Ο Τραμπ και ο πολιτικός αλληθωρισμός του Γ. Σταθάκη

Θέμα του οι “υπερβολικά πολλές” ομοιότητες μεταξύ Τραμπ και Πούτιν. Ένα κείμενο που θα μπορούσε να το έχει γράψει ένα στέλεχος του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ. Δεν θα διαφωνούσε κανείς εύκολα, ο χαρακτήρας των ηγετών δεν είναι αμελητέας σημασίας στην ιστορία. Μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά στο παιχνίδι βαθύτερων δυνάμεων.

Ωστόσο, η εμφάνιση ορισμένων προσωπικοτήτων και η ανάληψη ηγετικών ρόλων από αυτές, δεν πραγματοποιούνται εξαίφνης, ούτε σε ιστορικό κενό. Και όσο δίνουμε προσοχή στις ιστορικές προϋποθέσεις, τόσο κλονίζονται τα “αυτονόητα” στα οποία βασίζεται η επιχειρηματολογία του Σταθάκη. Ποια είναι αυτά τα “αυτονόητα”;

α. Η “δημοκρατία” στη Δύση.
β. Η Ευρωπαϊκή Ένωση.
γ. Οι διεθνείς θεσμοί και κανόνες.
δ. Τα συμφέροντα της Ελλάδας και ΕΕ ταυτίζονται.

Ο αυταρχισμός του Τραμπ προετοιμάστηκε δεκαετίες με την αποσάθρωση και διάλυση της κοινωνίας που πέτυχε η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού. Η κατάλυση των κοινωνικών δεσμών και αναγωγή των πάντων σε χρηματική συναλλαγή οδήγησε σε απομόνωση των ατόμων. Αυτό ήταν όχι μόνον μη ηθελημένη συνέπεια, αλλά και εμπρόθετη πολιτική του νεοφιλελευθερισμού.

Ο νεοφιλελευθερισμός είναι εξ ορισμού αντίθετος σε όποια δημοκρατική αρχή. Αυτό το γνωρίζουν και το θεμελιώνουν στα έργα τους οι θεωρητικοί γκουρού της αγοράς, τύπου Hayek και Ayn Rand. Τα απομονωμένα άτομα αντιδρούν στα δεινά που τους επιφέρουν οι πολιτικές του σοκ, αναζητώντας μεσσιανικές λύσεις, ακριβώς επειδή οι δεσμοί αλληλεγγύης μεταξύ τους έχουν διαρραγεί, καθώς έχουν εθιστεί να βλέπουν τους εαυτούς τους όχι ως μέλη εκμεταλλευόμενων τάξεων, αλλά ως αποτυχημένους καπιταλιστές.

Ο Πούτιν καταστρέφει τον ειδυλλιακό μας κόσμο;

Αυτό είναι το κατάλληλο έδαφος για τον χειρότερο απολυταρχισμό. Και ο τελευταίος έχει θέσει τα θεμέλιά του πριν εμφανιστούν έξαλλες και θεατρικές προσωπικότητες τύπου Τραμπ. Στην ΕΕ ειδικά, τα κλειδιά τα κρατάει μια κλίκα μη εκλεγμένων, μη υποκείμενων σε λογοδοσία και ανεξέλεγκτων στελεχών δήθεν “τεχνοκρατών”.

Αυτή η ίδια η ΕΕ, χωρίς κανέναν Τραμπ και εναντίον του Τραμπ μάλιστα, έδειξε στην περίπτωση της Ρουμανίας πώς αντιλαμβάνεται την “δημοκρατία”. Επίσης έδειξε στην περίπτωση της Συρίας πώς αντιλαμβάνεται την τρομοκρατία, ξεπλένοντας επικηρυγμένους τζιχαντιστές, αναγνωρίζοντάς τους ως πολιτικούς εγγυητές της “δημοκρατικής σταθερότητας”.

Για να μην γίνει λόγος για την ιδεοληπτική και άνευ όρων στήριξη στην γενοκτονία που πραγματοποιεί το Ισραήλ. Καταστολή και διώξεις εναντίον όποιου εκφέρει άλλο λόγο για το Παλαιστινιακό (στην Γερμανία άνθρωποι έχουν χάσει τη δουλειά τους επειδή άσκησαν κριτική στο Ισραήλ). Η ιδεοληπτική ταύτιση της όποιας κριτικής στο Ισραήλ με τον αντισημιτισμό είναι μια μορφή ιδεολογικής τρομοκρατίας που καταργεί την ελευθερία του λόγου στην καρδιά της Ευρώπης των “ελευθεριών” του “διαφωτισμού” και άλλα ηχηρά παρόμοια. Αυτά χωρίς Τραμπ και χωρίς Πούτιν.

