Η Ελλάδα σε πολιορκία – Ας συνεννοηθούμε στα βασικά

Στο ίδιο έργο θεατές βρισκόμαστε, όσον αφορά την πορεία του δημοσίου διαλόγου περί των γεγονότων στον Έβρο. Τα σύνορα εκλαμβάνονται από ορισμένους σαν ρατσιστικό πεδίο επιχειρήσεων, ενώ αυξάνεται από τους ίδιους κύκλους και η ρητορική για εκφασισμό της κοινωνίας. Είναι να απορεί κανείς. Αν και –εξηγούμαι προκαταβολικά– οι δύο κόσμοι δεν έχουν διαχρονικά ως εκπροσώπους τα ίδια φυσικά πρόσωπα, οριοθετούνται με βάση τις “γραμμές της εξουσίας”: Αντιπολίτευση εναντίον κυβέρνησης και αντιστρόφως!

Εξάλλου, εξαιρουμένων των όποιων επιμέρους διαφορών σε επίπεδο διαχειριστικών ικανοτήτων, το πρόβλημα έλλειψης στρατηγικής είναι εγγενές, δομικό και ιστορικό.
Έχει φασίζουσες αντιλήψεις μια κοινωνία, που ιστορικά έχει αποδείξει ότι στέκεται αλληλέγγυα στον αδύναμο και στον κατατρεγμένο; Μία κοινωνία, η οποία έχει γαλουχηθεί μέσω του ελληνισμού ως πρόταση εξωστρέφειας, επικοινωνίας μεταξύ των εθνών και συνεργασίας;

Είναι φασιστική μια κοινωνία, η οποία πασχίζει να διαφυλάξει την ετερότητα της επειδή ακριβώς επιθυμεί να συνδιαλέγεται ως ίση προς ίσους και όχι να απαλειφθεί από το χάρτη; Μήπως είναι ψέμα ότι δυστυχείς άνθρωποι έχουν εργαλειοποιηθεί από τον Ερντογάν και χρησιμοποιούνται ως υβριδικός “πολιορκητικός κριός” και συνεπώς, δεν αναφερόμαστε πλέον σε ανθρωπιστική κρίση, αλλά διακρατική;

Ο ανθρωπισμός ως επιθετική στρατηγική

Πως πρέπει να αντιδράσει ένα κράτος, όταν ένα άλλο κράτος επιβουλεύεται την κυριαρχία του; Πως πρέπει να αντιδράσει ένα απειλούμενο, δημογραφικά συρρικνωμένο κράτος, το οποίο έχει οργανώσει –έστω μερικώς– την άμυνά του με κινητοποίηση των ακριτών του (παλλαϊκή άμυνα όπως αναφέρεται στο βιβλίο “Ελληνική Αποτρεπτική Στρατηγική”), αλλά βλέπει αυτούς τους ανθρώπους να προσβάλλονται και να λοιδορούνται σαν «ναζιστικά τάγματα εφόδου»;

Βρισκόμαστε ενώπιον μιας πρόδηλης εκμετάλλευσης των ανθρωπιστικών αντανακλαστικών της Δύσης και μάλιστα, για πρώτη φορά σε αυτή τη μορφή. Δεν έχουμε την επίκληση του ανθρωπισμού σαν “αμυντικό όπλο” ή σαν “ασπίδα υπεράσπισης υποδομών” και μάλιστα σε εθελοντική-πατριωτική βάση (βλ. βομβαρδισμός Σερβίας 1999), αλλά ως εξαναγκαστικά ωθούμενη εμπροσθοφυλακή επιθετικής στρατηγικής.

Όπως ανέφερε ο αείμνηστος Παναγιώτης Κονδύλης: «Δε θα στενοχωριόμουν καθόλου αν με τη συναίνεση όλων καταλύονταν τα εθνικά σύνορα και οι εθνικοί στρατοί. Όμως είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα η κατάργηση ενός εθνικού κράτους μαζί με όλα τα άλλα και η διάλυση ή ο ακρωτηριασμός του, γιατί ένα γειτονικό κράτος είναι ισχυρότερο και επιθετικότερο».

Η πραγματικότητα και τα ιδεολογήματα

Αυτή την επισήμανση οφείλουμε να κατανοήσουμε, αν και ομολογουμένως έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση από σημαντικούς πόλους ισχύος της εγχώριας πολιτικής σκηνής, οι οποίοι από τον διεθνισμό έχουν ενσωματώσει στον πολιτικό λόγο τους τις ίδιες ανησυχίες. Απαιτούνται και άλλα βήματα, όμως, από ένα επικοινωνιακό σύστημα, το οποίο οφείλει να αντιληφθεί ότι διαμορφώνει γνώμη και ως εκ τούτου, έχει ευθύνη να συμπαρατάσσεται με την πραγματικότητα και όχι με τα ιδεολογήματα.

Έχει δημοκρατική ευθύνη να περιγράφει, να κρίνει, να στηλιτεύει, να επιβραβεύει, αλλά πάντοτε με άξονα την αλήθεια, όχι των μεν ή των δε, αλλά τη μία και αυταπόδεικτη, αυτή που διαμορφώνεται μέσω της διεθνούς και περιφερειακής κατανομής ισχύος, των ηγεμονικών κρατών και των γεωστρατηγικών τους, της άνισης ανάπτυξης και των γεωπολιτικών δεδομένων.

Αν τα λύσουμε αυτά, τότε δε θα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι ανησυχίες για την «επαπειλούμενη εσωτερική συνοχή» και επιτέλους, θα καταφέρουμε να συνεννοηθούμε σε κάποια βασικά πράγματα, για πρώτη φορά μετά από τουλάχιστον δύο αιώνες.