Το Κατάρ απειλεί να διακόψει το LNG στην ΕΕ λόγω του σκανδάλου

Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ συνεδριάζουν εκ νέου σήμερα για να καταλήξουν σε μία απόφαση για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου (και κατ’ επέκταση της ηλεκτρικής ενέργειας) όπως συμφώνησε η Σύνοδος Κορυφής την περασμένη Πέμπτη, όμως, στην ατζέντα έχει προστεθεί άλλο ένα πρόβλημα: Η απειλή διακοπής της πώλησης φυσικού αερίου LNG από το Κατάρ, λόγω του σκανδάλου της Ευρωβουλής.

Μέλος της διπλωματικής αποστολής του Κατάρ στην ΕΕ, επέκρινε χθες λίγο πριν αρχίσει ο τελικός του Μουντιάλ στη Ντόχα, την έρευνα για διαφθορά που διενεργεί το Βέλγιο αλλά και την αναστολή που αποφάσισε η ηγεσία του Ευρωκοινοβουλίου για τα θέματα Ευρώπης-Κατάρ, εξέλιξη που κατά την Ντόχα «θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τους κοινούς ενεργειακούς δεσμούς και την προμήθεια του φυσικού αερίου».

«Η απόφαση να επιβληθεί ένας τέτοιος μεροληπτικός περιορισμός που περιορίζει τον διάλογο και τη συνεργασία με το Κατάρ πριν τελειώσει η νομική διαδικασία, θα επηρεάσει αρνητικά την περιφερειακή και παγκόσμια συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, καθώς και τις συνεχιζόμενες συζητήσεις για την παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια», δήλωσε διπλωμάτης του Κατάρ. Και πρόσθεσε: «Απορρίπτουμε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς που συνδέουν την κυβέρνησή μας με ανάρμοστη συμπεριφορά».

Ο ίδιος διπλωμάτης επέκρινε δριμύτατα τις αρχές του Βελγίου διότι όπως είπε «είναι βαθιά απογοητευτικό το γεγονός ότι η βελγική κυβέρνηση δεν κατέβαλε καμία προσπάθεια να συνεργαστεί με την κυβέρνησή μας για να αποδείξει τα γεγονότα μόλις έλαβε γνώση των καταγγελιών», επειδή η έρευνα είχε ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2021, αλλά στο διάστημα αυτό δεν έγινε καμία πολιτική νύξη προς την Ντόχα.

Το δίλημμα των Γερμανών Πρασίνων

Οι εισαγωγές της ΕΕ σε LNG από το Κατάρ αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 5% των εισαγωγών φυσικού φέτος, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αλλά η σημασία του Κατάρ για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια με δύο μεγάλα έργα να αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2026 και το 2027. «Η Γερμανία είναι μεταξύ των χωρών της ΕΕ που θέλουν απεγνωσμένα να εξασφαλίσουν εναλλακτικές προμήθειες φυσικού αερίου» σημειώνει το Politico και παραπέμπει στις συμφωνίες που υπέγραψαν μόλις πριν από λίγους μήνες οι γερμανικές εταιρείες ενέργειας με την κρατική εταιρεία Qatar Energy και την αμερικανική εταιρεία Conoco Phillips, για 2 εκατομμύρια μετρικούς τόνους LNG ετησίως από το 2026. Αυτή είναι η χρονιά που ξεκινά η πρώτη φάση της επέκτασης της παραγωγικής ικανότητας του Κατάρ – μια ανάπτυξη του Περσικού Κόλπου γνωστή ως North Field East.

