Ο Ερντογάν στο Βερολίνο, ο Μητσοτάκης στον τοίχο

Αλγεινή εντύπωση προκαλεί ο κατάλογος των προσκεκλημένων της Μέρκελ στη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, στην οποία εκτός από τον Ερντογάν φιγουράρει και το Κονγκό, απουσιάζει ωστόσο η Ελλάδα. Μια Ελλάδα, που τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και το σύνολο των κυβερνητικών στελεχών του υποστηρίζουν, σχεδόν σε κάθε δήλωσή τους, ότι έχει επιστρέψει ως ισότιμος και αξιόπιστος παίκτης στην διεθνή σκηνή, αφήνοντας πίσω της το περιθώριο, στο οποίο την είχαν παροπλίσει ο Τσίπρας και ο Καμμένος.

Η Ελλάδα και η Κύπρος, παρότι θίγονται άμεσα από τα παράνομα τουρκολιβυκά μνημόνια, αγνοήθηκαν επιδεικτικά από τον επίσημο διοργανωτή της Διάσκεψης, την καγκελάριο Μέρκελ, αλλά και από τον Πούτιν, ο οποίος κινεί τα νήματα στο παρασκήνιο. Η ενέργεια αυτή περιθωριοποιεί την χώρα μας, αφήνοντάς την έξω από τις κρίσιμες αποφάσεις που αναμένεται να ληφθούν για την λιβυκή κρίση και μπορεί να έχουν καθοριστικές συνέπειες για τις εξελίξεις στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Εκτός και αν κάποιοι ζουν με την ψευδαίσθηση ότι η Μέρκελ θα υποστηρίξει και τα “ελληνικά Δίκαια”.

Εξίσου αλγεινή εντύπωση προκαλεί όμως και η αντίδραση της Αθήνας, η οποία,  για την ώρα, περιορίζεται στην δήλωση που έκανε αργά το βράδυ της Τρίτης ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ως απάντηση σε όσα προσάπτει στην κυβέρνηση το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Στην ανακοίνωσή του, ο κ. Πέτσας καλεί τον ΣΥΡΙΖΑ, αντί να «επιχαίρει» που δεν προσκλήθηκε η Ελλάδα «σε μια διάσκεψη», να αναλογιστεί τις δικές του ευθύνες για την απουσία της χώρας μας από την πρώτη συνάντηση που διοργάνωση η Γερμανία για τη Λιβύη, τον Ιούνιο του 2015 (!). Αναφέρεται βεβαίως στην συνάντηση «του σχήματος Ρ5+5, που μετεξελίχθηκε στη Διαδικασία του Βερολίνου».

Παραλλήλως, καταλογίζει στον ΣΥΡΙΖΑ ευθύνες και για την απουσία της Ελλάδας από τις διασκέψεις του Άμπου Ντάμπι (2017) και των Παρισίων (2018), ενώ σε ό,τι αφορά την διάσκεψη στο Παλέρμο αναφέρει ότι ήταν «μια ιταλική πρωτοβουλία, τελείως ξεχωριστή διαδικασία από αυτή του Βερολίνου». 

Άλλο Ρώμη, άλλο Βερολίνο

Αν και ο κ. Πέτσας δεν ξεφεύγει από την γενικότερη τάση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να απευθύνεται σε “λωτοφάγους”, αυτή η τελευταία αποστροφή του εμπεριέχει μια σημαντική αλήθεια. Είναι όντως διαφορετικό πράγμα μια πρωτοβουλία της Ρώμης από μια πρωτοβουλία του Βερολίνου, ειδικά όταν πρόκειται για την Ελλάδα. Το Βερολίνο συνηθίζει άλλωστε, να μιλά και για την Αθήνα, και εδώ θα πρέπει να θυμηθούμε, ότι η χώρα μας ήταν απούσα και από τις διαδικασίες για τα Δυτικά Βαλκάνια (πρωτοβουλία της Γερμανίας) και μόνο στην δεύτερη ή την τρίτη συνάντηση προσκλήθηκε ως παρατηρητής.

