Τα δύσκολα δεν τελείωσαν ακόμα…

του Κωνσταντίνου Μπίτσιου  – 

Διανύουμε τον όγδοο χρόνο της κρίσης και το κρίσιμο διακύβευμα παραμένει. Γιατί δεν διαφαίνεται έξοδος; Γιατί δεν εισέρχεται η χώρα σε μια σταθερά ανοδική αναπτυξιακή τροχιά; Το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, απομάκρυνε την αβεβαιότητα που κρατούσε για μήνες όμηρο την ιδιωτική οικονομία. Διασφάλισε, με σημαντικές θυσίες για τον ελληνικό λαό, τη δημοσιονομική πειθαρχία μετά το πέρας του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018.

Η έξοδος της χώρας στις αγορές με την έκδοση πενταετούς ομολόγου και η έξοδος από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος είναι θετικά βήματα. Η οικονομία σταθεροποιείται και το ζητούμενο τώρα είναι να μπει η χώρα σε σταθερή αναπτυξιακή τροχιά. Η ανάκαμψη, όμως, δεν θα είναι αυτόματη. Η οικονομία είναι εύθραυστη, οι θετικές εξελίξεις μπορούν να ανατραπούν.

Η Ελλάδα έχει δεσμευθεί για την επίτευξη ετησίων πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 μέχρι το 2022. Είναι ένας δύσκολος στόχος και εάν τα προαναφερόμενα πλεονάσματα δεν επιτευχθούν θα πρέπει να ληφθούν πρόσθετα μέτρα. Και δεν εννοώ τη μείωση των συντάξεων το 2019 και του αφορολόγητου το 2020. Τα αρνητικά αυτά μέτρα είναι νομοθετημένα και ως εκ τούτου βέβαιο ότι θα εφαρμοσθούν.

Αβέβαια τα αντισταθμιστικά

Αντιθέτως, είναι αβέβαιη η υλοποίηση των θετικών αντισταθμιστικών μέτρων (μείωση των φορολογικών συντελεστών και αύξηση των κοινωνικών δαπανών) που προβλέπονται στη δεύτερη αξιολόγηση για την περίοδο 2019-20. Είναι αβέβαιη, γιατί προϋποθέτει την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξεως του 5,5% του ΑΕΠ, ή αλλιώς για πρωτογενή πλεονάσματα σχεδόν 10 δις ευρώ ετησίως! Αλλιώς θα υλοποιηθούν μόνον κατά το ποσόν υπέρβασης του 3,5%.

Οι τρόποι για να επιτευχθούν τέτοια θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα είναι δύο: Ο πρώτος είναι να αφυδατωθεί πλήρως η ήδη σε μεγάλο βαθμό αφυδατωμένη πραγματική οικονομία. Είναι δεδομένο, όμως, πως αν επιβληθούν νέοι φόροι στην ήδη υπερφορολογημένη οικονομία, τα έσοδα τελικώς θα μειωθούν αντί να αυξηθούν, επειδή θα πέσουν στον γκρεμό και επιχειρήσεις και νοικοκυριά που μέχρι τώρα, έστω και οριακά, ανταπεξέρχονται στις φορολογικές υποχρεώσεις τους.

Ο δεύτερος τρόπος για να επιτευχθεί έστω και ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% είναι η ελληνική οικονομία να μπει σε πολύ δυναμική αναπτυξιακή τροχιά. Αυτό προϋποθέτει να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για παραγωγικές επενδύσεις. Ο ΣΕΒ έχει υπολογίσει ότι απαιτούνται επενδύσεις άνω των 100 δισ σε ορίζοντα εξαετίας μόνο και μόνο για να συντηρηθεί ο κεφαλαιουχικός εξοπλισμός της χώρας.

Η προσέλκυση επενδύσεων

Για να προσελκύσουμε επενδύσεις πρέπει να αποκατασταθεί το κλίμα εμπιστοσύνης, Βασική προϋπόθεση είναι να κλείσει γρήγορα η τρίτη αξιολόγηση και να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα. Σημαντική επίσης προϋπόθεση είναι η δημιουργία φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος. Με τους ανταγωνιστές μας, δεν παίζουμε με ίσους όρους.

Δεν αναφέρομαι στο μισθολογικό κόστος. Αναφέρομαι στο ενεργειακό κόστος, στο κόστος μεταφορών, αλλά κυρίως στο κόστος του χρήματος. Σ’ αυτά τα προβλήματα πρέπει να προσθέσουμε τη γραφειοκρατία και τα καθημερινά εμπόδια. Τα γνωρίζουμε, δεν έχει νόημα να τα επαναλαμβάνουμε. Για να αρθούν απαιτείται πολιτική βούληση.

Στο σημείο αυτό είναι αναγκαίο να σημειώσω τα προσκόμματα που αντιμετωπίζουν μεγάλες επενδύσεις στην Ελλάδα. Αναμφίβολα, καίρια προϋπόθεση για τις επενδύσεις είναι ο σεβασμός της νομιμότητας και ιδιαίτερα η προστασία του περιβάλλοντος. Για τον λόγο αυτό οι προϋποθέσεις και οι όροι για την υλοποίηση επενδύσεων πρέπει να διατυπώνονται εξ’ αρχής με σαφήνεια από την Πολιτεία.

Διασύρεται η χώρα  όταν η Πολιτεία προσκαλεί επενδυτές και στη συνέχεια προκύπτουν προσκόμματα, ασάφεια και ιδεολογικές προκαταλήψεις. Όταν μια εταιρεία είναι συνεπής με τις συμβατικές υποχρεώσεις της, το κράτος οφείλει να τη διευκολύνει να ολοκληρώνει την επένδυση της.

Έμφαση στην εξωστρέφεια

Προϋπόθεση επίσης, για βγούμε από την κρίση και να μπούμε σε αναπτυξιακή τροχιά είναι να ενισχύσουμε τις υγιείς επιχειρήσεις μας, αλλά και να δημιουργήσουμε νέες, υγιείς οργανωμένες επιχειρήσεις, που θα στηρίζουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο στο καλά αμειβόμενο ανθρώπινο δυναμικό, στη διαρκή εκπαίδευσή του και στη σύνδεση των μισθών με την παραγωγικότητα της εργασίας.

Θα ήθελα να επισημάνω ότι οι επιχειρήσεις που έδωσαν έμφαση στην εξωστρέφεια είναι εκείνες που άντεξαν καλύτερα στην κρίση και έχουν καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης. Η ελληνική επιχείρηση κινείται σε ένα διεθνές περιβάλλον και κατά βάση ανταγωνίζεται τις ξένες επιχειρήσεις. Η εξέλιξη αυτή, ορίζει τις βασικές παραμέτρους για την ελληνική επιχειρηματικότητα. Στο προβλεπτό μέλλον, άλλωστε, δεν προβλέπεται να έχουμε σημαντική αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης.

Αυτός είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίον ο ΣΕΒ, δημιούργησε το Export Ready ένα πλέγμα στοχευμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών για τα μέλη του. Στόχος μας είναι οι εταιρείες να αποκτήσουν καλύτερη εσωτερική οργάνωση και πληρέστερη ενημέρωση για αγορές-στόχους. Με τις επιχειρηματικές αποστολές που διοργανώνουμε, δίνουμε την ευκαιρία σε επιχειρήσεις να αποκτήσουν δικτύωση με δυνητικούς πελάτες στις αγορές του εξωτερικού.