Κυρίαρχος ο Κυριάκος – Στα δεξιά του μετακομίζει η κοινωνική διαμαρτυρία
26/06/2023Το κλίμα ευφορίας ήταν διάχυτο χθες στην Πειραιώς, δεν ήταν όμως και πανηγυρικό όπως ήταν στον θρίαμβο της 21ης Μαΐου έναντι του “μισητού εχθρού ΣΥΡΙΖΑ”. Αυτή την φορά η παντοδυναμία Μητσοτάκη γεννά δεύτερες σκέψεις σε μία κατηγορία στελεχών και παραδοσιακών οπαδών της ΝΔ, τόσο για την κυβερνητική πολιτική που θα ακολουθήσει, όσο και για την πορεία που θα χαράξει στο κόμμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το εκλογικό αποτέλεσμα επιβεβαίωσε την πολιτική κυριαρχία της ΝΔ και συγκεκριμένα του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος ταυτόχρονα αναδεικνύεται πανίσχυρος και στο εσωτερικό του κόμματος. Κανένας προηγούμενος αρχηγός της ΝΔ δεν ήταν τόσο ισχυρός εντός και εκτός κόμματος, μετά τον ιδρυτή Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Δεν προκύπτει αυτό από τα απόλυτα νούμερα – το 40,55% δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό – όσο από την έλλειψη αντίπαλου δέους τόσο εκτός – αφού η αξιωματική αντιπολίτευση συγκέντρωσε μόλις 17,8% και δεν έχει καν 50 έδρες για να υποβάλλει πρόταση μομφής – όσο και εντός που δεν υπάρχει δελφίνος. Μοιάζει η ΝΔ από φεουδαρχία να μετασχηματίστηκε επί Κυριάκου Μητσοτάκη σε μοναρχία.
Βαριά σύννεφα στον ορίζοντα
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η δεύτερη τετραετία Μητσοτάκη θα είναι ανέφελη, το αντίθετο μάλλον, καθώς η κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις “αμαρτίες” και τα ελλείμματα της πρώτης περιόδου και χωρίς πια το βολικό άλλοθι του ΣΥΡΙΖΑ. Οι δυσκολίες θα είναι μεγάλες.
Κατ’ αρχήν στην οικονομία, όπου όπως όλα δείχνουν δεν θα μπορεί να κάνει διαχείριση σε περιβάλλον δημοσιονομικής χαλάρωσης και υψηλού δανεισμού όπως την πρώτη τετραετία και δεν θα μπορεί αν μοιράζει επιδόματα για να συγκρατήσει την φτώχεια που δημιουργεί η ακρίβεια στην κατανάλωση και το υψηλό κόστος της ενέργειας. Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής θα υπάρξουν επίσης δυσκολίες, ειδικά εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις από το διεθνές περιβάλλον ότι θα ασκηθούν πιέσεις για να κλείσει συμφωνία στα ελληνοτουρκικά.
Αλλά ούτε και στο πεδίο του κρατικού μηχανισμού τα πράγματα είναι εύκολα μετά την αποτυχία του επιτελικού κράτους. Είναι ζητούμενο το πώς θα προχωρήσει μείζονες ιδιωτικοποιήσεις, πχ στην υγεία δίχως δυνατότητα αναδιανεμητικής πολιτικής και με έναν διαλυμένο κρατικό μηχανισμό – όπως έδειξαν τα Τέμπη. Το να αφήσει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού με περιορισμένη πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες και δίχως το αντίστοιχο υψηλό εισόδημα που απαιτεί ο ιδιωτικός τομέας απλά θα διογκώσει την κοινωνική διαμαρτυρία.
Δείγμα γραφής το κυβερνητικό σχήμα
Το πρώτο δείγμα γραφής θα το δώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης σήμερα το απόγευμα με την ανακοίνωση της νέας κυβέρνησης. Ο πρωθυπουργός θα στείλει πολιτικά μηνύματα. Κατ’ αρχήν σε ποιο βαθμό θα προχωρήσει στην “μητσοτακοποίηση της ΝΔ”, ή θα κρατήσει εσωκομματικές ισορροπίες λαμβάνοντας υπόψη το νέο στοιχείο που ανέδειξαν οι εκλογές και είναι η έντονη παρουσία τριών κομμάτων στα δεξιά της ΝΔ στο Κοινοβούλιο, με ερείσματα στην κοινωνία. Φυσικά το αν θα βάλει τον Σταύρο Παπασταύρου στο Μέγαρο Μαξίμου σε θέση υπουργού Επικρατείας, μικρή σημασία έχει, το αν θα βάλει, όπως όλα δείχνουν, τον Γιώργο Γεραπετρίτη στο υπουργείο Εξωτερικών θα είναι κίνηση υψηλού συμβολισμού.
