Τι προβλέπει η συμβιβαστική λύση της ΕΕ για μείωση φυσικού αερίου

Τα κράτη-μέλη της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για το σχέδιο έκτακτης ανάγκης όσον αφορά τον περιορισμό της χρήσης φυσικού αερίου. Το σχέδιο προβλέπει οικειοθελή μείωση κατά 15% της κατανάλωσης και όχι υποχρεωτική, όπως είχε εισηγηθεί αρχικά η Κομισιόν, για την περίοδο από την 1η Αυγούστου 2022 ως την 31η Μαρτίου του 2023 και αναμένεται να πήρε την έγκριση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ.

Επιπλέον, το κείμενο προβλέπει τη δημιουργία μηχανισμού που θα σημαίνει συναγερμό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση σε περίπτωση σημαντικών ελλείψεων αερίου και την εφαρμογή δεσμευτικών στόχων ως προς την εξοικονόμηση και τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων.

Για την επίτευξη συμφωνίας αναθεωρήθηκαν αρκετοί από τους όρους του αρχικού σχεδίου και συμπεριελήφθησαν ρήτρες εξαίρεσης, ενώ ο στόχος εξοικονόμησης θα κρίνεται αναλόγως των εξελίξεων. Επίσης, οι στόχοι για την εξοικονόμηση αερίου θα επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όχι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στις χώρες που είχαν αντιδράσει στο αρχικό σχέδιο συγκαταλέγεται η Ελλάδα, αντιπροτείνοντας άλλο τρόπο υπολογισμού του ποσοστού μείωσης της κατανάλωσης. Σε επιστολή του προς την πρόεδρο της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προτείνει την δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού «μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα».

«Αποτελεί κάτι ενδιάμεσο ανάμεσα στην εθελοντική μείωση της ζήτησης, που πρέπει όλοι μας να διασφαλίσουμε, και την υποχρεωτική μείωση που ενδέχεται να προκύψει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η πρόταση αυτή έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να οδηγήσει σε μία σημαντική ανταπόκριση από την πλευρά της βιομηχανίας, καθώς προσφέρει οικονομικά κίνητρα, αντί να βασίζεται σε διακοπές στην παροχή στη διάρκεια μιας έκτακτης ανάγκης», τονίζει στην επιστολή ο πρωθυπουργός.

Το τροποποιημένο σχέδιο έκτακτης ανάγκης εγκρίθηκε πολιτικά στο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες. Οι εξαιρέσεις που συμφωνήθηκαν σημαίνουν ότι χώρες όπως η Κύπρος, η Μάλτα και η Ιρλανδία δεν θα χρειάζεται να αποθηκεύουν απόθεμα αερίου, αφού τα συστήματα διανομής τους δεν συνδέονται απευθείας με εκείνα άλλων κρατών μελών.

🔋 #TTE Energy | 👏 This was not a Mission Impossible! Ministers have reached a political agreement on gas demand reduction ahead of the upcoming winter.#EU2022CZ pic.twitter.com/XBnKuTs75W

— EU2022_CZ (@EU2022_CZ) July 26, 2022

Συμβιβαστική λύση της ΕΕ

Η εξοικονόμηση αερίου θα μπορεί εξάλλου να μειώνεται υπό προϋποθέσεις, όταν φερ’ ειπείν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης είναι γεμάτες, ή σε περιπτώσεις διακοπής της ηλεκτροδότησης, ή για τη χρήση του αερίου από τη βιομηχανία. Η Γερμανία, μια από τις χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο, υποστήριξε σθεναρά το σχέδιο. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας Ρόμπερτ Χάμπεκ χαρακτήρισε θετική την εξέλιξη, αν και διατύπωσε ορισμένες επιφυλάξεις για τις εξαιρέσεις.

Χθες η Gazprom ανακοίνωσε πως μείωσε την προμήθεια αερίου στη Γερμανία μέσω του αγωγού Nord Stream 1 από το 40% στο 20% της δυναμικότητάς του. Το σενάριο πλήρους διακοπής, δεν είναι απίθανο, τόνισε σε δηλώσεις της χθες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.