Πλαφόν να μπει στην ανοησία, όχι στην τιμή του αερίου…

Όταν ξέσπασε η ενεργειακή κρίση, η κυβέρνηση διεμήνυε ότι δεν φταίει αυτή για τους αρνητικούς δείκτες που καταγράφει η ελληνική οικονομία, αλλά οι διεθνείς συγκυρίες. Υπογράμμιζε, μάλιστα, ότι το φαινόμενο είναι παγκόσμιο και άρχισε τους ελέγχους στα βενζινάδικα! Η δε αντιπολίτευση έλεγε ότι για όλα φταίει η κυβέρνηση κι όχι η διεθνής κρίση. Όταν κάποια στιγμή άρχισαν να πέφτουν λίγο οι τιμές, τότε συνέβη το εξής εκπληκτικό: Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι το κατάφερε αυτή, ενώ η αντιπολίτευση αλλάζει τροπάριο και λέει ότι η πτώση των τιμών οφείλεται στη διεθνή συγκυρία! Και βέβαια αμφότεροι μιλούν για πλαφόν.

Είμαι βέβαιος ότι διαβάζοντας τα παραπάνω μειδιάτε. Μην νομίζετε όμως ότι πρόκειται για ελληνικό φαινόμενο. Συμβαίνει ακόμα και στις ΗΠΑ! Σήμερα, όμως, θα ασχοληθούμε με την ΕΕ. Το 2014 είχαμε κραχ στην αγορά ενέργειας που οδήγησε τις τιμές του βαρελιού στα 135 $ και τελικά προσάρτηση της Κριμαίας. Τί έκαναν τότε οι ΗΠΑ; Αύξησαν την παραγωγή τους σε πετρέλαιο κατά 500% από το 2014 ως το 2019. Έτσι, το 2021 οι ΗΠΑ ήταν πρώτες σε παραγωγή πετρελαίου (14,5%) με την Ρωσία να ακολουθεί (13,1%) και τη Σαουδική Αραβία (12,1%). Η κίνηση εκείνη είχε αλλάξει τα παραδοσιακά δεδομένα, που ήθελαν τη Σαουδική Αραβία πρώτο παραγωγό πετρελαίου.

Η κατάσταση δεν μεταφράζεται αναλόγως και στον πίνακα των εσόδων από εξαγωγές πετρελαίου, διότι το κόστος παραγωγής διαφέρει από χώρα σε χώρα κι από έτος σε έτος. Και φυσικά, διότι κάθε χώρα έχει διαφορετική εσωτερική κατανάλωση. Το 2021 η Σαουδική Αραβία ήταν η πρώτη εξαγωγέας (16,5% των παγκοσμίων εξαγωγών) με έσοδα 161,7 δισ. $. Η Ρωσία (8,3%) είχε έσοδα 82 δισ.$. Ο Καναδάς (7,5%) 74 δισ. $, το Ιράκ (7,3%) 72,1 δισ. $, τα Εμιράτα (7,1%) 69,4 δισ. $, ενώ οι ΗΠΑ (4,2%) με έσοδα 41 δισ. $. Φυσικά, ρόλο παίζει και η διαχείριση των στρατηγικών αποθεμάτων κάθε χώρας. Πάντως, οι ΗΠΑ ό,τι άλματα έκαναν στο πετρέλαιο από το 2014, τα ίδια έκαναν και στο φυσικό αέριο!

Τί έκανε άραγε η ΕΕ μετά την κρίση του 2014; Αύξησε την εξάρτησή της από την Ρωσία κατά 30%, εισάγοντας ολοένα και περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ενώ έκλεινε τα δικά της πεδία και απέρριπτε την αξιοποίηση νέων κοιτασμάτων Ελλάδος και Κύπρου. Μάλιστα, άρχισε να κλείνει και χώρους αποθήκευσης αερίου και πετρελαίου, ως οικονομικά ασύμφορους (Γιόρκσαϊρ στη Βρετανία όταν ήταν μέλος της ΕΕ).

