Ο προϋπολογισμός και τα “εξάμηνα” του Μητσοτάκη

Με τις τοποθετήσεις υπουργών και βουλευτών συνεχίζεται στη Βουλή η συζήτηση επί του προϋπολογισμού, η οποία θα κορυφωθεί την Τετάρτη με μια ακόμη αντιπαράθεση Μητσοτάκη-Τσίπρα. Στη συζήτηση αυτή, οι τόνοι αναμένεται να ανέβουν ακόμη περισσότερο, καθώς συμπίπτει με την ολοκλήρωση του πρώτου εξαμήνου της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά και με το κλείσιμο της περιόδου χάριτος που έχει κάθε νέα κυβέρνηση.

Ο προϋπολογισμός αποτελεί πάντα το οικονομικό αποτύπωμα των πολιτικών που προτίθεται να εφαρμόσει μια κυβέρνηση, ενώ κατά την συζήτηση και την ψήφισή του, η οποία έχει, κατά παράδοση, χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης, διαφαίνεται και η τακτική που προτίθεται να ακολουθήσει η αντιπολίτευση.

Στην σημερινή, τρίτη ημέρα συζήτησης, το μοτίβο ήταν το ίδιο με τις προηγούμενες ημέρες. Από τη μια οι υπουργοί και οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας να υποστηρίζουν ότι πρόκειται για έναν προϋπολογισμό χωρίς ταξικό πρόσημο που απευθύνεται στην κυβερνητική πλειοψηφία. Από την άλλη οι βουλευτές της αντιπολίτευσης, ιδιαίτερα της αξιωματικής, οι οποίοι κάνουν λόγο για έναν νεοφιλελεύθερο προϋπολογισμό που μετακυλύει βάρη στα λαϊκά εισοδήματα.

Τα προεόρτια της σύγκρουσης 

Το βάρος στην σημερινή συζήτηση σήκωσε, από πλευράς κυβέρνησης, ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος επιτέθηκε για άλλη μία φορά στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, χαρακτηρίζοντας «λόγια του αέρα» τις προεκλογικές υποσχέσεις της για μείωση της φορολογίας και την σύσταση ειδικού λογαριασμού για τη μείωση των πλεονασμάτων. Ειδικά για τον λογαριασμό είπε ότι δεν έχει βρεθεί μέχρι τώρα, παρότι, όπως υπενθύμισε, ο Αλέξης Τσίπρας είχε προαναγγείλει το άνοιγμά του και την κατάθεση 5,5 δισ., ήδη από τον Μάιο του 2019.

Ο υπουργός Οικονομικών επανέλαβε ότι ο προϋπολογισμός του 2020 απευθύνεται στο σύνολο της κοινωνίας και ότι είναι ένας «μη ταξικός προϋπολογισμός», αντικρούοντας την κριτική της αντιπολίτευσης ότι με την μείωση του ΕΝΦΙΑ ωφέλησε μόνο την μεγάλη ακίνητη περιουσία. Σε ό,τι αφορά πάντως την κριτική της αντιπολίτευσης, ότι ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις (ανάπτυξη 2,8%, ενώ οι Θεσμοί προβλέπουν 2,3) ο κ. Σταϊκούρας απάντησε με ευφυολογήματα, λέγοντας ότι τουλάχιστον κυβέρνηση και αντιπολίτευση συμφωνούν πως το 2020 η οικονομία θα πάει καλύτερα από το 2019.

Αυτό όμως, η αξιωματική αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι το γνωρίζει ήδη από τον Αύγουστο του 2018, όταν, όπως αναφέρουν στελέχη της, ο Τσίπρας με τον Τσακαλώτο ρύθμιζαν το χρέος και “έστρωναν μαξιλάρια ασφαλείας” πάνω στα οποία κάθεται σήμερα ο Σταϊκούρας. Τα ίδια στελέχη κατηγορούν μάλιστα την κυβέρνηση Μητσοτάκη για αναδιανομή προς όφελος των ολίγων. Αυτό έκαναν και στην σημερινή συζήτηση οι πρώην υπουργοί Φλαμπουράρης και Δραγασάκης, με τον πρώτο να υπενθυμίζει τι παρέλαβε και τι παρέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ και τον δεύτερο να εστιάζει στην «αντίφαση» του νέου προϋπολογισμού που, όπως είπε, περικόπτει πόρους υπέρ αδυνάτων, ενώ υπάρχουν μεγαλύτερες δυνατότητες.

Ο τέως αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ καταλογίζει μάλιστα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη τέσσερα σημαντικά λάθη, με πρώτο ότι δεν προχώρησε σε μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, όπως η προηγούμενη κυβέρνηση είχε σχεδιάσει για το 2020. Τα άλλα τρία κυβερνητικά λάθη είναι, κατά τον Γιάννη Δραγασάκη, η «άνιση και άδικη κατανομή των περιορισμένων φοροελαφρύνσεων, η αυταπάτη πως η μείωση της φορολογίας θα προσελκύσει επενδύσεις από το εξωτερικό και η εγκατάλειψη της ολιστικής Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής που είχε αρχίσει να υλοποιεί η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ».

Απολογισμός εξαμήνου 

Πέρα όμως από την πολιτική αντιπαράθεση και τα εύσημα των Ευρωπαίων για την καλή πορεία της οικονομίας, στην κοινωνία δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα. Μπορεί η πορεία των ομολόγων να είναι εντυπωσιακή, ο άνεργος και ο χαμηλοσυνταξιούχος όμως δεν έχουν δει θετικές αλλαγές. Αντιθέτως συνειδητοποιούν, ότι φέτος τους λείπουν και τα “ψίχουλα” του κοινωνικού μερίσματος, στο οποίο τους είχε συνηθίσει ο Τσίπρας τα δύο τελευταία χρόνια.

Η συζήτηση και ψήφιση του προϋπολογισμού συμπίπτει όμως και με το κλείσιμο του πρώτου εξαμήνου της κυβέρνησης Μητσοτάκη, στην διάρκεια του οποίου υπήρξαν κρίσεις για αθέτηση προεκλογικού λόγου και σε άλλα ζητήματα, πέραν των οικονομικών. Η στάση της κυβέρνησης έναντι της Συμφωνίας των Πρεσπών έχει μειώσει, αν δεν έχει εξανεμίσει, τις προσδοκίες κάποιων ψηφοφόρων της ΝΔ, ενώ προβληματισμός υπάρχει και για την πολιτική κατευνασμού έναντι της Τουρκίας, ειδικά το τελευταίο διάστημα.

Δυσαρέσκεια υπάρχει και για το μεταναστευτικό, παρότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη το διαχώρισε από την προσφυγική κρίση και δρομολόγησε μέτρα προς την σωστή κατεύθυνση. Η αδυναμία που επιδεικνύεται, ωστόσο, στην αποσυμφόρηση των νησιών, οι αντιδράσεις δημάρχων και περιφερειαρχών, καθώς και η έλλειψη μιας πιο δυναμικής αντιμετώπισης που κάποιοι ανέμεναν, προκαλούν επίσης αρνητικές κρίσεις.

Τα ζητήματα αυτά αναμένεται να αναδειχθούν από τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ειδικά από τον Αλέξη Τσίπρα, στην συζήτηση της Τετάρτης, πριν την ψηφοφορία επί του προϋπολογισμού και λίγες ημέρες πριν την “ανακωχή” για τις γιορτές των Χριστουγέννων και του Νέου Έτους.