Τί σπρώχνει τη Γερμανία έξω από την Ευρωζώνη

Γράφει ο Κωνσταντίνος Κόλμερ  – 

Όπως με την συνθήκη Σένγκεν, έτσι και με εκείνη του Μάαστριχτ, η Γερμανία είναι πιθανότερο πρώτη να την καταλύσει. Όσο και αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως παράδοξο, το ευρώ έχει παύσει να εξυπηρετεί τα γερμανικά συμφέροντα και εντείνει τις φωνές στην χώρα, όπως εκείνη των «εναλλακτικών», για έξοδο από την Ευρωζώνη. Αν κάτι δεν το επιτρέπει προς το παρόν είναι το «περίφημο» άρθρο 50 της συνθήκης του Μάαστριχτ, που επιβάλλει ταυτόχρονη έξοδο από την ΕΕ εκείνης της χώρας που αποχωρεί οικειοθελώς της Ευρωζώνης.

Η «πέτρα του σκανδάλου» όμως ευρίσκεται κάπου αλλού: Στο TARGET 2, δηλαδή στο σύστημα χρεωπιστώσεων των κεντρικών Τραπεζών των 17 χωρών που μετέχουν στο Ευρωσύστημα. Επί τη βάσει αυτού, οι χώρες της Ευρωζώνης που «τρέχουν» με μεγάλα εμπορικά ελλείμματα, όπως λχ. η Ιταλία και η Ελλάδα πιστούνται από εκείνες με μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα (διάβαζε: Γερμανία, Ολλανδία) και μάλιστα ατόκως, πράγμα που ενοχλεί μεγάλως την γερμανική Κεντρική Τράπεζα (Μπούντεσμπανκ).

Εν κατακλείδι, τα χρέη του TARGET 2 εμφανίζονται στο παθητικό των εθνικών κεντρικών τραπεζών, ως πίστωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης, αλλά δεν υπάρχει τρόπος εξοφλήσεώς των και πάντως αυξάνουν σιωπηρώς το δημόσιο χρέος εκάστης ελλειμματικής χώρας. Τα χρέη του TARGET 2 για την Ιταλία έχουν διπλασιασθή από το 2010 στα 444 δισ. ευρώ σήμερα και της Ελλάδος στα 82 δισ. ευρώ.

Ουσιαστικώς οι δύο αυτές χώρες πιστοδοτούνται από την Γερμανία (κυρίως), αποφεύγουν να προσφύγουν στις διεθνείς αγοράς κεφαλαίων, όπου θα πλήρωναν υψηλά επιτόκια και αυξάνουν τη νομισματική των κυκλοφορία, μέσω των «διασυνοριακών συναλλαγών», παρά μάλιστα τους «ελέγχους κεφαλαίων» όπως στην ελληνική περίπτωση. Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο: Ως πότε θα συσσωρεύονται τα χρεωστικά υπόλοιπα των ελλειμματικών εμπορικώς χωρών στους ισολογισμούς των εθνικών κεντρικών Τραπεζών; Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα τις χρηματοδοτεί αενάως, αναλώμασι της αξιοπιστίας του ευρώ;

Τα ψιλά γράμματα των νοτίων

Η νομισματική κυκλοφορία του ευρώ αυξάνει με διπλάσιο ρυθμό έναντι του δολαρίου. Η Μπούντεσμπανκ θα μπορούσε να αποφύγει να χρηματοδοτεί τα εμπορικά ελλείμματα Ιταλίας και Ελλάδος μέσω της ΕΚΤ, εάν η πρόσβαση των δύο αυτών χωρών στο «Ευρωσύστημα Τραπεζών» περιορίζετο. Αλλά κάτι τέτοιο θα επέβαλε την εξόφληση ενός τεραστίου χρεωστικού υπολοίπου και θα διέκοπτε την ελευθέρα διασυνοριακή κυκλοφορία των ευρώ που εκτυπώνει η κεντρική τράπεζα της Ιταλίας και της Ελλάδος. Εν τοιαύτη περιπτώσει, η Ιταλία, και ιδιαιτέρως η Ελλάς, που υποφέρει από μηδενική ανάπτυξη, θα είχαν κάποιο συμφέρον να παραμείνουν στην Ευρωζώνη.

Αλλά επειδή όλα αυτά είναι «ψιλά γράμματα» για τους Ιταλούς και ΄Ελληνας πολιτικούς -όχι όμως και δια την γερμανική κοινή γνώμη- είναι πολύ πιθανή η αναθεώρηση της Συνθήκης τους Μάαστριχτ, όπερ ήδη εν Γερμανία συζητείται. Είναι ενδεικτική η συζήτηση που ξεκίνησαν οι τρεις επιφανέστεροι οικονομολόγοι της Γερμανίας – όχι βεβαίως στους Δελφούς! Αν οι «εναλλακτικοί» ενισχύσουν την ήδη αυξανομένη πολιτική των δύναμη εν Γερμανία, πιθανόν να δούμε αποχώρηση της από την Ευρωζώνη, όπως έγινε ήδη από την συνθήκη του Σένγκεν.

Αυτό υπαγορεύει το στενό συμφέρον της Γερμανίας: Αν είχε η χώρα το γερμανικό μάρκο, θα το ανατιμούσε, θα εξισορροπούσε το εμπορικό της πλεόνασμα και ο γερμανικός λαός θα είχε φθηνότερες τιμές και πολλά περισσότερα να ξοδεύει στις διακοπές του λ.χ. στην Κρήτη . Οπότε και ο ελληνικός τουρισμός θα επωφελείτο.