Τί έκανε η ΕΕ μετά την πανδημία για να αντιμετωπίσει τον πόλεμο τιμών πετρελαίου που τις οδήγησε σε κατακόρυφη πτώση; Απολύτως τίποτα! Άφησε χώρο σε άλλους παίκτες να ορίσουν πολιτικές και αγνόησε τα προβλήματα που προκάλεσαν τα lockdown. Αγνόησε την κρίση στην αγορά υδρογονανθράκων, το πρόβλημα με τις ζωοτροφές, το σπάσιμο των εφοδιαστικών αλυσίδων, την ενεργειακή κρίση, τον Αρμαγεδδώνα στο φυσικό αέριο και την επισιτιστική κρίση. Ενώ όταν άρχισε να σκαρφαλώνει ο πληθωρισμός, προσποιούνταν η ΕΕ και η ΕΚΤ ότι είναι παροδικός και διαχειρίσιμος.

Ελπίζοντας σε κάποιο θαύμα

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, βρήκε την ΕΕ να κοιμάται. Όπως είχα προβλέψει τότε, οι κυρώσεις, αντί να πλήξουν την ρωσική οικονομία, θα αποφέρουν επιπλέον έσοδα στη Ρωσία. Φτάσαμε λοιπόν στην τελευταία σύνοδος κορυφής. Τί ακριβώς αποφάσισαν να κάνουν οι ηγέτες της ΕΕ; Ποιο είναι το σχέδιό τους για την προστασία των Ευρωπαίων; Δεν έχουμε να κάνουμε με αργοκίνητο καράβι, αλλά με πολιτικούς οι οποίοι δεν θέλουν να αναλάβουν το πολιτικό κόστος που απαιτούν οι ακραίες σημερινές συνθήκες. Και με πρόσχημα τις εσωτερικές διαφωνίες, ουσιαστικά αρνούνται να εφαρμόσουν ακόμα και προφανή μέτρα. Η κρίση έχει “φάει” πολλούς Ευρωπαίους ηγέτες και θα φάει περισσότερους.

Ενώ οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής παρουσιάζονται ως μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, επί της ουσίας, δεν έχουν διαφορά από προσευχές! Τα Συμπεράσματα είναι “δήλωση πίστης” υπέρ της θρησκείας των ΑΠΕ από φανατικούς της πράσινης ενέργειας. Ας τα εξετάσουμε ένα-ένα:

Επιβολή πλαφόν στις τιμές ενέργειας: Ωραία ιδέα! Με ποιον τρόπο θα υποχρεώσουν τον παραγωγό να πουλά σε τιμές που εμείς θέτουμε; Πώς θα γίνει αυτό σε αγορά που οι τιμές ρυθμίζονται από την προσφορά και την ζήτηση; Προφανώς, ο παραγωγός δεν θα πουλήσει στην τιμή που η ΕΕ επιβάλει αυθαιρέτως. Ή μήπως σκέφτονται ότι θα αναγκάσουν τους παραγωγούς να πουλάνε σε τιμές που εμείς ορίζουμε; Με ποιο τρόπο; Αν μπορούσε να γίνει, θα το είχαν κάνει από την πρώτη μέρα. Πέραν τούτου, δημιουργεί αρνητικό προηγούμενο για την λειτουργία της Αγοράς και δίνουν δικαίωμα στην επιβολή πλαφόν και σε άλλα προϊόντα και υπηρεσίες. Πλαφόν στις τιμές αερίου, θα είχε νόημα, εάν το αποφάσιζε το σύνολο των κρατών του πλανήτη και όχι μόνο η ΕΕ.

