Γιατί κρατάει ακόμη η ΝΔ του “νεο-μητσοτακισμού”

Διερωτάται κανείς τί συμβαίνει και η ελληνική κοινωνία, στην πλειοψηφία της, ανέχεται, συμβιβάζεται ή και δια της ανοχής στηρίζει πολιτικές, ακόμη και οφθαλμοφανή σφάλματα, μιας παράταξης (σήμερα ΝΔ του “νεο-μητσοτακισμού”), την οποία αυτή η κοινωνία πολέμησε στα “νιάτα” της; Στο Κυπριακό, στο “114”, στο “Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία”, στον αντιχουντικό αγώνα, στο Πολυτεχνείο, στην μεταπολίτευση, στην σοσιαλιστική προοπτική της Κεντροαριστεράς.

Τα θυμόμαστε όλα αυτά οι μεγαλύτεροι. Και τι έχουμε να πούμε στους νεότερους, που δεν τα έζησαν, για εκείνα τα αγωνιστικά και για την σημερινή στάση μας; Μήπως είναι που μεγαλώσαμε και γίναμε πιο “συντηρητικοί”; Μήπως βαρεθήκαμε να πολεμάμε; Μήπως διαπιστώσαμε, ότι κάναμε τότε λάθος; Ή μήπως κάνουμε λάθος σήμερα; Το ερώτημα πάντως υπάρχει: Αφού τότε πολεμήσαμε τις δεξιές πολιτικές και την Δεξιά, γιατί σήμερα δεν πολεμάμε (ή ανεχόμαστε, ή κάποιοι στηρίζουμε) και τις δεξιές πολιτικές και την Δεξιά;

Ας αποπειραθούμε απαντήσεις με την πείρα, που από τότε “έτρεξε στο αυλάκι”, με αυτοκριτική διάθεση, όπου αυτό χρειάζεται και με κατά το δυνατόν αντικειμενικές αποστασιοποιημένες διαπιστώσεις και εξηγήσεις. Αυτή η κοινωνία, στα “νιάτα” της, πολέμησε πολιτικές νοοτροπίες και πρακτικές της δεξιάς παράταξης. Που νίκησε στον εμφύλιο και κυριάρχησε επί δεκαετίες. Με αυταρχισμό στα καλύτερά της μέχρι και με χουντικές απολήξεις στα χειρότερά της. Πολιτικές που οδήγησαν την κοινωνία, τις πολιτικές ελευθερίες και τα εθνικά δίκαια στα τάρταρα. Μιας δεξιάς παράταξης, που με όλα αυτά σάπιζε και έφτανε στην δύση της.

Αυτή η κοινωνία, στα “νιάτα” της, δεν πολέμησε την δεξιά παράταξη, θέλοντας να καταστρέψει την χώρα. Πολέμησε, ελπίζοντας σε μία καλύτερη κατάσταση για όλους. Και αυτήν την ελπίδα την προσέφεραν: Η Αριστερά, που είχε νικηθεί στον εμφύλιο, αλλά όχι στον πόλεμο των ιδεών. Και η Κεντροαριστερά, που ανέτειλε, συνθέτοντας τον οικονομικό ορθολογισμό του Κέντρου και τις κοινωνικές ευαισθησίες της Αριστεράς. Και πρόβαλε μια άλλη, φιλολαϊκή, προοπτική εξουσίας. Ο αντιχουντικός αγώνας και η κατάληξή του καταρράκωσαν την δεξιά παράταξη, από τα σπλάχνα της οποίας είχε προέλθει ακόμη και η χούντα. Και “δόξασαν” τις ιδέες της Αριστεράς και την κυβερνητική προοπτική της Κεντροαριστεράς.

