Ακτινογραφώντας τον Ανασχηματισμό και εκτιμώντας τα Εθνικά Θέματα

Ο επικεφαλής του slpress.gr Σταύρος Λυγερός, ανέλυσε στον 98.4 τα χαρακτηριστικά του ανασχηματισμού της κυβέρνησης. Σημειώνοντας ότι ναι μεν ανά πάσα στιγμή μπορεί να είναι ένα σχήμα κυβερνητικό για εκλογές όμως κάθε φορά ο εκάστοτε Πρωθυπουργός, είναι αυτός που εκτιμά το πότε και αν οι συσχετισμοί τον οδηγούν και σε μια τέτοια απόφαση ή αν τελικά άλλα γεγονότα είναι αυτά που τον αποτρέπουν από μια τέτοια επιλογή, όσο κι αν ο ανασχηματισμός αυτός θα μπορούσε να αφήνει ανοιχτό και αυτό το ενδεχόμενο.

Σε αυτό τον ανασχηματισμό εκτός από την ενδυνάμωση των «Προεδρικών», είναι εμφανές ότι και η πλευρά  Σαμαρά διαπραγματεύτηκε θέσεις, σε αντίθεση με την πλευρά Καραμανλή που έμεινε σε απόσταση από τα τεκταινόμενα.

Τον Ιούλιο 2019, είπε ο Σταύρος Λυγερός, ο Μητσοτάκης “πάντρεψε” υπουργούς, που κατά κανόνα ήταν παραδοσιακοί βουλευτές της ΝΔ με έναν μεγάλο αριθμό εξωκοινοβουλευτικών υφυπουργών, οι οποίοι κατά κανόνα προέρχονταν από τον ιδιωτικό τομέα, συχνά από πολυεθνικές και είχαν χαρακτηρισθεί τεχνοκράτες.

Κεντρικός στόχος του πρωθυπουργού ήταν και παραμένει αφενός ο απόλυτος έλεγχος του κυβερνητικού μηχανισμού, αφετέρου η εφαρμογή προσωπικών πολιτικών επιλογών του. Για να τον επιτύχει κινήθηκε σε δύο επίπεδα: Πρώτον –όπως προανέφερα– διόρισε εξωκοινοβουλευτικούς υφυπουργούς, οι οποίοι είχαν αναφορά στον ίδιον κι όχι συνολικά τη ΝΔ. Υπενθυμίζουμε ότι ο πατήρ Μητσοτάκης την περίοδο 1990-93 ήλεγχε τους υπουργούς του, μέσω επιλεγμένων από τον ίδιο γενικών γραμματέων.

Δεύτερον, υπό τον τίτλο “Επιτελικό Κράτος” συγκρότησε “πρωθυπουργείο”, το οποίο ουσιαστικά αναγορεύθηκε σε κέντρο λήψης όλων σχεδόν των κυβερνητικών αποφάσεων. Οι υπουργοί συγκριτικά με το παρελθόν υποβαθμίσθηκαν. Όσοι, μάλιστα, έχουν δική τους πολιτική υπόσταση συνήθως εγκλωβίσθηκαν ανάμεσα στο “πρωθυπουργείο” και ενίοτε στον αναπληρωτή ή υφυπουργό τους.

Ο Μητσοτάκης, μάλιστα, είχε φροντίσει οι υφυπουργοί να έχουν εκ των προτέρων καθορισμένες από τον ίδιον αρμοδιότητες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, οι υπουργοί είδαν στην πορεία τις σημαντικότερες αρμοδιότητές τους να μεταβιβάζονται σε υφισταμένους τους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Γεωργιάδη και τον Παπαθανάση στο Ανάπτυξης.

Ήταν εμφανές ότι ο Μητσοτάκης είχε επενδύσει μεγάλες προσδοκίες στους τεχνοκράτες που υφυπουργοποίησε. Προφανώς, πίστευε ότι λόγω της θητείας τους σε μεγάλες εταιρείες θα μπόλιαζαν τα υπουργεία με το managerial πνεύμα που κυριαρχεί σ’ αυτές. Ποιος δεν θυμάται τον “μετά βαΐων και κλάδων” διορισμό του Γρηγόρη Ζαριφόπουλου στη θέση του υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, λόγω του γεγονότος ότι ήταν διευθυντικό στέλεχος στη Google.

Τώρα, ο “μάγος” του ψηφιακού μας κόσμου Ζαριφόπουλος αποπέμφθηκε και αντικαταστάθηκε από τον βουλευτή Άρτας Γιώργο Στύλιο, φροντιστή το επάγγελμα, αλλά με πλούσιες κομματικές περγαμηνές. Τί άραγε συνέβη; Μήπως ο Μητσοτάκης συνειδητοποίησε ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως τα σκεφτόταν; Μάλλον όχι. Είναι πολιτικά αφελής, πάντως, η άποψη ότι ο κρατικός μηχανισμός μπορεί να λειτουργήσει όπως μία μεγάλη εταιρεία.

Ενάμιση χρόνο μετά, ο πρωθυπουργός “γεμίζει” την κυβέρνηση με βουλευτές, κατά κανόνα χωρίς τεχνοκρατικό υπόστρωμα. Το Μαξίμου δεν ένοιωσε την ανάγκη να εξηγήσει τη μερική στροφή του. Η τρέχουσα ερμηνεία είναι ότι έβαλε στην κυβέρνηση βουλευτές εν όψει των εκλογών που σχεδιάζει. Τις ψήφους, άλλωστε, φέρνουν οι βουλευτές, όχι οι εξωκοινοβουλευτικοί τεχνοκράτες. Καλές, λοιπόν, είναι οι ιδεολογικές εκλεκτικές συγγένειες, αλλά καλύτερες οι ψήφοι, ειδικά τώρα που αρχίσουν να συσσωρεύονται σύννεφα στον κυβερνητικό ορίζοντα.