Από κοινού αγορά φυσικού αερίου: Ακούγεται λογικό, διότι σου επιτρέπει να διαπραγματεύεσαι μεγαλύτερες ποσότητες άρα να πετυχαίνεις καλύτερες τιμές. Υπάρχει, όμως, μια λεπτομέρεια. Πριν την φράση “κοινές αγορές αερίου”, υπάρχει η λέξη “Εθελοντικές”. Γιατί; Γιατί η ΕΕ δεν είναι ομοσπονδία και απαγορεύεται να υποχρεώσεις εταιρία με έδρα την ΕΕ να αγοράσει από προμηθευτή που εσύ θα επιβάλεις! Ουσιαστικά, δεν μπορούν να υποχρεώσουν ούτε τις δημόσιες εταιρίες. Από την στιγμή που δεν θα μπορεί να τιμωρηθεί ο εκάστοτε “παραβάτης”, πόσοι θα συμμετάσχουν και πόσοι θα κερδοσκοπήσουν; Αντί λοιπόν να αλλάξουν το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο των χωρών με μια απόφαση τομή, “καίνε” μία καλή ιδέα.

Κοινές αγορές και αδειοδοτήσεις

«H EE προχωρά σε εθελοντικές κοινές αγορές αερίου, με το στοιχείο της υποχρεωτικότητας να περιορίζεται μόνο στη συγκέντρωση της ζήτησης για ποσότητες του καυσίμου ίσες με το 15% των αναγκών αποθήκευσης, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές ανάγκες». Πρόκειται για ευχολόγιο, διότι η ΕΕ δεν μας λέει που θα αποθηκεύουμε το φυσικό αέριο. Πού είναι οι άμεσες επενδύσεις σε έργα υποδομής κι αποθηκευτικούς χώρους που σήμερα είναι διεσπαρμένοι άναρχα στα κράτη-μέλη. Η Ιταλία π.χ. που έχει μεγάλες δυνατότητες αποθήκευσης, σε περίοδο έντασης της ζήτησης, θα καλύψει πρώτα τις δικές της ανάγκες και αν περισσέψει απόθεμα θα στείλε και εξαγωγές. Συνεπώς, όποιος έχει μεγάλες αποθήκες θα καλυφτεί κι όποιος δεν έχει, τον χειμώνα οδεύει για blackout!

Διαδικασίες fast-track για απλοποίηση των αδειοδοτήσεων με στόχο την ανάπτυξη των ΑΠΕ και των δικτύων! Τέτοιες διαδικασίες θα έπρεπε να είχαν ψηφιστεί για την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και για την αδειοδήτηση τερματικών LNG. Η ΕΕ δεν καταλαβαίνει ότι αυτό είναι το πρόβλημα! Τις περιόδους έντασης της ζήτησης (καύσωνας και ψύχος) οι ΑΠΕ δεν βοηθούν. Γιατί δεν δίνουν και fast-track άδειες για εξορύξεις φυσικού αερίου που το χρειαζόμαστε τόσο πολύ; Τέτοιες άδειες, θα ρίξουν άμεσα και κάθετα τις τιμές κι όχι όταν θα ξεκινήσει η εξόρυξη. Ποια ακριβώς είναι η θέση της ΕΕ για τους πυρηνικούς αντιδραστήρες; Η Βρετανία πέρασε την προηγούμενη εβδομάδα νόμο για νέες γεωτρήσεις ενώ σχεδιάζει με την Rolls-Royce την εγκατάσταση 1.000 μίνι αρθρωτών αντιδραστήρων στο έδαφός της! Αντίθετα, η ΕΕ επενδύει δισ. σε ΑΠΕ οι οποίες δεν αποδίδουν ούτε τις μισές μέρες.

