Γιατί ο αμερικάνικος αετός μπήκε μόνος του στο ουκρανικό κλουβί

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως πρώτος στόχος για τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία δεν είναι για την Ουάσιγκτον, ούτε η απελευθέρωση των ουκρανικών εδαφών, ούτε η κατάρρευση του καθεστώτος Πούτιν, αλλά η κρίσιμη ανάγκη να δουλεύει συνεχώς η αμερικάνικη “αμυντική” βιομηχανία. Είναι η κινητήριος δύναμη της οικονομίας. Αν και ο θηριώδης αμυντικός προϋπολογισμός των ΗΠΑ των 842 δισ. δολαρίων υπολείπεται κατά του ΑΕΠ των 24 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, τα “πολλαπλασιαστικά φαινόμενα” μέσα στην οικονομία εκτιμώνται στο 20% του ΑΕΠ. Η μηχανή πρέπει να δουλέψει και το Ουκρανικό είναι η καλύτερη αφορμή.

Γι’ αυτό ο Μπάιντεν κάνει ότι μπορεί για να συνεχίσει να δουλεύει η πολεμική βιομηχανία. Αυτό φάνηκε και από τον εξοπλισμό αξίας 80 δισ. δολ. που παράτησε στο Αφγανιστάν (κανείς δεν ζήτησε εξηγήσεις). Τώρα, χρηματοδοτεί την ανανέωση του αμερικάνικου οπλοστασίου, αλλά και των συμμάχων (λένε ότι στερέψανε από όπλα) που τους πιέζει να στέλνουν τα σοβιετικά ή νατοϊκά σαπάκια τους στην δύστυχη Ουκρανία και να αντικαταστήσουν με καινούργια. Γι΄ αυτό Γερμανοί και λοιποί Ευρωπαίοι τρίβουν τα χέρια τους. Υπάρχει δουλειά για όλους…

Παρενθετικά αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία πενήντα χρόνια ο “αμυντικός” προϋπολογισμός των ΗΠΑ χρηματοδοτήθηκε από τα περιβόητα πετροδολάρια και γενικά από τους νομισματικούς μηχανισμούς (ισοτιμία δολαρίου, επιτόκια, ομόλογα κλπ) υπεξαίρεσης της υπεραξίας των άλλων κρατών. Αυτή η δυνατότητα, όπως θα δούμε παρακάτω, φαίνεται να αμφισβητείται ισχυρά.

Και φυσικά είναι η οικονομική βοήθεια για τα τρέχοντα της Ουκρανίας: 113 δισ. δολ. έχει κοστίσει στις ΗΠΑ, συν 1,3 δισ. δολάρια που εγκρίθηκε τελευταία, ενώ η ΕΕ ετοιμάζει πακέτο 50 δισ. ευρώ! Αλλά το big business είναι μοιρασιά της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας που σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς είναι της τάξεως του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων, εξ’ ου και η σύνοδος Δωρητών του Λονδίνου, όπου γίνονται τα μεγάλα deal. Σημειωτέον ότι οι επενδύσεις της ανοικοδόμησης μεθοδεύεται να έχουν την εγγύηση του G7, ενώ ανομολόγητες αμερικανοευρωπαϊκές βλέψεις είναι να βάλουν τη Ρωσία να πληρώσει τον λογαριασμό.

Τέλος η ελεγχόμενη συνέχιση του πολέμου ευνοεί μια σειρά από οικονομικο-κοινωνικά ζητήματα στις ΗΠΑ και όχι μόνο ως κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως σκανδαλώδεις ρυθμίσεις υπέρ του κεφαλαίου, βίαια συγκέντρωση κεφαλαίου, ποδηγέτηση των κοινωνικών εντάσεων, πολιτικές της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, υποκατάσταση θέσεων εργασίας με Τεχνητή Νοημοσύνη και αλγόριθμους κ.ο.κ.

