Το φάντασμα της εξέγερσης πλανιέται στην Ευρώπη… – Έγκυρη risk analysis

Στην τελευταία του έκθεση ανάλυσης κινδύνων, ο διεθνής οίκος Verisk Maplecroft προειδοποιεί πως οι αφόρητες πληθωριστικές πιέσεις, σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση, οδηγούν σε άνευ προηγουμένου κοινωνικές αναταραχές ανά τον κόσμο. Στην Ευρώπη ακόμα και οι πλουσιότερες χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, αντιμετωπίζουν κύματα διαμαρτυριών, με κίνδυνο να ενταθεί η κοινωνική αναταραχή.

Αν και οι κυβερνήσεις που διαχειρίζονται ταμεία με πλεονάσματα, έχουν το περιθώριο να αντιμετωπίσουν τις εντάσεις, δεν διαφαίνεται το πως θα αντιμετωπισθεί η αναμενόμενη χειρότερη φάση της κρίσης. Η Γερμανία και η Νορβηγία, δύο από τις πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης συμπεριλαμβάνονται στην ομάδα των χωρών που πλήττονται από συνεχείς ανατροπές στην καθημερινή διαβίωση, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο ευρύτερων κοινωνικών αναταραχών.

Στην τελευταία έκθεση του διεθνούς οίκου ανάλυσης και μέτρησης κινδύνων Verisk Maplecroft αποκαλύπτεται πως σε ένα ποσοστό, ανώτερο του 50% των 198 χωρών που μετρούνται κίνδυνοι με δείκτη που υπακούει στα ίδια πρότυπα, εμφανίζεται απότομη άνοδος κινδύνων κοινωνικής αναταραχής, κατά την διάρκεια του τελευταίου τριμήνου. Ο επικεφαλής των αναλυτών του οίκου Torbjorn Soldvedt προειδοποιεί πως ο κόσμος αντιμετωπίζει αναταραχές άνευ προηγουμένου, με τις κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, να αγωνίζονται να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό, την άνοδο των τιμών στα είδη διατροφής και να χαλιναγωγήσουν την ανεξέλεγκτη ενεργειακή κρίση.

Τα στοιχεία που συλλέγει επί μία επταετία ο οίκος και αποτελούν την βάση των μετρήσεων, πιστοποιούν πως κατά την διάρκεια του τελευταίου τριμήνου αυξάνεται απότομα ο κίνδυνος κοινωνικών αναταραχών, στα υψηλότερα επίπεδα από την εποχή της εισαγωγής του ειδικού δείκτη μέτρησης κινδύνου. Κατά τον Torbjorn Soldvedt, δεν διαφαίνεται κάποια ορατή σταθεροποίηση και τα χειρότερα αναμένεται να εκδηλωθούν κατά την διάρκεια των επομένων μηνών.

Συμπτώματα άλλων εποχών

Με περισσότερο από το 80% των χωρών ανά τον κόσμο να αντιμετωπίζει επίπεδα πληθωρισμού ανώτερα του 6%, οι κοινωνικοοικονομικοί κίνδυνοι προσεγγίζουν πλέον δραματικά κρίσιμα σημεία, ικανά για ευρείας κλίμακας ανατροπές και εκρήξεις. Σχεδόν το 50% των χωρών στον Δείκτη Κοινωνικής Αναταραχής (Civil Unrest Index-CUI) κατηγοριοποιούνται πλέον στην ομάδα του υψηλού ή του ακραίου κινδύνου, με έναν μεγάλο αριθμό να απειλείται με περαιτέρω επιδείνωση κατά την διάρκεια των επομένων έξι μηνών.

Στις χώρες ακραίου κινδύνου αναταραχής συμπεριλαμβάνονται η Γερμανία, η Ελβετία, η Ολλανδία και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Σε γενικές γραμμές η Ευρώπη πλήττεται από μία απίστευτη ενεργειακή κρίση, με αφετηρία τον Αύγουστο του 2021, λόγω της χαμηλής παραγωγής και των μειωμένων αποθεμάτων φυσικού αερίου. Η κατάσταση επιδεινώνεται απότομα με την έκρηξη της κρίσης στην Ουκρανία, όταν επιβάλλονται διαδοχικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και πρόκειται να χειροτερεύσει με την επιβολή ορίου τιμών στο φυσικό αέριο από την Ευρώπη και στο αργό πετρέλαιο από την ομάδα των G7.

Η έκθεση του Verisk Maplecroft επισημαίνει πως οι κυβερνήσεις χωρών με μεγάλα δημοσιονομικά περιθώρια, έχουν την δυνατότητα πρόσθετων δαπανών για την ανακούφιση των καταναλωτών και ταυτόχρονα την ευκαιρία να επιβιώσουν (κατά πάσα πιθανότητα) της κρίσης. Όμως κυβερνήσεις χωρών με περιορισμένα περιθώρια μάλλον θα καταλήξουν να απωλέσουν την εξουσία.

Παράλληλα τα δεδομένα του πρώτου οκταμήνου οδηγούν τους οικονομολόγους του Bloomberg Economics στην εκτίμηση πως οι ρωσικοί όμιλοι διαθέτουν την οικονομική πολυτέλεια να διακόψουν την παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, τουλάχιστον επί ένα δωδεκάμηνο. Αναπόφευκτα προβάλλει το ερώτημα του εάν και κατά πόσον αντί των χειμερινών μηνών, οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη να υποχρεωθούν να αντιμετωπίσουν ένα δωδεκάμηνο κρίσης, με τις τιμές της ενέργειας, των ειδών διατροφής, να αυξάνονται και τις πληθωριστικές πιέσεις να εντείνονται, χωρίς αποκλιμάκωση.