Ανασχηματισμός: “Αρραβώνας” με ΓΑΠ, άσχετοι στο ΥΠΕΞ

Όπως αναμενόταν, έλαβε χώρα μίνι ανασχηματισμός, για την ακρίβεια συμπληρώσεις του κυβερνητικού σχήματος. Αφορμή ήταν η αντικατάσταση του υφυπουργού Εργασίας Ηλιόπουλου, που είναι υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων και της υφυπουργού Μακεδονίας-Θράκης Νοτοπούλου, η οποία είναι υποψήφια δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Όπως συνέβη και στον προηγούμενο ανασχηματισμό, ο Τσίπρας εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία για να υφυπουργοποιήσει δύο νέα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που έχουν αναφορά σ’ αυτόν, τον Μπάρκα και την Χατζηγεωργίου.

Ο πρωθυπουργός, όμως, εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία για να προβεί σε δύο πρόσθετες κινήσεις. Η πρώτη αφορά το υπουργείο Εξωτερικών. Όπως αναμενόταν, εγκατέλειψε το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, αφού έτσι κι αλλιώς μόνο τυπικώς ασκούσε τα σχετικά καθήκοντα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κοτζιάς είχε κινήσει γη και ουρανό για να επιστρέψει, αλλά στην πραγματικότητα στο Μαξίμου ποτέ δεν σκέφθηκαν σοβαρά την επάνοδό του.

Ελλείψει προφανούς εναλλακτικής λύσης, επελέγη, λοιπόν, η αναβάθμιση του Κατρούγκαλου από αναπληρωτή σε υπουργό Εξωτερικών. Το πρόβλημα είναι ότι ο Κατρούγκαλος δεν έχει εξοικείωση με τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής. Ο Τσίπρας τον είχε τοποθετήσει αναπληρωτή στο υπουργείο Εξωτερικών μετά από τη θυελλώδη θητεία του στο υπουργείο Εργασίας. Ουσιαστικά τον είχε στείλει για πολιτική ανάρρωση σε ένα υπουργικό πόστο, το οποίο είναι κατά βάση προστατευμένο από τη δημόσια κριτική.

Δεδομένου, μάλιστα, ότι ο Κοτζιάς ήταν υπερσυγκεντρωτικός, δεν του άφησε χώρο ενασχόλησης ούτε και με τα (σοβαρά) ευρωπαϊκά θέματα, τα οποία ήταν η αρμοδιότητά του. Έτσι, μέχρι την παραίτηση του υπουργού και την ανάληψη του χαρτοφυλακίου από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ο Κατρούγκαλος καθ’ υπερβολήν ήταν ένα είδος πολυτελούς παρατηρητή.

Μετά την παραίτηση Κοτζιά

Τα πράγματα άλλαξαν ριζικά όταν ο Κοτζιάς έφυγε από τη σκηνή. Ο μέχρι τότε ουσιαστικά περιθωριοποιημένος αναπληρωτής υπουργός αναγκάσθηκε να αναλάβει ευθύνες, δεδομένου ότι ο Τσίπρας ήταν τύποις υπουργός. Θεσμικά το κενό καλύφθηκε από τον Κατρούγκαλο, αν και ενίσχυσαν τον ρόλο τους και δύο ακόμα πρόσωπα: ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών πρέσβης Παρασκευόπουλος και ο διπλωματικός σύμβουλος του πρωθυπουργού (χαμηλόβαθμος διπλωμάτης) Καλπαδάκης.