Η ένταξη της Ουκρανίας

Αυτά είναι τα φαινόμενα, από εκεί και πίσω οι ανταγωνισμοί, οι φόβοι, οι αντίθετες απόψεις, οι εκβιασμοί, οι μυστικές πιέσεις είναι σε έξαρση και τις βλέπει κανείς διαβάζοντας προσεκτικά ολόκληρη τη σκακιέρα. Χαρακτηριστική, η τοποθέτηση του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στη χωρία των δικτατόρων από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, αμέσως μετά τη λήξη της επίσκεψης του υπουργού των Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στο Πεκίνο, η οποία χαρακτηρίστηκε “επιτυχής”, αφού επισημοποίησε την ανάγκη και των δύο πλευρών για επικοινωνία. Για το Κρεμλίνο, ο χαρακτηρισμός του Τζινπίνγκ ως δικτάτορα, σημαίνει πως η αμερικάνικη εξωτερική πολιτική δεν έχει “συνεκτικότητα”.

Βέβαια, μπορεί να ήταν μια καουμπόικη ατάκα του Μπάιντεν στο δείπνο των χορηγών του Δημοκρατικού Κόμματος στην Καλιφόρνια, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν συνάδει με το πρωτόκολλο της δυτικής διπλωματίας. Όμως, δείχνει και τις χαοτικές διαφορές, όχι μόνο μεταξύ των δύο κομμάτων στις ΗΠΑ, αλλά και μέσα στο Δημοκρατικό Κόμμα. Η Αμερική είναι βαθιά διχασμένη όχι μόνο έναντι της Ρωσίας, αλλά και για όλα τα ζητήματα εσωτερικής πολιτικής.

Η αποτυχία του πρώτου κύματος της ουκρανικής αντεπίθεσης έχει προκαλέσει έντονο σκεπτικισμό στους κόλπους της αμερικανικής ελίτ, αλλά κυρίως στο ΝΑΤΟ και στην Ευρώπη, όπου πληθαίνουν η δυσφορία και ο προβληματισμός για το πού οδηγεί η Ουάσιγκτον τα πράγματα. Τόσο ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Στόλτενμπεργκ, όσο και ο καγκελάριος Σολτς που εκπροσωπούν τις ευρωπαϊκές συντηρητικές δυνάμεις, έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν θα γίνει πρόταση ένταξης της Ουκρανίας, απλώς θα διερευνηθεί η δυνατότητα συνεχούς στήριξή της που σημαίνει πως έχει αποφασιστεί η συνέχιση του πολέμου επ’ αόριστον.

Η συμβιβαστική πρόταση του Γενς Στόλτενμπεργκ προβλέπει τον εξοπλισμό, την εκπαίδευση και την οργάνωση της Ουκρανίας αλά ΝΑΤΟ, έτσι ώστε να μην χρειάζεται η πολιτική ένταξή της. Ξαφνικά και αντίθετα, ενόψει της κρίσιμης συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βιλνούς της Λιθουανίας 11-12 Ιουλίου, το Παρίσι συντάχθηκε μαζί με την Πολωνία και τις Βαλτικές Χώρες υπέρ της ένταξης της Ουκρανίας, γιατί έτσι μπορεί η Ρωσία να πιεστεί και να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Το ΝΑΤΟ και το άνοιγμα νέου μετώπου

Ανεξάρτητα από όλα αυτά, το σίγουρο είναι πως ούτε ο Μπάιντεν, ούτε οι Ευρωπαίοι διανοούνται να εμπλέξουν ευθέως το ΝΑΤΟ στον ουκρανικό πόλεμο, γιατί ξέρουν ότι αυτό συνεπάγεται παγκόσμιο πόλεμο και πιθανότητα πυρηνικό. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δοκιμάζοντας τα νεύρα του Κρεμλίνου δεν θα συμβεί κανένα επικίνδυνο “ατύχημα”. Οι Ρώσοι έχουν ξεκαθαρίσει πρώτον, ότι η χορήγηση μαχητικών αεροπλάνων και προηγμένων πυραυλικών συστημάτων θα αποτραπεί από προληπτικά πλήγματα και εκτός ουκρανικού εδάφους, με ότι συνέπειες αυτό μπορεί να έχει.

