Έβγαλε τη μάσκα ο Μισέλ – Ολλανδία και πάσης Ευρώπης η νέα πρόταση

Μετά από τέσσερις ημέρες “σκληρών” διαπραγματεύσεων ο Σαρλ Μισέλ  έβγαλε  τον “φερετζέ” της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και παρουσίασε μια νέα πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης. Μια πρόταση, η οποία δεν θυμίζει σε τίποτα το αρχικό σχέδιο Μέρκελ-Μακρόν, ούτε καν την αρχική σύνθεση που έκανε η Κομισιόν.

Στην νέα πρότασή του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υιοθετεί ακόμη περισσότερους όρους της ομάδας των φειδωλών, η οποία δείχνει όλες αυτές τις ημέρες σαν να παίζει χωρίς αντίπαλο. Από την πρώτη ημέρα, άλλωστε, μέχρι σήμερα, δεν έχει κάνει καμία ουσιαστική υποχώρηση από τις θέσεις της, ενώ προτάσσοντας μονίμως τους δικούς της όρους, καθορίζει την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και οδηγεί τη Σύνοδο στο δικό της γήπεδο.

Αργά το βράδυ της Δευτέρας, μετά από συνεχείς καθυστερήσεις, ο Σαρλ Μισέλ ανακοίνωσε ότι το Συμβούλιο προτείνει πλέον το Ταμείο Ανάκαμψης να παραμείνει στα 750 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλάζει όμως και άλλο την αναλογία ανάμεσα στις μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις και τα δάνεια. Το νέο Σχέδιο προβλέπει την διάθεση από το Ταμείο 390 δισεκατομμυρίων ευρώ ως επιχορηγήσεις και 360 δισεκατομμυρίων με τη μορφή δανείων.

Παραλλήλως, το νέο σχέδιο αυξάνει τις επιστροφές εισφορών για τις καθαρά συνεισφέρουσες χώρες, δηλαδή την ομάδα των τεσσάρων που προβάλει τις αντιρρήσεις συν την Γερμανία. Διατηρεί τέλος τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό  στα 1,074 τρισ. Ευρώ, στο ποσό δηλαδή που τον μείωσε πριν την Σύνοδο για να ικανοποιήσει άλλον έναν όρο του κλαμπ των φειδωλών. Εισερχόμενος πάντως στο Συμβούλιο, για να παραδώσει την νέα πρότασή του στους αρχηγούς, ο Σαρλ Μισέλ την χαρακτήσε αποτέλεσμα της σκληρής δουλειάς όλων των ηγετών και των ομάδων και εξέφρασε την πεποίθησή του ότι «μία συμφωνία είναι εφικτή». Όπως και έγινε τελικά τα ξημερώματα. 

Πήγε περίπατο η πρόταση Μέρκελ-Μακρον 

Με την εξέλιξη αυτή μπαίνει ταφόπλακα στο αρχικό σχέδιο Μέρκελ-Μακρόν, το οποίο προέβλεπε 500 δισεκατομμύρια ευρώ επιχορηγήσεις και είχε ενσωματωθεί πλήρως στο πρώτο Σχέδιο που παρουσίασε η Κομισιόν. Οι “φειδωλές” χώρες (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία) είχαν κρίνει ως απαράδεκτη την γαλλογερμανική πρόταση, αλλά και το αρχικό ευρωπαϊκό σχέδιο και επιδόθηκαν στην συστηματική αποδόμησή του, αρχικά με την αντιπρόταση Κουρτς και στη συνέχεια με σκληρή στάση στη Σύνοδο Κορυφής.

Έτσι το ποσό των επιχορηγήσεων έπεσε αρχικά στα 450 δισεκατομμύρια, όμως οι τέσσερις χώρες επιδίωκαν πλέον την εξίσωση των ποσών επιχορηγήσεων και δανείων. Από την στιγμή που άνοιξε πάντως η συζήτηση για αλλαγές στην αναλογία, το ποσό των μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση και τελικά φαίνεται να διαμορφώνεται λίγο παραπάνω από το ποσό των δανείων.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η Γαλλία και τη Γερμανία κατέβαλαν μεγάλες πιέσεις, ώστε το ποσό των επιχορηγήσεων να παραμείνει γύρω στα 400 δισεκατομμύρια ευρώ. Η εξέλιξη, ωστόσο, αποτελεί ήττα τόσο για την προεδρεύουσα της ΕΕ, Μέρκελ, όσο και για τον επίδοξο “αναμορφωτή” της Ευρώπης, Μακρόν.