Με τον τωρινό μίνι ανασχηματισμό στο υπουργείο Εξωτερικών εστάλη ως αναπληρωτής υπουργός η Σία Αναγνωστοπούλου, η οποία είχε περάσει για λίγο διάστημα από εκεί το 2015. Η Αναγνωστοπούλου έχει ασχοληθεί με την Τουρκία, αλλά η προσέγγισή της για τα ελληνοτουρκικά και εν γένει για τα εθνικά θέματα είναι τυπικά εθνομηδενιστική. Η αρμοδιότητά της, πάντως, είναι οι ευρωπαϊκές υποθέσεις, με τις οποίες δεν είναι εξοικειωμένη.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε μία τόσο δύσκολη περίοδο, στην πολιτική διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών βρίσκονται δύο πρόσωπα, τα οποία είναι κατά τεκμήριον άσχετα με το αντικείμενό τους. Αποδεικνύεται, όμως, ότι αυτό δεν μέτρησε για το Μαξίμου. Ο πρωθυπουργός μέτρησε ότι ο Κατρούγκαλος διεκπεραίωσε όπως μπορούσε τα της Συμφωνίας των Πρεσπών στη Βουλή. Επίσης, μέτρησε ότι με την τοποθέτηση της Αναγνωστοπούλου ικανοποίησε την εσωκομματική ομάδα των “53”, ή τουλάχιστον όσων έχουν εναπομείνει από αυτούς.

“Αρραβώνας” με τον Γιώργο Παπανδρέου

Το δεύτερο και πιο σημαντικό από πολιτικής απόψεως χαρακτηριστικό του μίνι ανασχηματισμού είναι η υφυπουργοποίηση δύο στελεχών της ομάδας του Γιώργου Παπανδρέου, του Μωραΐτη (Υποδομών) και του Τόλκα (Μεταναστευτικής Πολιτικής). Ο Τσίπρας, λοιπόν, εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία για να πραγματοποιήσει έμπρακτο άνοιγμα προς την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, η οποία προσανατολίζεται προς τον ΣΥΡΙΖΑ.

Όπως φάνηκε, το άνοιγμα βρήκε ανταπόκριση, γεγονός που θα πρέπει να εκληφθεί ως εναρκτήριο λάκτισμα ενός πολιτικού παιγνίου κι όχι, βεβαίως, ως εφάπαξ κίνηση. Είναι σαφές, εξάλλου, ότι στην αυλή του ΣΥΡΙΖΑ έχουν αρχίσει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να συνωστίζονται στελέχη του σημιτικού και γεωργοπαπανδρεϊκού “εκσυγχρονισμού”.

Μπορεί το 2015 όλα τα στελέχη αυτής της κατηγορίας να ήταν μέχρι και υστερικά “Μένουμε Ευρώπη” και αντι-ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η μνημονιακή προσαρμογή του Τσίπρα άνοιξε το δρόμο για πολιτικό φλερτ. Το φλερτ, λοιπόν, προϋπήρχε, αλλά ο καταλύτης και για τις δύο πλευρές ήταν η Συμφωνία των Πρεσπών. Η σημαία του “αντιεθνικισμού” (για την ακρίβεια του εθνομηδενισμού) αποδεικνύεται ισχυρός κοινός παρονομαστής.

Είναι δεδηλωμένη η πρόθεση του Τσίπρα να αλώσει πολιτικά-εκλογικά τη λεγόμενη Κεντροαριστερά και ουσιαστικά να αναβιώσει ο δικομματισμός αυτή τη φορά με πρωταγωνιστή τον ΣΥΡΙΖΑ στη θέση του ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό και αποτελεί στρατηγικό στόχο ο διεμβολισμός του ΚΙΝΑΛ. Επειδή, μάλιστα, η Γεννηματά αγωνίζεται να κρατήσει αυτόνομο το κόμμα της, το Μαξίμου επιχειρεί να την σπρώξει προς τη ΝΔ, με σκοπό να την απαξιώσει και πολιτικά και εκλογικά.

Προς τη ΝΔ κοιτάζει για τους δικούς της λόγους και η αντι-ΣΥΡΙΖΑ πτέρυγα του ΚΙΝΑΛ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το μικρό κόμμα του ενδιάμεσου χώρου έχει μετατραπεί σε έναν ιδιότυπο πολιτικό Ιανό. Τώρα που έχει ενταφιασθεί η ελπίδα ότι θα μπορούσε να ανακτήσει τη θέση και τον ρόλο του άλλου πυλώνα στο πολιτικό σύστημα, η αντίφαση στους κόλπους του οξύνεται και τροφοδοτεί φυγόκεντρες τάσεις και μάλιστα προς αντίθετες κατευθύνσεις. Με άλλα λόγια οι οιωνοί δεν είναι καθόλου καλοί για το μετονομασθέν άλλοτε κραταιό Κίνημα.