Άνοδος και πτώση του ΠΑΣΟΚ

Αυτή η προοπτική εξουσίας (σοσιαλιστική την είπαμε τότε) έφτασε, όταν το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ νίκησε την “καταρρακωμένη” πια Δεξιά. Και κυβέρνησε επί πολλά χρόνια. Αλλού κατάφερε σημαντικά και αλλού απέτυχε. Δεν έφερε βέβαια σοσιαλισμό. Έφερε, όμως, περισσότερη δημοκρατία, εθνική συμφιλίωση, πολιτικές ελευθερίες, κοινωνικά δικαιώματα και εθνικά αξιοπρεπή εξωτερική πολιτική.

Αλλά στην πορεία και αυτή η παράταξη “ενσωματώθηκε” εν πολλοίς στο “σύστημα”. Εγκαταστάθηκε και αυτή στον αγκυλωμένο κρατικό μηχανισμό, τον οποίο ήθελε να αλλάξει. Στελέχη της μπήκαν στην διαπλοκή με κρατικοδίαιτα επιχειρηματικά συμφέροντα, στην διαφθορά και στις πελατειακές σχέσεις. Και ονόμασε “εκσυγχρονισμό” την μετάλλαξή της σε συστημικό κόμμα εξουσίας, που ασκούσε και δεξιές πολιτικές, όταν κυβερνούσε.

Πριν προλάβει να σαπίσει και ενώ εναλλασσόταν με την Δεξιά στην εξουσία, το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ συρρικνώθηκε και διαμελίσθηκε από την βόμβα των μνημονίων. Με πολλά στελέχη, μέλη και ψηφοφόρους του να “μετακομίζουν” λιγότερο προς τα δεξιά και κυρίως προς τον αριστερό ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίον είχαν δημιουργήσει στελέχη του ΚΚΕ και του πρώην ΚΚΕ εσωτ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Δεξιά

Το κόμμα αυτό, με πρόωρο “μικρομεγαλισμό”, εμφανή ανετοιμότητα και ιδεοληπτικές αδυναμίες “προσαρμογής”, αντί να εξυγιάνει τον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς, χειροτέρεψε την κατάστασή του. Ιδίως όταν έφτασε στην κυβερνητική εξουσία, με ανάγκη να σεβαστεί διεθνείς συμβάσεις και μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας, τις οποίες μέχρι τότε διατράνωνε ότι θα καταργούσε, ο ΣΥΡΙΖΑ το “τερμάτισε”, με τρισυπόστατη προσωπικότητα.

Μιλούσε αριστερά, στηριζόταν σε κεντροαριστερή πλειοψηφία και αντιμνημονιακή δεξιά μειοψηφία και κυβερνούσε κεντροδεξιά, ακόμη και δεξιά. Η απώλεια της εξουσίας ήταν κάτι σχεδόν αναμενόμενο. Αρκετοί κεντρώοι ψηφοφόροι προτίμησαν την “γνήσια Δεξιά” από μια “γιαλαντζί αριστερο-δεξιά” πρακτική. Και αρκετοί κεντροαριστεροί ψηφοφόροι επιλέγουν ήδη επιστροφή στο ακραιφνώς κεντροαριστερό ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ από την παραμονή σε ένα κόμμα, που ξεκίνησε αριστερό, κυβέρνησε κεντροδεξιά και θέλει να γίνει ΠΑΣΟΚ, το οποίο πριν απέρριπτε.

Όλα τα παραπάνω φλύαρα χρειαζόταν να τα θυμηθούμε, για να εξηγήσουμε την σημερινή κυβερνητική συμπεριφορά της δεξιάς παράταξης και την στάση της κοινωνίας απέναντι της. Από την μεταπολίτευση και μετά, η δεξιά παράταξη επέδειξε μια συνεπή προσπάθεια προσαρμογής και μετάλλαξης σε κόμμα εξουσίας της νέας εποχής. Σε ένα, ας πούμε, κόμμα της ευρωπαϊκής χριστιανοδημοκρατίας. Υιοθετώντας, σε ικανό βαθμό, κεντρώες πολιτικές. Και χρησιμοποιώντας κεντρώα ή και κεντροαριστερά στελέχη.

