Ο καφές των 10 δισ. και η ευρωπαϊκή ξεφτίλα

Όταν γύρισε ο Βίκτορ έβαλε βέτο στο πρόγραμμα χρηματοδότησης της Ουκρανίας με 60 δισ. ευρώ. Εννοείται πως η σκηνοθεσία είχε γίνει στο δείπνο που είχε παραθέσει ο Εμανουέλ Μακρόν στον Όρμπαν λίγες μέρες πριν στο Παρίσι. Αυτή η θεατρική παράσταση που δόθηκε από τους 27 αποτελεί αφ΄ ενός τον πλήρη εξευτελισμό των καταστατικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της οποίας η υποκρισία δεν μπορεί να κρύβεται πλέον, αφ΄ ετέρου αποτέλεσε και μια πρόβα τζενεράλε για την κατάργηση της ομοφωνίας που προσδοκά να επιβάλει το Βερολίνο στην επερχόμενη “αναθεώρηση” των ευρωπαϊκών συνθηκών.

Την πολιτική αυτή εκτροπή προσπάθησε από τη μια να επωφεληθεί πολιτικά στο εσωτερικό της Γερμανίας ο καθόλου δημοφιλής καγκελάριος Σολτς, από την άλλη να δικαιολογήσει πως επρόκειτο για στιγμιαίο “έγκλημα”. Μεταξύ άλλων είπε στους δημοσιογράφους: «Ήταν το σχέδιό μου ότι έπρεπε να καταφέρουμε να πάρουμε μια τέτοια απόφαση» … «Στο πνεύμα της φιλοενωσιακής συμπεριφοράς, πρότεινα στον Ούγγρο πρωθυπουργό να καταστήσουμε δυνατό να λάβουμε αυτή την απόφαση εν τη απουσία του». Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι ηγέτες της Ε.Ε. είναι πρόθυμοι να το ξανακάνουν. «Τις περισσότερες φορές θα πρέπει να καταλήγουμε σε μια απόφαση από κοινού», δήλωσε ο Όλαφ Σολτς, τονίζοντας: «Αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να κάνεις κάθε φορά».

Η Ουκρανία και η Μολδαβία είχαν λάβει το καθεστώς υποψήφιας χώρας στην ΕΕ από τον Ιούνιο του 2022 με αρκετά αυστηρούς όρους για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Και τότε και τώρα, οι αποφάσεις έχουν σαφή γεωπολιτικό κίνητρο και είναι προφανές ότι η Ουκρανία δεν είναι σε καμία περίπτωση έτοιμη για διαπραγματεύσεις και «είναι η πιο διεφθαρμένη χώρα του κόσμου» όπως ισχυρίζεται ο Όρμπαν.

Ομοφωνία και ειδική πλειοψηφία

Το Politicο πάντως επεσήμανε πως η ιδέα ότι ένας Ευρωπαίος ηγέτης πρέπει να φύγει από την αίθουσα για να επιτευχθεί ομοφωνία είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη. Ως γνωστόν, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι αποφάσεις λαμβάνονται με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τον τομέα και τον τύπο της απόφασης. Συγκεκριμένα, υπάρχουν τρεις βασικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων:

Ομοφωνία: Σε ορισμένους τομείς, οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία, πράγμα που σημαίνει ότι όλα τα κράτη μέλη πρέπει να συμφωνήσουν. Αυτοί οι τομείς περιλαμβάνουν θέματα όπως η φορολογία, η εξωτερική πολιτική και η αλλαγή των Συνθηκών.

Ειδική πλειοψηφία: Σε πολλούς τομείς, οι αποφάσεις λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία, που σημαίνει ότι ένας συγκεκριμένος αριθμός κρατών μελών πρέπει να ψηφίσει υπέρ. Η πλειοψηφία μπορεί να είναι καταψηφίσεις, απόντες ή θετικές ψήφοι, ανάλογα με τη διαδικασία. Η ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο της ΕΕ σημαίνει ότι μια απόφαση εγκρίνεται εάν την υποστηρίζουν οι πλείστες από τα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τον αριθμό των κρατών μελών όσο και τον πληθυσμό τους. Συνήθως, αυτό σημαίνει ότι απαιτείται η υποστήριξη ενός συγκεκριμένου ποσοστού κρατών μελών και πληθυσμού για την έγκριση της απόφασης. Συγκεκριμένα, η ειδική πλειοψηφία χρησιμοποιείται στους παρακάτω τομείς:

Νομοθετική Διαδικασία: Σε πολλές περιπτώσεις, οι αποφάσεις που αφορούν τη νομοθεσία λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο της ΕΕ, το οποίο αποτελεί έναν από τους βασικούς νομοθετικούς φορείς της ΕΕ.

Επιλογή Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Η επιλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γίνεται με ειδική πλειοψηφία από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ορισμένες Εξωτερικές Υποθέσεις: Σε ορισμένα θέματα εξωτερικής πολιτικής και σχετικά με τις κοινές αμυντικές πολιτικές, οι αποφάσεις λαμβάνονται επίσης με ειδική πλειοψηφία. Κρίσιμες αποφάσεις που ελήφθησαν με ειδική πλειοψηφία ήταν η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (ΕΕΠ): Η ΕΕΠ, που υπογράφηκε το 1986, απαιτούσε ειδική πλειοψηφία για τη λήψη αποφάσεων σε ορισμένους τομείς, όπως η εσωτερική αγορά, η απόφαση για την ίδρυση της Κεντρικής Τράπεζας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΚΤΕ), η Ευρωπαϊκή Πολιτική Αμυντικής Συνεργασίας και η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ).

Συναπόφαση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Σε ορισμένους τομείς, ο Κοινοβουλευτικός και ο Συμβουλευτικός ρόλος συνδυάζονται στη διαδικασία της συναπόφασης. Αυτό σημαίνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνεργάζεται με το Συμβούλιο για τη λήψη αποφάσεων, ενισχύοντας τον δημοκρατικό έλεγχο.

Εν κατακλείδι, το Κίεβο παραμένει χωρίς την κρίσιμη οικονομική βοήθεια που ήταν η μόνη διέξοδος ρευστότητας μετά το μπλοκάρισμα του Κογκρέσου της αμερικάνικης βοήθειας. Η απόφαση των Ευρωπαίων μεταφέρεται για τη σύνοδο του Ιανουαρίου. Κατά τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, το Κίεβο μέχρι τότε μπορεί να αντέξει. Τι θα κάνει τότε ο Όρμπαν; Θα πάρει τα υπόλοιπα 11 δισ. ευρώ που έχουν μπλοκάρει οι Βρυξέλλες; … Σε ότι αφορά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, θα απαιτηθούν χρόνια και εγκρίσεις από τα κοινοβούλια των 27.