Αντίστοιχα κίνηση υψηλού συμβολισμού θα είναι και να μετακινήσει τον Μάκη Βορίδη σε θέση υπουργού Επικρατείας, με αρμοδιότητα για το κοινοβουλευτικό έργο. Η επιστροφή του Μιχάλη Χρυσοχοίδη στην κυβέρνηση έχει προεξοφληθεί (οι πληροφορίες των θέλουν υπουργό Υγείας με αναπληρώτρια την Αγαπηδάκη) και μικρό αποτύπωμα θα έχει, αλλά θα έχει ενδιαφέρον αν ανταμείψει τον Γιώργο Φλωρίδη με υπουργείο για την σταθερά εχθρική στάση του απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. Παρομοίως έχει ενδιαφέρον, αν θα τοποθετήσει το Νίκο Δένδια στο υπουργείο Αμύνης, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες τον ήθελε για Πρόεδρο της Βουλής, κάτι που ο Δένδιας αρνήθηκε.
Παρομοίως έχει ενδιαφέρον το υπουργείο Οικονομικών. Οι πληροφορίες θέλουν τον Χρήστο Σταϊκούρα να φεύγει και τον γνωστό για την νεοφιλελεύθερη διαδρομή του Κωστή Χατζηδάκη θα έρχεται. Θα είναι και μία ανταμοιβή για την σιωπή του στο σκάνδαλο των παρακολουθήσεων. Στο ίδιο πλαίσιο φέρεται ο Νίκος Παπαθανάσης, άνθρωπος εμπιστοσύνης του Κυριάκου, να αντικαθιστά τον Θόδωρο Σκυλακάκη (ο οποίος προορίζεται για άλλο χαρτοφυλάκιο). Δεδομένη θεωρείται και η τοποθέτηση του Άδωνι Γεωργιάδη στο υπουργείο Εργασίας.
Επίσης μετακινείται όπως όλα δείχνουν ο Κυριάκος Πιερρακάκης στο Παιδείας, ίσως ενισχυμένο και η Νίκη Κεραμέως πιθανώς στο υπουργείο Εσωτερικών ή σε άλλο παραγωγικό υπουργείο. Τέλος ακούγεται το όνομα του Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη για το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, αν και πιθανότερος για το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο ακούγεται και ο Νότης Μηταράκης.
Γλυκόπικρη αίσθηση στη ΝΔ
Οι πανηγυρισμοί στην Πειραιώς έλαβαν χώρα στις πρώτες εκλογές όταν το 40% -20% ξεπέρασε κάθε αισιόδοξη προσδοκία. Οι χθεσινές εκλογές δεν επιβεβαίωσαν τις περαιτέρω προσδοκίες για 42% ή 43%. Αντίθετα η ΝΔ απλώς συγκρατήθηκε, ενώ φάνηκε ότι η δυναμική εξαντλήθηκε όταν εξέλειπε το αντίπαλο δέος του ΣΥΡΙΖΑ – όπως συνέβη και με το ΠΑΣΟΚ.
Ο πολυκερματισμός του πολιτικού συστήματος τόσο στα αριστερά όσο και στα δεξιά, από τη μία αναδεικνύει τον έναν μόνο ισχυρό πόλο, από την άλλη όμως η είσοδος στην βουλή όλων των μικρών αφήνει τη ΝΔ με 158 βουλευτές. Δεν είναι μόνο πολύ μακριά από τον στόχο των 180 που είχε βάλλει ο Άδωνις Γεωργιάδης, αλλά καθιστά ευάλωτο κοινοβουλευτικά τον πρωθυπουργό σε ενδεχόμενες αναταράξεις, πχ στην εξωτερική πολιτική.
Μία πρώτη ανάγνωση δείχνει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την βοήθεια των “ακροκεντρώων” και με συμπαίκτες τα ΜΜΕ κυριάρχησε στον χώρο του κέντρου. Η αριστερά συρρικνώθηκε σε πρωτοφανή επίπεδα, ενώ η κοινωνική διαμαρτυρία μετακομίζει στα δεξιά του πολιτικού φάσματος. Ο κίνδυνος και για τη ΝΔ αλλά και για το πολιτικό σύστημα εν γένει, είναι ότι στο εξής η ΝΔ είναι ευάλωτη σε διαρροές, όχι προς τα αριστερά της, αλλά προς τα δεξιά.
Τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα που ψήφισαν ΝΔ – είναι αρκετά μεγάλο το ποσοστό – γιατί πίστεψαν στις υποσχέσεις αλλά πιέζονται από την καθημερινότητα και το κόστος ζωής εάν διαψευστούν θα κινηθούν ακόμη πιο δεξιά και πιο ριζοσπαστικά. Είναι τουλάχιστον ανησυχητικό ότι ο σκληρός πυρήνας της ακροδεξιάς που εκφράστηκε παλαιότερα στην Χρυσή Αυγή έχει ριζώσει στην κοινωνία και επανεμφανίστηκε πολιτικά μετά από μερικά tweet του Ηλία Κασιδιάρη από την φυλακή.