Και πολλές άλλες χώρες της ΕΕ -όπως η Ιταλία- έχουν ενδιαφερθεί περισσότερο για το LNG του Κατάρ, με συμφωνίες spot market, που θα προμηθεύουν αέριο αμέσως. Η Γερμανία είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που έχει υπογράψει σημαντική μακροπρόθεσμη ενεργειακή συμφωνία με το Κατάρ. Αυτή η συμφωνία, ενώ είναι καλή για την ενεργειακή ασφάλεια, κινδυνεύει να γίνει ηθικός εφιάλτης για το Βερολίνο. Ερωτηθείς την περασμένη Τρίτη, μετά από συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις Βρυξέλλες, εάν ήταν σωστό να αγοράσουμε φυσικό αέριο από το Κατάρ εάν το Κατάρ αγοράζει ευρωβουλευτές, ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ απάντησε ότι «είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Η δωροδοκία είναι ποινικό αδίκημα. Το εμπόριο με άλλες χώρες πρέπει πάντα να σταθμίζει τις ηθικές παραμέτρους αλλά ταυτόχρονα πρέπει να εξασφαλίζει την ασφάλεια εφοδιασμού. Και σε αυτή την περίπτωση, όπου πρόκειται για αγορές φυσικού αερίου, η Ευρώπη και η Γερμανία έχουν συμφέρον να αντισταθμίσουν την απώλεια ρωσικού φυσικού αερίου. Οπότε νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε διάκριση μεταξύ των δύο».

Ερωτηθείς εάν το Βερολίνο θα πρέπει να επανεξετάσει τη συμφωνία του με το Κατάρ, ο Ράσμους Αντρέσεν, ευρωβουλευτής και εκπρόσωπος των Γερμανών Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσε ότι «αυτή τη στιγμή εξετάζουμε όλα όσα σχετίζονται με το Κατάρ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα πρέπει να το κάνουν και άλλοι». Η Γερμανία δεν είναι η μόνη χώρα της ΕΕ με στενούς ενεργειακούς δεσμούς με το Κατάρ. Ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός Total Energies κατέχει σημαντικά μερίδια στην ανάπτυξη LNG του Βορειοανατολικού Πεδίου του Κατάρ, το οποίο περιγράφεται ως το μεγαλύτερο έργο LNG στον κόσμο, όσο και στο αδελφό του έργο, North Field South. Η ιταλική Eni κατέχει επίσης μερίδιο στο Βορειοανατολικό Πεδίο.

Το σίριαλ με το πλαφόν στην τιμή

Ως προς το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, ο διάλογος στο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας αφορά κυρίως στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για πλαφόν στην τιμή χονδρικής που ορίζεται σε κάποια από τα παράγωγα που διαπραγματεύονται στο ολλανδικό χρηματιστήριο αερίου TTF. Η συμβιβαστική πρόταση ανάμεσα στην ομάδα των κρατών-μελών που ζητούν να επιβληθεί ευρύτερο πλαφόν και των χωρών εκείνων που δεν θέλουν να υπάρξει καμιά επέμβαση στην αγορά, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Δανία. Αρκετές κυβερνήσεις έχουν διατυπώσει επιφυλάξεις για την πρόταση της Κομισιόν, θεωρώντας πως οι όροι που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενεργοποίηση του μηχανισμού είναι υπερβολικά υψηλοί. Συζητείται, λοιπόν, να χαμηλώσει ο πήχης της ανώτατης τιμής και ταυτόχρονα να δημιουργηθούν μηχανισμοί για τη διασφάλιση της προσφοράς και της σταθερότητας των αγορών.

Το προσχέδιο συμφωνίας για την επιβολή πλαφόν για το φυσικό αέριο, που θα εξετάσουν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα προβλέπει την ενεργοποίηση του πλαφόν όταν οι τιμές στα συμβόλαια μηνός στον ολλανδικό κόμβο φυσικού αερίου Title Transfer Facility (TTF) ξεπερνούν τα 188 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τρεις ημέρες, όπως ανέφερε στο Reuters ο Έλληνας υπουργός Κώστας Σκρέκας.

Η τιμή αυτή, την οποία έχει προτείνει η Τσεχία που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, είναι πολύ χαμηλότερη από την προηγούμενη πρόταση για πλαφόν 275 ευρώ/MWh που είχε καταθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον περασμένο μήνα. Ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας εξέφρασε επίσης τη βεβαιότητα ότι το προτεινόμενο όριο θα λειτουργήσει ομαλά στην αγορά.