Ο Ερντογάν δίνει το πρόσχημα που του ζήτησε η Μέρκελ

Ο Δεκέμβριος πλησιάζει και μαζί του πλησιάζει και η σύνοδος κορυφής, η οποία θα αποφασίσει για την επιβολή ή όχι κυρώσεων στην Τουρκία και ευρύτερα για τις σχέσεις που θα έχει εφεξής η ΕΕ με το κράτος-ταραξία της Ανατολικής Μεσογείου. Μπορεί η Ένωση να μην έχει τις δομές, αλλά ούτε και τη βούληση να βάλει πολιτικά και στρατιωτικά τον Ερντογάν στη θέση του, αλλά οπωσδήποτε είναι σε θέση να πλήξει καίρια την παραπαίουσα τουρκική οικονομία. Και είναι ακριβώς αυτό που φοβάται ο Τούρκος πρόεδρος.

Αυτό εξηγεί και τον τελευταίο ελιγμό του. Καλεί την ΕΕ σε διάλογο, αλλά σπεύδει να ξεκαθαρίσει εμμέσως πλην σαφώς τους όρους, κατηγορώντας την για μεροληψία υπέρ της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Δεν βλέπουμε τους εαυτούς μας πουθενά αλλού, παρά στην Ευρώπη… Σκοπεύουμε να χτίσουμε το μέλλον μας μαζί με την Ευρώπη» έστειλε το μήνυμα, ώστε όσοι Ευρωπαίοι επιδιώκουν στην επικείμενη σύνοδο κορυφής να ρίξουν την Τουρκία στα μαλακά, να έχουν κάποιο πρόσχημα.

Το Oruc Reis, βέβαια, συνεχίζει ανενόχλητο τις έρευνες του, φτάνοντας λίγο έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα, με τον πόλεμο των Navtex να μαίνεται. Όπως ανακοινώθηκε, όμως, αυτός ο γύρος ερευνών του Oruc Reis θα ολοκληρωθεί πριν τη σύνοδο κορυφής, ώστε να έχουν και ένα δεύτερο πρόσχημα να επικαλεστούν όσοι εταίροι μέχρι τώρα τορπίλισαν τις προσπάθειες για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία.

To τουρκικό υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε ότι «το πλοίο Oruc Reis στο πλαίσιο του προγράμματος “Demre 2B συλλογής δεδομένων” ξεκίνησε έρευνες στις 10 Αυγούστου και μέχρι σήμερα συγκέντρωσε δεδομένα σε έκταση 8.149 τετρ. χιλιομέτρων. Με τη σημερινή NAVTEX θα γίνει συγκέντρωση δεδομένων σε περιοχή 2.806 τετρ. χιλιομέτρων και οι εργασίες θα ολοκληρωθούν στις 29 Νοεμβρίου».

Όπως έχουν αποδείξει τα γεγονότα, οι Τούρκοι θα επιστρέψουν με το Oruc Reis ή ίσως και με γεωτρύπανο όταν η σύνοδος κορυφής θα είναι παρελθόν. Ο Ιμπραχήμ Καλίν, ο οποίος πήγε στις Βρυξέλλες για επαφές, άφησε ανοικτό κάθε ενδεχόμενο, δηλώνοντας ότι το Oruc Reis «θα αποχωρήσει από την περιοχή (που είναι τώρα) για να πάει σε εντελώς διαφορετικό σημείο», χωρίς βέβαια να διευκρινίσει εάν το νέο σημείο θα είναι ή όχι στην ελληνική ΑΟΖ.

Σερβίροντας μετριοπάθεια, ο Καλίν πρόσθεσε: «Εμείς θέλουμε διερευνητικές επαφές. Να συζητήσουμε την υφαλοκρηπίδα, το καθεστώς των νησιών… Θέλουμε μια ισχυρότερη συνεργασία με τους φίλους και συμμάχους μας…Η Τουρκία δεν έχει κανένα πρόβλημα με οποιαδήποτε χώρα ή θεσμό που δεν μπορεί να διευθετηθεί μέσω της διπλωματίας και του διαλόγου»!

Δεν υπάρχουν θετικά μηνύματα

Όπως προαναφέραμε, η Άγκυρα έχει λόγους να πιστεύει ότι υπάρχουν κράτη-μέλη της ΕΕ που είναι διατεθειμένα να “αγοράσουν” τον προφανή ελιγμό της. Η τελευταία δήλωση της Μέρκελ, εξάλλου, ήταν μία προειδοποίηση ότι εάν ο Ερντογάν συνεχίσει έτσι το Βερολίνο δεν θα μπορέσει να τον βοηθήσει. Δήλωσε ότι «τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν με τον τρόπο που όλοι ευχόμασταν» σχετικά με τη στάση της Τουρκίας.

Ακόμα πιο καθαρά είχε προειδοποιήσει την Άγκυρα ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, προσερχόμενος στο Συμβούλιο των ομολόγων του της ΕΕ. Είπε ότι εάν η Τουρκία δεν αλλάξει συμπεριφορά στη σύνοδο κορυφής θα τεθεί θέμα επιβολής κυρώσεων. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Ζοζέπ Μπορέλ: «Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν θετικά μηνύματα από την πλευρά της Τουρκίας», προσθέτοντας ότι «για να επιστρέψουμε στην θετική ατζέντα, όπως ευχόμαστε, θα απαιτήσουμε θεμελιώδη αλλαγή της τακτικής από την πλευρά της Τουρκίας».

Ήταν ακριβώς αυτές οι δημόσιες προειδοποιήσεις που προκάλεσαν τη ρητορική στροφή του καθεστώτος Ερντογάν προς τη μετριοπάθεια. Δεν υπάρχει, ωστόσο, καμία δέσμευση της Άγκυρας ότι εφεξής θα αλλάξει πολιτική, γεγονός που δικαιολογεί κάθε επιφύλαξη. Είναι αξιοσημείωτο, μάλιστα, ότι ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ έπαιξε τον ρόλο του σκληρού, επαναφέροντας τη θεωρία περί γκρίζων ζωνών, αναφερόμενος και σε συγκεκριμένα κατοικημένα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου.

Αποφασισμένη η Γαλλία

Η Γαλλία, πάντως, φαίνεται αποφασισμένη να μην αφήσει το Βερολίνο να εκτροχιάσει για μία ακόμα φορά τη λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας. Είναι ξεκάθαρο πως εάν χαθεί η ευκαιρία της επικείμενης συνόδου κορυφής, όπου όλοι έχουν συμφωνήσει ότι το θέμα Τουρκία θα συζητηθεί με σκοπό τη λήψη αποφάσεων, τότε η υπόθεση θα παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες. Είναι αξιοσημείωτο, μάλιστα, πως το Παρίσι προσθέτει στην ατζέντα και την τουρκική επέμβαση στον πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου θα τεθεί θέμα παγώματος της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, αλλά επειδή αυτή θίγει και ευρωπαϊκά συμφέροντα, στόχος της γαλλικής πλευράς είναι να το χρησιμοποιήσει ως διαπραγματευτικό όπλο με σκοπό να αποσπάσει την επιβολή εμπάργκο ευρωπαϊκών όπλων στην Τουρκία. Η Γαλλία, άλλωστε, δεν έχει να χάσει, αφού οι σχετικές εξαγωγές της είναι ασήμαντες. Αντίθετα, το εμπάργκο θα πλήξει τις εξαγωγές όπλων από τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία. Η Αθήνα, πάντως, έχει θέσει επίσημα το ζήτημα στην ΕΕ, ζητώντας την απαγόρευση εξαγωγής συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων.