Είναι πολλά τα λεφτά Βίκτορ –Παρακαμπτήριο στο “βέτο” του Όρμπαν αναζητά η ΕΕ

Το βέτο του Όρμπαν και της Πολωνίας στον επταετή προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη της τηλεδιάσκεψης Κορυφής, η οποία είχε προγραμματιστεί νωρίτερα και είχε ως αντικείμενο την πανδημία και την αντιμετώπισή της. Αναμενόταν, ωστόσο, να τεθεί από την γερμανική προεδρία, καθώς αφορά όλα τα κράτη μέλη, επηρεάζοντας περισσότερο τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, οι οποίες προσβλέπουν στις εκταμιεύσεις από το Ταμείο.

Παρά την πολιτική στήριξη και της Σλοβενίας στο βέτο της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και αρκετοί Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες επιμένουν στην σκληρή στάση της ΕΕ και ζητούν να μην γίνουν υποχωρήσεις σε ό,τι αφορά τον  σεβασμό του Κράτους Δικαίου. Η Μέρκελ πάντως δεν έχει εκφραστεί ακόμα δημόσια. Την ίδια στάση τηρούν και οι  περισσότεροι ηγέτες, οι οποίοι αναμενόταν σήμερα να τοποθετηθούν, για πρώτη φορά, σχετικά με το θέμα.

Εξαίρεση αποτελεί ο καγκελάριος της Αυστρίας, ο οποίος, λίγο πριν την τηλεδιάσκεψη, εξέφρασε την αντίθεσή του με τη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία για το βέτο που έθεσαν, επειδή η εκταμίευση πόρων από τον επταετή προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης συνδέεται με τον σεβασμό του Κράτους Δικαίου. «Ευρωπαϊκά χρήματα θα ρέουν, εάν εφαρμόζονται μεταρρυθμίσεις και τηρείται το κράτος δικαίου» είπε ο Σεμπάστιαν Κουρτς, γνωρίζοντας τις ανάγκες πολλών χωρών της ΕΕ, ειδικά του Νότου, για άμεσες εκταμιεύσεις.

Σενάρια παράκαμψης του Όρμπαν

Ο ίδιος τάχθηκε κατά των συμβιβασμών και επανέλαβε τις θέσεις του για ενδελεχείς ελέγχους σε ό,τι αφορά «το πώς ξοδεύονται στη συνέχεια αυτά τα χρήματα». Νωρίτερα, στο επίσης διαδικτυακό Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, ο  Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών, Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, υπενθύμισε ότι η χώρα του ήταν «μέρος των τεσσάρων φειδωλών» και ότι έκανε υποχωρήσεις. Κάτι που όπως είπε «περιμένει από όλους τους άλλους».

Ο Αυστριακός υπουργός δεν θέλησε να προκαταλάβει τη συζήτηση για μια πιθανή εναλλακτική λύση, στην περίπτωση που η Ουγγαρία και η Πολωνία επιμείνουν στο βέτο. Αυτή η συζήτηση, ωστόσο, έχει ανοίξει και δεν γίνεται μόνον παρασκηνιακά. Ήδη συζητείται, σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό, μια ετήσια παράταση του τρέχοντος, προκειμένου να δοθεί χρόνος, αλλά και να ασκηθούν οι όποιες πιέσεις.

Σε θεσμικό επίπεδο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έχει ήδη γνωμοδοτήσει σχετικά, ζητά από το Συμβούλιο των ηγετών να εγκρίνει τη συμφωνία για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (προϋπολογισμός) και το κράτος δικαίου. Τονίζει μάλιστα ότι πρέπει να ξεκινήσει, το συντομότερο δυνατό, και τη διαδικασία επικύρωσης. Σημειώνοντας ότι ήδη υπάρχουν καθυστερήσεις. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά από τη Διάσκεψη των Προέδρων, αναφέρει επίσης ότι οι συμφωνίες που επιτεύχθηκαν (τόσο για το ΠΔΠ όσο και για το κράτος δικαίου) θεωρούνται τελικές και, σε καμία περίπτωση, δεν μπορούν να τεθούν σε επαναδιαπραγμάτευση.

Στη σκληρή γραμμή

Μετά τον πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και νυν πρόεδρο του ΕΛΚ, Ντόναλντ Τουσκ, υπέρ της σκληρής στάσης της ΕΕ τάχθηκε και ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ. Ο Βαυαρός πολιτικός απέρριψε το ενδεχόμενο χαλάρωσης του μηχανισμού ελέγχου για την τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου και κάλεσε τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ να είναι ξεκάθαροι, στην τηλεδιάσκεψη, απέναντι στον  Βίκτορ Όρμπαν και τον Ματέους Μοραβιέτσκι.

Ο Βέμπερ χαρακτήρισε επικίνδυνο το να δοθεί η εικόνα ότι η ουγγρική και η πολωνική κυβέρνηση κρατούν σε ένα είδος ομηρίας 440 εκατομμύρια Ευρωπαίους. Εκτίμησε, ωστόσο, ότι δεν θα υπάρξει, για την ώρα, κίνδυνος ρήξης ανάμεσα στα δύο κράτη μέλη και την ΕΕ. Αυτήν την τάση εξέφρασαν άλλωστε και άλλοι Γερμανοί Χριστιανοδημοκράτες και Χριστιανοκοινωνιστές πολιτικοί, τα κόμματα των οποίων αντέδρασαν τον περασμένο Φεβρουάριο στην πρόταση για την αποβολή του κόματος του Όρμπαν από το ΕΛΚ.

Μέρος στη διαμάχη πήρε και ο σοσιαλδημοκράτης πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος τάχθηκε επίσης υπέρ της σκληρής γραμμής της ΕΕ. Χαρακτηρίζοντας «αυταρχικό ηγέτη» τον Όρμπαν και «υπερσυντηρητική» την  κυβέρνηση της Πολωνίας, ο Σουλτς έριξε στο τραπέζι την πρόταση η εκταμίευση των χρημάτων από το Ταμείο να ψηφιστεί με μια ειδική πλειοψηφία: να υπερψηφιστεί από το 55% των κρατών μελών, δηλαδή από τα 15  από τα 27 κράτη μέλη, ή να υποστηριχθεί από κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.

Σε αυτήν την περίπτωση, σύμφωνα με τον Σουλτς, ο ‘Ορμπαν θα μπορούσε να μειοψηφήσει σε ότι αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης και να κρατήσει το βέτο του μόνο για τον επταετή προϋπολογισμό. Σε αυτήν την περίπτωση η ΕΕ θα προχωρούσε με προϋπολογισμούς έκτακτης ανάγκης, όπως είπε, για να υποστηρίξει στο τέλος ότι «εάν ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας δεν πάρει χρήματα για επτά χρόνια σας υπογράφω ότι θα υποχωρήσει».