Το θέμα δεν είναι όμως τι κάνει η Γερμανία, η οποία αντιμετωπίζει απροκάλυπτα την τελευταία δεκαετία την Ελλάδα, ως μια αποικία χρέους που “δεν δικαιούται δια να ομιλεί”. Το θέμα είναι τι κάνουν οι ελληνικές κυβερνήσεις και ειδικά η σημερινή που χειρίζεται την τρέχουσα κατάσταση.  Ο Τσίπρας μπορεί να ήταν ένα “κακό παιδί”, ένας “καταληψίας” που δεν γνώριζε την “τέχνη της διακυβέρνησης” και δεν “ομιλούσε την αγγλικήν”. Ο “άριστος” Μητσοτάκης, που ως “πορφυρογέννητος” γνωρίζει αυτήν την “τέχνη” από μικρό παιδί, και εκτός από τα αγγλικά “ομιλεί απταίστως και την γερμανικήν” τι έκανε όμως για να αντιστρέψει αυτήν την κατάσταση;

Έγινε κάποιο διάβημα προς το Βερολίνο για τον απαράδεκτο αποκλεισμό της Ελλάδας από την Διάσκεψη; Υπήρξε κάποια ανάλογη κίνηση προς τις Βρυξέλλες ή προς τον ΟΗΕ υπό την αιγίδα του οποίου θα γίνει η συνάντηση του Βερολίνου; Αλήθεια, τι από τα παραπάνω αυτονόητα, που θα έκανε κάθε ανεξάρτητο κράτος, έπραξε η ελληνική κυβέρνηση;

Λίγος ρεαλισμός 

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν διαφώτισε, καθώς περιορίστηκε στο τι δεν έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ το μόνο που φαίνεται να υπάρχει, μέχρι στιγμής, είναι η τοποθέτηση Μεϊμαράκη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι «δεν είναι δυνατόν να ληφθούν σοβαρές αποφάσεις με αποκλεισμούς χωρών όπως η Ελλάδα» και ένα “ευχολόγιο” του Μανώλη Κεφαλογιάννη για το τι θα πρέπει να πράξει η ΕΕ. Από την άλλη ο υπουργός Εξωτερικών βρίσκεται στο Μαρόκο για διμερή θέματα και θέματα της ευρύτερης περιοχής ανάμεσά τους η κρίση στη Λιβύη.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να θυμηθούμε όμως τι έπραξε η Τουρκία στη σύνοδο του Παλέρμο, μια σύνοδο που όντως δεν είχε την βαρύτητα που έχει η Διάσκεψη του Βερολίνου. Τότε, τον Νοέμβριο του 2018, και με αφορμή τον αποκλεισμό της Άγκυρας από κάποιες προκαταρκτικές συζητήσεις, ο Τούρκος αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι εξέφρασε την έντονη αντίθεσή του και αποχώρησε.

Άγνωστο παραμένει επίσης, αν έγινε, από ελληνικής πλευράς, κάποια διαμαρτυρία ή κάποια προσπάθεια επαναπροσέγγισης της Μόσχας, οι σχέσεις της οποίας με την Αθήνα διαταράχθηκαν την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Ο “ομόδοξος” Πούτιν δεν ξεχνά πάντως την στάση της ελληνικής Πολιτείας και Εκκλησίας στο ζήτημα της Ουκρανικής Εκκλησίας και την αναγνώριση του “αυτοκέφαλου”. Κάποιοι αναλυτές αποδίδουν μάλιστα και σε αυτό τον παρασκηνιακό ρόλο του Ρώσου προέδρου υπέρ της Τουρκίας.

Είναι περισσότερο εμφανές από ποτέ άλλωστε, ότι ο Ρώσος πρόεδρος, αφού έβαλε από το παράθυρο τον Ερντογάν ως τοποτηρητή στη βόρεια Συρία, κάνει το ίδιο και στη Λιβύη. Μόνο που τώρα βάζει τον Τούρκο σύμμαχό του από την κεντρική πύλη. Δεν είναι καθόλου τυχαίο εξάλλου, ότι ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε την συμμετοχή του στη Διάσκεψη και τον χρόνο διεξαγωγής της, πριν από την διοργανώτρια Άγγελα Μέρκελ.