Μητσοτάκης: “Ζήτημα κράτους δικαίου η υπόθεση Μπελέρη” – Παράκαμψη του ελληνικού βέτο ζήτησε ο Σολτς

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε και πάλι στην υπόθεση Μπελέρη, κατά τη Σύνοδο ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων στις Βρυξέλλες. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε στη ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων στις Βρυξέλλες την πάγια θέση της Ελλάδας ότι το θέμα ανάληψης καθηκόντων από τον Φρέντη Μπελέρη και το δικαίωμά του σε μια δίκαιη δίκη δεν αποτελεί διμερές ζήτημα Ελλάδας-Αλβανίας, αλλά θέμα σεβασμού του κράτους Δικαίου, που αποτελεί την κορωνίδα της ενταξιακής διαδικασίας.

Ο πρωθυπουργός επανέλαβε την ειλικρινή διάθεση της Ελλάδας να επιλυθεί αυτό το ζήτημα, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα μας υπήρξε και παραμένει από τους πρωτεργάτες της ενταξιακής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων.

Η παρέμβαση Σολτς

Ο Όλαφ Σολτς ζήτησε  περισσότερη υποστήριξη στην ενταξιακή πορεία των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Ο Γερμανός καγκελάριος υπενθύμισε την παραμονή της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, η οποία ξεκινά την Τετάρτη στις Βρυξέλλες, ότι «εδώ και 20 χρόνια, χώρες όπως η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Κοσσυφοπέδιο, η Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο και η Σερβία περίμεναν να γίνουν μέρος του της ΕΕ» και πρόσθεσε ότι τώρα «ήρθε η ώρα να δουν όλοι την μεγάλη εικόνα, τόσο οι υποψήφιες χώρες όσο και τα κράτη μέλη της ΕΕ». Σύμφωνα με τον Γερμανό καγκελάριο, αυτή η μεγάλη εικόνα είναι «η ιστορική ευκαιρία να συνδεθεί επιτέλους η περιοχή με την Ευρώπη και να αφήσουμε τα προβλήματα του παρελθόντος στο παρελθόν».

Το κάλεσμα αυτό απευθυνόταν στις υποψήφιες χώρες, αλλά και στις χώρες μέλη της ΕΕ, οι οποίες σύμφωνα με τον Σολτς θα πρέπει να επιτρέψουν την εσωτερική μεταρρύθμιση της ένωσης. Συγκεκριμένα, ο Γερμανός καγκελάριος ζήτησε να αρθεί ο κανόνας του βέτο για πολλά βήματα στο πλαίσιο της διαδικασίας διεύρυνσης, προτείνοντας μάλιστα ακόμη και τη μέθοδο της λήψης αποφάσεων με την διαδικασία της ειδικής πλειοψηφίας για την παράκαμψή τους.

«Δεν χρειάζεται κάθε απόφαση, όπως το άνοιγμα ή το κλείσιμο των κεφαλαίων των διαπραγματεύσεων, να εξαρτάται από κάθε χώρα μέλος. Εάν χώρες, όπως η Αλβανία, έχουν κάνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις, αυτό θα πρέπει να εκτιμηθεί. Διαφορετικά, υπάρχει κίνδυνος βλάπτοντας όλη τη διαδικασία ένταξης και δεν πρέπει να το επιτρέψουμε», είπε ο καγκελάριος.

Η υπόθεση Μπελέρη

Οι παρατηρήσεις του καγκελαρίου αφορούν την Ελλάδα, η οποία έχει απειλήσει ότι δεν θα επιτρέψει το άνοιγμα του πρώτου κεφαλαίου των διαπραγματεύσεων με την Αλβανία, χωρίς να λυθεί το θέμα Μπελέρη. Ενώ για την Ελλάδα, αυτό είναι ένα ζήτημα που σχετίζεται με το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα των μειονοτήτων, για τη Γερμανία είναι ένα διμερές ζήτημα και πρέπει να επιλυθεί στο διμερές πλαίσιο.

Μια στάση που τόνισε ο Γερμανός καγκελάριος Σολτς πριν από λίγες εβδομάδες κατά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στο Βερολίνο. Ο εκλεγμένος δήμαρχος Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρης βρίσκεται υπό κράτηση εδώ και επτά μήνες με την κατηγορία της «ενεργητικής διαφθοράς» για εξαγορά ψήφων.