Το κατάφερε αυτό βαθμηδόν μετά την χούντα. Πρώτα με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που άλλαξε το όνομα του κόμματός του (ΝΔ από ΕΡΕ), τα κυβερνητικά προτάγματα του, ακόμη και τον εαυτό του. Προσπάθησε η ΝΔ να το συνεχίσει, κάνοντας αρχηγό της τον κεντρώο, αλλά βεβαρημένο με την αποστασία, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Περισσότερο με τον νεότερο Κώστα Καραμανλή, που στράφηκε ακόμη και εναντίον των κρατικοδίαιτων “νταβατζήδων”. Και έφτασε η δεξιά παράταξη στη νίκη αυτοδυναμίας το 2019 με την εκδοχή του “νεο-μητσοτακισμού”. Σε βάρος της “γιαλαντζί” Κεντροαριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ, του ασθενικού νεότευκτου ΚΙΝΑΛ και της παραδοσιακής Αριστεράς του ΚΚΕ.

Η ΝΔ του “νεο-μητσοτακισμού”

Σε όλη αυτήν την πορεία, η δεξιά παράταξη επέδειξε –όπως προαναφέραμε– συνεχή προσαρμοστικότητα, σε αντίθεση με τις αγκυλώσεις της Αριστεράς και με τις δυσανεξίες της Κεντροαριστεράς σε προσαρμογές, μην τυχόν και φτάσει “απέναντι”. Κράτησε η ΝΔ το δεξιό της ακροατήριο, είτε με την προοπτική είτε με την συνεκτική απόλαυση της εξουσίας.

Υιοθέτησε χωρίς δυσκολία ιδεολογικές-πολιτικές πρακτικές της νεωτερικής Κεντροαριστεράς (δικαιωματισμός, φιλελευθερισμός και επιδοματικές ενισχύσεις αντί οικονομικών περιορισμών). Και τις εφαρμόζει, αλλού επιτυχημένα και αλλού παραμορφωμένα με την πειστική χρησιμοποίηση κεντρώων ή και πρώην κεντροαριστερών στελεχών σε πολλές θέσεις της Κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού, τον οποίο έθεσε υπό τον απόλυτο έλεγχο του “επιτελικού κράτους” του Μαξίμου.

Σε αυτήν την πρακτική του, ο “νεο-μητσοτακισμός” της δεξιάς παράταξης διευκολύνθηκε από την προφανή ακόμη απογοήτευση της πλειοψηφίας των πολιτών από την κυβερνητική εξουσία του ΣΥΡΙΖΑ και την απροθυμία να τον επιλέξει πάλι. Επίσης, από την “εφηβική” ακόμη κατάσταση του ΚΙΝΑΛ παρά την μόλις πρόσφατη δυναμική του. Τέλος από το γεγονός ότι τα σοβαρά προβλήματα της νέας κυβερνητικής θητείας της ΝΔ (προσφυγικό-μεταναστευτικό, υγειονομική κρίση και τώρα ενεργειακή-οικονομική κρίση) χρεώνονται περισσότερο σε εξωγενείς παράγοντες και λιγότερο σε αναμφισβήτητες διαχειριστικές αβελτηρίες της κυβέρνησης.

Στους παραπάνω λόγους συμπίπτουν και έτσι θεωρούμε ότι εξηγείται το δημοσκοπικό προβάδισμα και η προσπάθεια της ΝΔ να ξανακερδίσει κυβερνητική θητεία, παρά τα λάθη της – θα δούμε αν θα τα καταφέρει. Έτσι εξηγείται και η ανοχή που δείχνει η πλειοψηφία των πολιτών απέναντι στην Κυβέρνηση του “νεο-μητσοτακισμού” – θα δούμε για πόσο ακόμη.