Ένας αποχαιρετισμός στον Παναγιώτη Γεννηματά

Ο Παναγιώτης Γεννηματάς είχε χιλιάδες φίλους και γνωστούς. Όμως, η αναγνωρισιμότητά του ήταν αντιστρόφως ανάλογη όχι μόνον του αριθμού των φίλων του, αλλά της αξίας και της προσφοράς του. Άραγε πόσοι Έλληνες γνωρίζουν ότι η χρηματοδότηση σχεδόν όλων των μεγάλων έργων, που άλλαξαν τη μορφή της χώρας την δεκαετία του 2000, φέρει την υπογραφή του, ως Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων; Όμως, δεν είναι αυτό το σημαντικότερο και αξιολογότερο κομμάτι της προσφοράς του Παναγιώτη Γεννηματά.

Όσοι έχουμε διαβάσει τα βιβλία του –ιδίως τα δύο τελευταία: “Ελλάς: Δύση ή Ανατολή” και “Κριτικές ματιές στο 1821″– και έχουμε ακούσει τις ομιλίες του, γνωρίζουμε το μεγάλο πνευματικό του διαμέτρημα. Η συμβολή του στην εθνική μας αυτογνωσία είναι ακόμη ανυπολόγιστη, ίσως και γιατί το έργο του δεν εκδόθηκε από μεγάλους εκδοτικούς οίκους, ώστε να μπει στην λίστα των ευπώλητων στις κυριακάτικες εφημερίδες. Όμως, αυτό δεν αναιρεί την αξία του. Τα βιβλία του θα συνεχίσουν να διαβάζονται, οι ομιλίες του θα μείνουν ανηρτημένες στο διαδίκτυο και ο Παναγιώτης Γεννηματάς θα είναι πάντοτε ανάμεσά μας, φωνή τόλμης και ελευθερίας μετά λόγου γνώσεως!

Ασφαλώς, υπάρχουν άλλοι, ικανότεροι και πιο αρμόδιοι για εμένα να μιλήσουν για την προσωπικότητα του εκλιπόντος. Δεν θα γράψω περισσότερα για τον εξαίρετο άνθρωπο που με τίμησε με την φιλία του, χωρίς να λογαριάσει την απόσταση, πνευματική και επαγγελματική, που μας χώριζε. Όσα του χρωστάω είναι τόσα που δεν χωρούν σε μια νεκρολογία. Η λύπη μου είναι πολύτιμη, την κρατώ μακριά από την δημοσιότητα. Θα μιλήσω μόνον για όσα μας αφήνει, την πνευματική του παρακαταθήκη.

Τα ερωτήματα που έθεσε ο Γεννηματάς είναι ακόμη ανοιχτά, πρέπει να μας απασχολούν όλους, είναι εθνικά. Προς επίρρωσιν, παραθέτω τα δικά του λόγια, απόσπασμα από τον πρόλογο του τελευταίου του βιβλίου: «Η εθνική συνείδηση αξίζει να λειτουργεί κριτικά και διεγερτικά. Όχι να καθεύδει στο βόλεμα των οικείων τόπων. Κίνητρό μου στην αποτόλμηση της καταγραφής των απόψεων που ακολουθούν ήταν να στρέψω το ερευνητικό ενδιαφέρον και προς άλλες κατευθύνσεις, πέραν της παραδοσιακής μονοτονίας των στερεοτύπων. Ιδιαίτερα προς την αντιστροφή της παραδοσιακής πεπατημένης, με την πεποίθηση ότι η εμμονή στις παραδόσεις απολιθώνει τα πνεύματα και εξασθενεί τα αντανακλαστικά επιβίωσης των λαών και των εθνών».

Τα λόγια του Παναγιώτη Γεννηματά δεν ήταν τυχαία, δεν ήταν ο άχρονος πρόλογος ενός ιστορικού βιβλίου. Έβλεπε ότι ζούμε σε εποχή σημαντικών αλλαγών και επιταχυνομένων εξελίξεων. Αν η πύκνωση πολιτικού και εθνικού χρόνου συμπέσει, οι συνέπειες μπορεί να είναι δραματικές. Δεν έχουμε την πολυτέλεια του χρόνου!

Το έργο του Παναγιώτη Γεννηματά είναι εθνική πνευματική παρακαταθήκη και δεν πρέπει να μείνει ανεκμετάλλευτο. Πρέπει να βρεθούν οι συνεχιστές του, πρέπει να διαδοθεί και να γίνει κτήμα όσων περισσοτέρων Ελλήνων είναι εφικτό. Γι’ αυτό, αναλαμβάνω την πρωτοβουλία ιδρύσεως νομικού προσώπου που θα αναλάβει το δύσκολο αυτό έργο και ζητώ την βοήθεια όλων όσων σήμερα πενθούν μαζί με την οικογένεια αυτού του μεγάλου Έλληνα, όλων των καλών του φίλων, όσων είχαν ανοιχτό διάλογο μαζί του…