Δεύτερον, ότι η απόπειρα μεταφοράς του πολέμου στο ρωσικό έδαφος (ακόμη κι από ανεπίσημες ομάδες κρούσης) θα αλλάξει δραματικά τη ρωσική συμπεριφορά στο επίπεδο των αντιποίνων. Τρίτον, η Ρωσία, πέρα από τον Πούτιν, έχει τα όριά της κι αυτό λίγοι το καταλαβαίνουν…

Στο μεταξύ όπως προκύπτει από διάφορες πηγές, το ΝΑΤΟ εκπαιδεύει στην Πολωνία εξόριστους Λευκορώσους μαχητές με στόχο να ανοίξουν νέο άτυπο μέτωπο στο ρωσικό μαλακό υπογάστριο, στη Λευκορωσία. Το σχέδιο φαίνεται ότι είναι η πυροδότηση μιας “πορτοκαλί επανάστασης” στο Μινσκ, σε συνδυασμό με μια σειρά σαμποτάζ από την τρομοκρατική πολιτοφυλακή “Bypol”, η οποία έχει ήδη προβεί σε σχετικές ενέργειες από την έναρξη του ουκρανικού πολέμου.

Η “κρεατομηχανή” στην Ουκρανία

Είναι πια σαφές ότι ο ουκρανικός πόλεμος παίζει και θα παίξει πρώτο ρόλο στις εξελίξεις. Το κόστος του πολέμου σε ανθρώπινες ζωές, σε περιβαλλοντικούς όρους και σε πολεμικό και μη υλικό είναι τερατώδες και συνεχώς αυξανόμενο. Οι Ουκρανοί φαίνεται πως παρά τις σημαντικές απώλειες θα συνεχίσουν με στόχο να αποκόψουν κρίσιμες γραμμές ανεφοδιασμού των Ρώσων κυρίως σε ότι αφορά την Κριμαία. Συνεπικουρούνται με μισθοφορικά στρατεύματα που αναπληρώνουν κάποιες απώλειες.

Πάντως, αν οι Ουκρανοί αποτύχουν μέχρι το τέλος του καλοκαιριού και υπό την προϋπόθεση ότι οι Ρώσοι δεν θα αντεπιτεθούν και δεν θα προχωρήσουν, αλλά και με δεδομένο ότι το ΝΑΤΟ δεν θα εμπλακεί ευθέως, οι βασικές λύσεις που διαφαίνονται είναι οι εξής:

• Να “παγώσει” η σύρραξη για ένα μεγάλο διάστημα προκειμένου και οι δύο πλευρές να ανασυνταχθούν, να επανεξοπλιστούν. Το σενάριο έχει αναφορά στην ιστορική εμπειρία του πολέμου στην Κορέα.
• Να υπάρξουν εσωτερικές εξελίξεις στην Ουκρανία με στόχο την συνθηκολόγηση.
• Να ενεργοποιηθούν οι ειρηνευτικές πρωτοβουλίες της Κίνας και της Νότιας Αφρικής και να καταλήξουν σε κατάπαυση του πυρός και σε μια συμφωνία διαμελισμού τύπου Κορέας.

Σημειωτέον ότι Κίεβο και Μόσχα αποδέχτηκαν τη νοτιοαφρικανική πρωτοβουλία ειρήνευσης. Από την άλλη, την ώρα που ο Πούτιν επεδείκνυε στους Αφρικανούς μεσολαβητές προσύμφωνο που είχε υπογράψει η Ουκρανία με αποτέλεσμα την αποχώρηση των Ρώσων από την περίμετρο του Κιέβου για να το αθετήσει στη συνέχεια, ο Ζελένσκι απείλησε πως η Μόσχα πρέπει να προετοιμάσει τον λαό της για απώλεια εδαφών.

