Δεν κάνει πίσω ο Όρμπαν – Παρακαμπτήριο στο βέτο ψάχνει η Κομισιόν

Τρόπο για να παρακάμψουν το βέτο του Όρμπαν και της Πολωνίας στον νέο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης αναζητούν οι Βρυξέλλες, καθώς μπαίνουμε στην κρίσιμη εβδομάδα που ολοκληρώνεται με τη Σύνοδο Κορυφής της Παρασκευής. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός επιμένει στον διαχωρισμό αυτόν των δύο θεμάτων από το θέμα του σεβασμού του Κράτους Δικαίου, ενώ την ίδια ώρα φαίνεται ότι πέφτουν στο κενό οι απόπειρες διάσπασης του πολωνικού μετώπου.

Στο θέμα παρενέβη εμμέσως και ο πρόεδρος της Πολωνίας, η οποία επίσης έχει ασκήσει βέτο στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αφορμή για αυτήν την παρέμβαση ήταν οι διαφορετικές απόψεις που εξέφρασαν, την περασμένη εβδομάδα, κυβερνητικοί παράγοντες στη Βαρσοβία και ιδιαίτερα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Ο Γιάροσλαβ Γκόβιν είχε δηλώσει την περασμένη Πέμπτη, ότι η Πολωνία θα ήταν έτοιμη να προχωρήσει στην άρση του βέτο, αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες υιοθετούσαν μια διευκρινιστική δήλωση σε ό,τι αφορά την σύνδεση των κονδυλίων της ΕΕ με το κράτος δικαίου.

Την επομένη, ωστόσο, ο πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι διευκρίνισε ότι η θέση της Βαρσοβίας δεν έχει αλλάξει και την άποψη αυτή φαίνεται πως στηρίζει και ο πρόεδρος της χώρας, Αντρέι Ντούντα. Κανένας, πέραν του πρωθυπουργού, δεν θα πρέπει να επικοινωνεί τη θέση της Πολωνίας σχετικά με το βέτο, δήλωσε σε συνέντευξή του, που δημοσιεύεται σήμερα, ο προσωπάρχης του προέδρου.

Επιχείρηση διχασμού στην Πολωνία

«Σε μια κατάσταση έντονων διαπραγματεύσεων, όπως αυτή στην οποία βρισκόμαστε τώρα, οι ανακοινώσεις για τις διαπραγματεύσεις πρέπει να έρχονται από μία πηγή. Αυτή η πηγή είναι ο πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι» υπογραμμίζει στη συνέντευξή του, στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων PAP, ο Κριστόφ Σέρσκι. Ο προσωπάρχης του Πολωνού προέδρου συμπληρώνει επίσης ότι «καμία άλλη πρόταση, που γίνεται από οποιονδήποτε άλλον, δεν θα πρέπει να έχει θέση».

Με την παρέμβαση αυτή επιχειρείται να παραμείνει αρραγές το πολωνικό μέτωπο στο βέτο, αν και η διαμάχη αναμένεται να συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες, καθώς τη Δευτέρα λήγει η προθεσμία για μια συμφωνία επί του προϋπολογισμού, ενώ την Πέμπτη και την Παρασκευή συνέρχεται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο ηγέτης του κεντρώου κόμματος Accord, Γιάροσλαβ Γκόβιν, το οποίο μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, πρότεινε το ενδεχόμενο συμβιβασμού.

Αυτή η πρόταση όμως είναι διαμετρικά αντίθετη με τη θέση του επίσης συγκυβερνώντος κόμματος United Right, του οποίου ηγείται ο υπουργός Δικαιοσύνης Ζμπίγκνιεβ Ζιόμπρο. Και μιας και η διαφορά της Βαρσοβίας με την ΕΕ είναι η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος της χώρας, ο Ζιόμπρο έχει προειδοποιήσει ότι, οποιαδήποτε άλλη θέση της Πολωνίας πλην του βέτο θα μπορούσε να οδηγήσει στην απώλεια της εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση Μοραβιέτσκι.

Αντεπίθεση Όρμπαν 

Την ώρα πάντως που ο Μοραβιέτσκι έχει “τα θέματά του” στη Βαρσοβία, στη Βουδαπέστη ο Όρμπαν είναι μάλλον χαλαρός. Τόσο, που χλευάζει τους Ευρωπαίους ότι έμειναν πίσω στο θέμα της έγκρισης εμβολίου, στέλνοντας παραλλήλως τα μηνύματα του. «Όποια (χώρα) έχει φύγει (από την ΕΕ) ακολουθεί τον δικό της δρόμο, αναζητά τις δικές της λύσεις και μπορεί να προστατεύσει την υγεία και τη ζωή των πολιτών της πιο γρήγορα από ό,τι εμείς που μείναμε (στην ΕΕ)» είπε χαρακτηριστικά ο Όρμπαν, αναφερόμενος στην έγκριση του εμβολίου της Pfizer/BioNTech από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Όρμπαν απάντησε έτσι και στα προσκόμματα που του έβαλε η Κομισιόν σχετικά με το δικαίωμα της κυβέρνησής του να παραγγείλει εμβόλια από τη Ρωσία. Ένα θέμα για το οποίο οι Βρυξέλλες αποφάνθηκαν τελικά ότι η Ουγγαρία μπορεί να χρησιμοποιήσει ρωσικά εμβόλια, αλλά δεν μπορεί να τα διαθέσει στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.

Σημειώνεται ότι η Ουγγαρία εξακολουθεί να μην δέχεται τα κριτήρια για το κράτος δικαίου σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια, ενώ απέρριψε και την διευκρινιστική δήλωση που προσαρτήθηκε στους κανονισμούς. Την δήλωση δηλαδή, για την οποία ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Πολωνίας είπε ότι, αν υιοθετηθεί, θα μπορούσε να οδηγήσει στην άρση του πολωνικού βέτο.

Εντωμεταξύ, η Κομισιόν αναζητά τρόπο παράκαμψης του βέτο τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το χρηματοδοτικό πακέτο των 1,8 τρισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης. Σχετικές δηλώσεις έκανε την Παρασκευή ο Επίτροπος για θέματα Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι, δίνοντας ανάσα στα ευρωπαϊκά ομόλογα. «Δεν θα υποκύψουμε σε ένα βέτο» είπε ο Τζεντιλόνι, τονίζοντας ότι η ΕΕ θα προχωρήσει «χωρίς αυτά τα κράτη μέλη», δηλαδή την Ουγγαρία και την Πολωνία.

Ο Επίτροπος δεν έκρυψε βέβαια την ανησυχία του για τη διένεξη, αν και η μεγαλύτερη ανησυχία της Κομισιόν είναι μην τυχόν βρεθούν και άλλοι που, για διαφορετικά ζητήματα, “ξεσπάσουν” επίσης στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που, σύμφωνα με την Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), οι εναλλακτικές που εξετάζονται αφήνουν απέξω την Βαρσοβία και την Βουδαπέστη. Στόχος μας είναι να τις κρατήσουμε απέξω, de jure ή de facto φέρονται ότι είπαν κύκλοι της Κομισιόν, τους οποίους επικαλείται η γερμανική εφημερίδα.