο που του έχει αφαιρεθεί. Ο ιδιωτικός τομέας επίσης. Η όλη τουριστική βιομηχανία πρέπει να αναδιαρθρωθεί. Οι επενδύσεις του αύριο πρέπει να ξεφύγουν από την πεπατημένη.

---

*Τα γράμματα αυτά αποτελούν συμβολική αναπαράσταση των καμπυλών που σχεδιάζουν οι οικονομολόγοι για το πώς θα αντιδράσει η παγκόσμια οικονομία. Το V δείχνει πορεία προς την ύφεση και απότομη ανάκαμψη, το U δείχνει μια πιο ήπια στροφή σπό την ύφεση στην ανάκαμψη, το L δείχνει κάθετη ύφεση και στη συνέχεια παραμονή σε ένα κατώτατο επίπεδο (ήδη αναλυτές μιλούν για το 2024). Τέλος το Ι είναι το πιο απαισιόδοξο σενάριο με κάθετη ύφεση χωρίς σταματημό.