• Να ενισχυθεί η Ουκρανία από πολωνικά και βαλτικά στρατεύματα –μετά από διμερείς συμφωνίες αμυντικής συνδρομής – με στόχο τη συνέχιση ενός πολέμου φθοράς που θα συνεχιστεί για χρόνια. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει στην επέκταση του πολέμου εκτός Ουκρανίας. Σε αυτή την περίπτωση όλες οι εκδοχές παραμένουν ανοιχτές, για άμεση σύγκρουση ΝΑΤΟ-Ρωσίας, ακόμη και η χρήση τακτικών πυρηνικών.
• Είναι πια ξεκάθαρο ότι ο στρατηγικός στόχος των ΗΠΑ για ήττα της Ρωσίας, ώστε να απομονωθεί η Κίνα, ενόψει της “αναπόφευκτης” σύγκρουσης μαζί της, οδήγησε ακριβώς στο αντίθετο αποτέλεσμα. Όχι μόνο δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται η πτώση του καθεστώτος του Πούτιν και η διάλυση της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αλλά πυροδοτήθηκαν απρόσμενες αντισυσπειρώσεις κατά της Δύσης ενώ αποκαλύφθηκε η αμυντική ένδεια της Ευρώπης.

Αποδολαριοποίηση και απο-ακοικιοποίηση

Η έκβαση της ουκρανικής αντεπίθεσης, όπως προαναφέραμε, θα επηρεάσει τις αγορές, τον πληθωρισμό, τα επιτόκια και κυρίως την κοινωνική και την πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη. Οι διαφαινόμενες οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις όχι μόνο δεν μοιάζουν θετικές για τα δυτικά συμφέροντα, αλλά ενίοτε εμφανίζονται ως υπαρξιακά επικίνδυνες. Κι αυτό γιατί οι ΗΠΑ βλέποντας την ταχύτητα των αλλαγών που συντελούνται εις βάρος του αμερικάνικου imperium μπορούν, όπως συνήθως κάνουν, να εκτραπούν σε ανεπανόρθωτα λάθη ή σε επιθετικές κινήσεις υψηλού ρίσκου, ενώ ταυτόχρονα η Ευρώπη σπασμένη στα τρία βλέπει ότι παρασύρεται στην αμερικανική άβυσσο…

Πάντως, φαίνεται πως μέσα στους επόμενους είκοσι μήνες ο κόσμος θα έχει αποκτήσει μια πιο ευκρινή εικόνα για το πού κατευθύνεται, καθώς μια σειρά από δρομολογημένες εξελίξεις αναμένεται να έχουν προσδιορίσει σε κρίσιμο βαθμό την πορεία. Η σύνοδος κορυφής των BRICS τον Αύγουστο, δεν αφορά μόνο την ένταξη της Αιγύπτου που ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο είναι μέλος στη “Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα” (NDB) των BRICS, είναι και το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και η η Βενεζουέλα.

Στον τρίτο κύκλο περί τους BRICS είναι διάφορες χώρες της ASEAN (Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη, Καμπότζη, Λάος, Βιετνάμ, Ινδονησία, Μαλαισία, Μιανμάρ, Φιλιππίνες, Μπρουνέι) που έχουν ταχθεί υπέρ της αποδολαριοποίησης των εμπορικών συναλλαγών. Μέσα σε αυτό το κλίμα, δεν αποκλείεται τον Αύγουστο στο Γιοχάνεσμπουργκ οι BRICS να ανακοινώσουν συναλλαγές σε ένα νέο νόμισμα και μέσω ενός νέου συστήματος τύπου Swift. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν ζήτησε με επιστολή του να συμμετάσχει ως παρατηρητής στην επόμενη σύνοδο κορυφής τους, αλλά φαίνεται πως οι Ρώσοι έβαλαν βέτο.