Η αμυντική συμφωνία, το αμερικανικό “αποτύπωμα” και τα εθνικά θέματα

Ανοιχτή κράτησε την αντιπαράθεση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για το σύνολο των εθνικών θεμάτων η συζήτηση για τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Μια συζήτηση που γίνεται στον απόηχο της Διάσκεψης του Βερολίνου για τη Λιβύη, από την οποία αποκλείστηκε η Αθήνα, εν μέσω έντονων τουρκικών προκλήσεων και την ώρα που δημοσιοποιείται η επιστολή Πομπέο για την αποτίμηση της επίσκεψης Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο.

Μιλώντας στην Επιτροπή, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, τόνισε ότι πρόκειται για μια Συμφωνία, η οποία «διασφαλίζει την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή, με τη διεύρυνση του αμερικανικού αμυντικού αποτυπώματος». Πρόσθεσε επίσης, ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιδίωξε την διεύρυνση του “αμερικανικού αμυντικού αποτυπώματος” και χαρακτήρισε ως κάτι το «εξαιρετικά θετικό» την αμερικανική παρουσία στην Αλεξανδρούπολη.

Σχολιάζοντας μάλιστα το αίτημα που διατυπώνει ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά την συνάντηση Τσίπρα-Μητσοτάκη, για προσωρινό πάγωμα των διαδικασιών, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας ανέφερε ότι η κυβέρνηση «δεν έχει διάθεση να καθυστερήσει την επικύρωση», επειδή «αυτή η συμφωνία υπηρετεί το εθνικό συμφέρον, ενώ η καθυστέρηση κύρωσής της δεν το υπηρετεί».

Ο Νίκος Δένδιας απάντησε και σε όσους επικρίνουν την κυβέρνηση ότι «δίνει γη και ύδωρ χωρίς να πάρει τίποτα», επικαλούμενος «δεκάδες θετικές δηλώσεις στήριξης» από τις ΗΠΑ. Ανάμεσά τους η νέα επιστολή Πομπέο προς τον πρωθυπουργό, στην οποία αναφέρεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν δεσμευμένες «να στηρίξουν την ασφάλεια, την ειρήνη και την ευημερία στην Ελλάδα».

Ψάχνουν τον “ανάδοχο” 

Ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ο αποκλειστικός «ανάδοχος του πολιτικού βάρους εισήγησης αυτής της συμφωνίας» και υποστήριξε ότι στο υπουργείο Εξωτερικών δεν βρέθηκε κείμενο συμφωνημένο από την προηγούμενη κυβέρνηση. Υποστήριξε επίσης πως, όταν ανέλαβε η νέα κυβέρνηση, «οι αμερικανικές θέσεις ήταν αντιγραφή του μοντέλου λειτουργίας της Σούδας στις υπόλοιπες εγκαταστάσεις και ερωτηματικό γενικό το θέμα της Αλεξανδρούπολης». Δεν παρέλειψε τέλος να αναφέρει ότι η Συμφωνία, όπως και οι διμερείς σχέσεις και οι τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας, δεν στρέφεται εναντίον τρίτων και συγκεκριμένα της Τουρκίας.

Αν και ο Νίκος Δένδιας περιορίστηκε στο ότι δεν βρέθηκε κείμενο συμφωνίας με την υπογραφή της προηγούμενης κυβέρνησης, ο εισηγητής της ΝΔ, Ανδρέας Νικολακόπουλος το πήγε πιο μακριά σε βάθος χρόνου, αναφέροντας ότι πρόκειται για επικαιροποίηση της συμφωνίας που είχε υπογραφεί το 1990. Μια συμφωνία που είχε οκταετή ισχύ και δυνατότητα ετήσιας ανανέωσης.

Επικριτική ως προς το αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ για πάγωμα των διαδικασιών επικύρωσης μέχρι να υπάρξει «ξεκάθαρη» στήριξη της Ελλάδας από τις ΗΠΑ ήταν και η Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία εξέφρασε δυσκολία κατανόησης των επιφυλάξεων του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και αυτό, όχι μόνο γιατί υπάρχουν ξεκάθαρες αμερικανικές δεσμεύσεις (ως τέτοια ανέφερε την νέα επιστολή Πομπέο), αλλά κυρίως, επειδή — όπως είπε —  πρόκειται για «μία συμφωνία, η οποία προετοιμάστηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση και αυτή η κυβέρνηση ουσιαστικά την υπέγραψε και τη φέρνει προς ψήφιση στη Βουλή με ελάχιστες αλλαγές»! Επέμεινε μάλιστα ότι «για να την προετοιμάσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και να την έχει έτοιμη για υπογραφή, σημαίνει ότι έκρινε επωφελές το περιεχόμενό» της.

Πέρασε με επιφυλάξεις 

Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ επέμεινε στις επιφυλάξεις του, με τον εισηγητή Θοδωρή Δρίτσα να καλεί την κυβέρνηση να μην επιδείξει «σπουδή» για την κύρωση της αμυντικής συμφωνίας «με δεδομένα όλα όσα συντελούνται στις σχέσεις της Ελλάδας με άλλες χώρες και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι εκκρεμεί και η συζήτηση για το ενδεχόμενο αποστολής πυραύλων “Πάτριοτ” στη Σαουδική Αραβία.

Την ίδια θέση υποστήριξε και ο πρώην πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, ο οποίος, αφού ανέφερε πως «είναι προφανές ότι αυτή η συμφωνία έχει δρομολογηθεί και έχει συζητηθεί σε βάθος από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, και του ΣΥΡΙΖΑ», σημείωσε ότι έχουν πλέον αλλάξει πολλά στη γειτονιά μας. Επισήμανε μάλιστα, ότι έχει μεσολαβήσει και η συμφωνία Λιβύης-Τουρκίας, προσθέτοντας ότι «από την πλευρά της Αμερικής υπάρχει διπλή και τριπλή γλώσσα».

«Δώσαμε γη και ύδωρ στην κυβέρνηση των ΗΠΑ και πήραμε ένα μεγάλο “εύγε”» ήταν η τοποθέτηση του εισηγητή του ΚΙΝΑΛ, Γιώργου Φραγγίδη, ο οποίος όμως τόνισε ότι το κόμμα θα ψηφίσει την συμφωνία και δεν θα ακολουθήσει τη λογική του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος ανέφερε ότι με τη συμφωνία του 1990 η Ελλάδα είχε παραλάβει δωρεάν από τις ΗΠΑ 84 μαχητικά αεροσκάφη, 4 αντιτορπιλικά και 6 αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας, ενώ μέχρι σήμερα «δεν έχει ανακοινωθεί κάτι αντίστοιχο».

Κατά της συμφωνίας, όπως ήταν αναμενόμενο, τοποθετήθηκε το ΚΚΕ, αλλά και το ΜέΡΑ25, ενώ  σοβαρές επιφυλάξεις εξέφρασε η Ελληνική Λύση. Τελικά η συμφωνία εγκρίθηκε από την Επιτροπή με τις ψήφους της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ, ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ελληνική Λύση επιφυλάχθηκαν για την Ολομέλεια, ενώ καταψήφισαν το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25.