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει καταθέσει και εγγράφως από τον Νοέμβριο ότι περιμένει η Αλβανία να λάβει συγκεκριμένα και άμεσα μέτρα και για την ανάληψη των καθηκόντων του Φρέντι Μπελέρη, όπως επίσης να σεβαστεί το δικαίωμά του για δίκαιη δίκη και το τεκμήριο αθωότητας. Σε διαφορετική περίπτωση, η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να συμφωνήσει στα επόμενα στάδια της ενταξιακής διαδικασίας» τονίζει η Αθήνα στη δήλωση που κατέθεσε στο Συμβούλιο στο πλαίσιο της συνεδρίασης του COREPER εν όψει της αποστολής της επιστολής της προεδρίας προς την Αλβανία. H δήλωση διατυπώθηκε εκ νέου στο σχέδιο συμπερασμάτων ενόψει της Συνόδου Κορυφής στις 14-15 Δεκεμβρίου.

Την Δευτέρα το ειδικό δικαστήριο της Αλβανίας για υποθέσεις διαφθοράς απέρριψε και πάλι το αίτημα Μπελέρη για ολιγόωρη άδεια προκειμένου να ορκιστεί ως δήμαρχος Χιμάρας. Έχει όμως δικαίωμα έφεσης μέσα σε 15 ημέρες και θα επανεξεταστεί το αίτημα. Στη γραπτή δήλωσή της η Ελλάδα υπογραμμίζει ότι «η σύλληψή του Μπελέρη εγείρει σοβαρές ανησυχίες, συμπεριλαμβανομένης της μεροληπτικής πρακτικής έναντι ενός μέλους εθνικής μειονότητας που προστατεύεται από το διεθνές δίκαιο. Ο κ. Μπελέρης συνεχίζει να βρίσκεται στη φυλακή μέχρι σήμερα, σχεδόν για επτά μήνες και έτσι έχει στερηθεί το πολιτικό του δικαίωμα ως εκλεγμένος δήμαρχος για να αναλάβει τα καθήκοντά του».

Το κείμενο συμπερασμάτων

Το Συμβούλιο χαιρετίζει την πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε με την Αλβανία τον Ιούλιο του 2022 καθώς και την πρόοδο της μεταρρύθμισης που σημειώθηκε το περασμένο έτος, συμπεριλαμβανομένης της επιτυχημένης ολοκλήρωσης της διαδικασίας screening. Eπίσης, το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι ο χωρίς αποκλεισμούς και εποικοδομητικός πολιτικός διάλογος στη χώρα παραμένει κρίσιμης σημασίας για την προώθηση της υιοθέτησης μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με την ΕΕ. Χαιρετίζει επιπροσθέτως την πρόοδο που σημειώθηκε, ιδίως στους τομείς των θεμελιωδών αρχών και ιδίως όσον αφορά το κράτος δικαίου, τη συνεχή εφαρμογή της συνολικής μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης, και τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης.

Παράλληλα, όμως, το Συμβούλιο καλεί την Αλβανία να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την περαιτέρω ενίσχυση της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και της ελευθερίας της έκφρασης και των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες.

Ήπια αναφορά στην Τουρκία

Σε σχέση με την Τουρκία, το Συμβούλιο υπενθυμίζει όλα τα προηγούμενα συμπεράσματα του, όπως και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένου ιδίως του στρατηγικού συμφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ανάπτυξη μιας σχέσης συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με τη χώρα.

Η ΕΕ παραμένει έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία σταδιακά, αναλογικά και αναστρέψιμα σε ορισμένους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, στη βάση καθορισμένων προϋποθέσεων από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 25 Μαρτίου 2021 και σε προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου. Το Συμβούλιο παραμένει επίσης δεσμευμένο να διατηρήσει ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο, για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων και τη συνεργασία σε βασικούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος όπως η μετανάστευση, η δημόσια υγεία, το κλίμα, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και περιφερειακά ζητήματα. Επίσης, το Συμβούλιο σημειώνει τη συνέχιση των διαλόγων υψηλού επιπέδου μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας σε πολλά από αυτά τα ζητήματα.

Το Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη την πρόσφατη βελτίωση στις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας με την προσδοκία ότι θα διατηρηθεί. Επισημαίνεται ότι χαιρετίζει την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία πρέπει να διατηρηθεί.