Όλα στους Βόρειους ο Μισέλ 

Την ίδια ώρα, ικανοποίηση επικρατεί στο στρατόπεδο των φειδωλών, οι οποίοι μην μπορώντας να εξαλείψουν τελείως τα ποσά των μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων, κατάφεραν σχεδόν να τα εξισώσουν με αυτά των δανείων. «Οι σκληρές διαπραγματεύσεις μόλις έφθασαν στο τέλος τους και μπορούμε να είμαστε πολύ ικανοποιημένοι για το σημερινό αποτέλεσμα. Θα συνεχίσουμε το απόγευμα», ανέφερε ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς μέσω Twitter.

Για πρόοδο στις διαπραγματεύσεις μίλησε και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ρούτε, ο οποίος δήλωσε ευτυχής με τις προτάσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο τραπέζι, τόσο για το Ταμείο ανάκαμψης όσο και για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Οι τέσσερις χώρες που αντιδρούσαν, δεν πέτυχαν, άλλωστε, μόνον την συντριπτική αλλαγή της αναλογίας επιχορηγήσεων-δανείων για τα ποσά που θα λάβουν κράτη μέλη από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ήδη πριν την Σύνοδο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μείωσε ελαφρά το ύψος του κοινού προϋπολογισμού, ικανοποιώντας το αίτημα των τεσσάρων χωρών, οι οποίες είναι καθαρά συνεισφέρουσες. Στην διάρκεια των τριήμερων διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, σε μία από τις πολλές τροποποιητικές προτάσεις του, ο Σαρλ Μισέλ αύξησε όμως, κατά 100 εκατομμύρια ετησίως, και το ποσό των επιστροφών που λαμβάνουν αυτές οι χώρες. Μειώθηκε έτσι και άλλο η συνεισφορά των τεσσάρων και της Γερμανίας στον κοινό προϋπολογισμό.

Σκληρό παζάρι και παρασκήνιο

Την ώρα πάντως που Μέρκελ και Μακρόν φέρονται ότι έδωσαν … μάχη για να διασώσουν τις επιχορηγησεις στο ποσό περίπου των 400 δισεκατομμυρίων ευρώ, ο  πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε, επιτέθηκε ευθέως στην Ολλανδία και τους συμμάχους της (Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία) με κατηγορίες για «εκβιασμό». Με τον Ολλανδό πρωθυπουργό Ρούτε, ο οποίος εμφανιζεται ως ηγέτης της ομάδας των φεδωλών, τα έβαλε και ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Όρμπαν, επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί να καταλάβει για ποιον λόγο μισεί την Ουγγαρία και τον ίδιο.

Πέρα από τις γνωστές θέσεις των Ολλανδών, οι οποίοι, λίγο έως πολύ, αντιμετωπίζουν ως αποικία τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, οι θέσεις του Ρούτε και η στάση του αντανακλούν πολιτικές πραγματικότητες στην πατρίδα του και δικές του μικροκομματικές ανάγκες. Οι Ολλανδοί ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν με μεγάλη δυσαρέσκεια το γεγονός ότι η χώρα τους  συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους καθαρούς χρηματοδότες του προϋπολογισμού της ΕΕ και ο Ρούτε έχει αναλάβει να “αντικαστήσει” στην έκφραση αυτών των αντιδράσεων, τους πρωτοστάτες Βρετανούς, οι οποίοι έχουν πλέον αποχωρήσει.

Από την άλλη ο Ρούτε και το συντηρητικό κόμμα του, το VVD, έχουν να αντιμετωπίσουν, στις εκλογές του Μαρτίου, την πρόκληση των ευρωσκεπτικιστικών ακροδεξιών κομμάτων. Έτσι, δεν είναι τυχαίο, που σε ένα ξέσπασμά του, ο Κόντε είπε στον Ολλανδό πρωθυπουργό ότι με την στάση του στη Σύνοδο μπορεί να γίνει “ήρωας” για λίγες ημέρες στην Ολλανδία, οι ευθύνες του όμως για την Ευρώπη είναι μεγάλες.

Οι συνομιλίες στη Σύνοδο είναι άλλωστε τεταμένες και χρονικά πλησιάζουν να φθάσουν σε διάρκεια εκείνες της Συνόδου Κορυφής στη Νίκαια της Γαλλίας, πριν από 20 χρόνια. Υπογραμμίζουν δε, για άλλη μία φορά, το χάσμα που υπάρχει μεταξύ του Βορρά και του Νότου στην Ευρώπη, αλλά και το τι σημαίνει στην πράξη “ευρωπαϊκή αλληλεγγύη”. Α