Νέο συμπληρωματικό δείκτη τιμολόγησης έως τις αρχές του 2023 που θα αντανακλά με ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά αερίου. Χρειαζόταν να συνεδριάσουν 27 ηγέτες για να το αποφασίσουν; Έπρεπε να είχε γίνει πριν χρόνια. Και γιατί μετράμε ακόμα τον δείκτη TTF σε μεγαβατώρες (MWh) προσελκύοντας κοράκια και σπεκουλαδόρους; Γιατί δεν τον μετράμε με την καταλληλότερη μορφή (όπως στις ΗΠΑ) σε MMbtu (δισ. βρετανικές θερμικές μονάδες);

Και πάμε στο τελευταίο “προσευχητάρι”: Όποιος έχει δυο κιλοβατώρες να δίνει την μία στον πλησίον του! Διότι αυτό σημαίνει όταν μας λένε «αυξημένες προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας»! Να δίνουμε καμιά κιλοβατώρα στον γείτονα και να ετοιμαζόμαστε για περικοπές στην ηλεκτροδότηση. Έτσι ώστε να καταφέρουμε να μειώσουμε την ζήτηση σε αέριο και πετρέλαιο!

Βραβείο αναποτελεσματικότητας

Αν υπήρχε βραβείο Rotten Tomatoes θα έπρεπε να δοθεί στην ΕΕ. Για να είμαι πιο σαφής, η ΕΕ επιχειρεί να λύσει το πρόβλημα των αυξημένων τιμών ενέργειας από την καμπύλη της ζήτησης, πείθοντάς μας να μην καταναλώνουμε ρεύμα! Η πολιτική αυτή, όμως, οδηγεί σε έξοδο εργοστασίων από την ΕΕ και εγκατάστασή τους κυρίως στην Αμερική. Η περαιτέρω αποβιομηχάνιση της Ευρώπης, όμως, οδηγεί σε πτώση του ΑΕΠ και αύξηση της ανεργίας.

Που βρίσκεται το πρόβλημα; Στις αυξημένες τιμές πετρελαίου, καυσίμων (κυρίως ντίζελ) και φυσικού αερίου. Το πρόβλημα αυτό έχει δύο λύσεις. Η μία είναι να προσεύχεσαι! Η άλλη είναι να αυξήσεις την παραγωγή στα προϊόντα που έχεις πρόβλημα! Δηλαδή, άνοιγμα πηγαδιών που έχουν κλείσει, όπως το κοίτασμα Γκρόνιγκεν, χρηματοδότηση επενδύσεων σε νέα κοιτάσματα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Πολλοί νομίζουν ότι αυτό είναι μεσοπρόθεσμη λύση. Λάθος. Η λύση αυτή αποδίδει σχεδόν αμέσως με την υιοθέτησή της διότι η αγορά προεξοφλεί αμέσως τις επενδύσεις και οι τιμές θα πέσουν άμεσα. Πέραν όμως αυτού, καλύπτεις το μεγάλο πρόβλημα που δημιουργεί η ανυπαρξία πρώτων υλών στην Ευρώπη και αποκτάς ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια, οχυρώνοντας τον εαυτό σου απέναντι στα παιχνίδια Ρωσίας, Σαουδικής Αραβίας και ΗΠΑ.

Σήμερα στάθηκα στα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για την Ενέργεια, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ένα σετ από προσευχές, που χρειάζονται την παρέμβαση του Υψίστου για να τρέξουν στην αγορά! Θα μπορούσα να είχα αποφύγει την βάσανο της κριτικής και αντί για τόσες λέξεις να παραθέσω ένα άσμα που περιγράφει με ακρίβεια τον δρόμο που ακολουθεί η ΕΕ. Θα επέλεγα την φωνή του ιεροψάλτη, διδάκτορα θεολογίας, σκηνοθέτη, ηχολήπτη, πιανίστα και διευθυντή χορωδίας, συμπατριώτη μου από την Λέσβο, Αρχιμανδρίτη Νικόδημου Καβαρνού, ο οποίος ερμηνεύει με θαυμαστό τρόπο, τις επιλογές της ΕΕ: https://www.youtube.com/watch?v=z4bG9DXDaos