Όσον αφορά δε την πολιτική της ισχύος, από την εποχή του Θουκυδίδη, αιώνες πριν από τον Τραμπ και τον Πούτιν, δεν υπήρξε ποτέ άλλη αρχή που να διέπει τις διεθνείς σχέσεις. Οι διεθνείς θεσμοί και κανόνες, το διεθνές δίκαιο κτλ. δεν είναι παρά προσωρινές και υπό όρους αποκρυσταλλώσεις συσχετισμών δυνάμεων. Ακόμα και η εφαρμογή τους υπερκαθορίζεται από την ισχύ. Δεν έχουν κάποια υπερβατική ισχύ και απέναντι στους πυραύλους δεν τα καταφέρνουν καλά.

Και πάλι όμως, δεν καταλαβαίνει κανείς πώς κατηγορείται μόνον ο Πούτιν για περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου, όταν επανειλημμένα η αντίπαλη πλευρά τον έχει εξαπατήσει παραβιάζοντας συνθήκες ή έχει τορπιλίσει την κατάπαυση των εχθροπραξιών έναν μήνα μετά την έναρξή τους, στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης, δια του Μπόρις Τζόνσον; Δηλαδή τα γεράκια του Μπλίνκεν σέβονταν το διεθνές δίκαιο και ήλθε ο Πούτιν να καταστρέψει τον ειδυλλιακό μας κόσμο; Αυτό συμβαίνει μόνον στο σύμπαν της προπαγάνδας των Δημοκρατικών γερακιών. Αλλά, ως φαίνεται όχι μόνον.

Και γιατί το καθεστώς Ζελένσκι, με 11 κόμματα εκτός νόμου, αλλά με τους ναζί νόμιμους και πρωταγωνιστές, είναι “δημοκρατικό”, ενώ του Πούτιν, “φασιστικό”; Και γιατί είναι “φασίστας” ο Τραμπ, που θέλει να μοιραστεί την Ουκρανία με τον Πούτιν, αλλά όχι ο Μπάιντεν, που επιχείρησε και απέτυχε να την έχει ολόκληρη; Όλο και περισσότεροι Αμερικανοί παραδέχονται σήμερα ότι ο πόλεμος δεν ξεκίνησε με την ρωσική στρατιωτική ειδική επιχείρηση, αλλά ήταν πόλεμος ΗΠΑ -Ρωσίας. Δικός τους ο πόλεμος, δική τους και η ειρήνη. Η Ευρώπη δεν θα έβλεπε τίποτα το αξιόμεμπτο, αν μπορούσε να εξασφαλίσει ένα γενναίο μερίδιο για τα πιο επιφανή μέλη της. Αυτό άλλωστε ήταν πάντα και αυτό είναι και τώρα το νόημα της ευρωπαϊκής λογοδιάρροιας περί δικαιωμάτων, αρχών και αξιών.

Κι άλλο σκληρό μνημόνιο;

Σήμερα υπάρχει η μεγάλη πρόκληση του επανεξοπλισμού της Ευρώπης. Ο κ. Σταθάκης, όπως όλοι οι “Ευρωπαϊστές” παρακάμπτει το ζήτημα πώς γίνεται μια οντότητα όπως η ΕΕ χωρίς πολιτική ενοποίηση να έχει κοινό νόμισμα και τώρα, ακόμα χειρότερα, “κοινή άμυνα”. Ποιο είναι το πολίτευμα της ΕΕ που πρέπει να εξοπλιστεί; Και εναντίον ποίου πρέπει να εξοπλιστεί; Δεν βγαίνει νόημα χωρίς την δαιμονοποίηση της Ρωσίας, την οποία έχουν καλλιεργήσει τα συστημικά ΜΜΕ;

Απειλεί την ελευθερία της Ευρώπης μια χώρα που αντιπροσωπεύει – κατ’ ομολογία του ιδίου – λιγότερο από το 2% της παγκόσμιας οικονομίας! Μάλλον, διότι διαβάζουμε για την “τριπλή εισβολή στην Ουκρανία”, αλλά δεν ακούμε τίποτα για την περικύκλωση, παρά τις συμφωνίες, της Ρωσίας, ούτε για τις ψεύτικες υποσχέσεις μη επέκτασης του ΝΑΤΟ, ούτε για το πραξικόπημα του 2014 ούτε για την ομολογημένη πλέον εξαπάτηση στο Μινσκ.

Θα αποτελούσε ασφαλώς έκπληξη πρώτου μεγέθους αν υπήρχε ίχνος προβληματισμού επί του ζητήματος: γιατί η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει εχθρούς της εκείνους που το ευρωπαϊκό κόμμα του πολέμου έχει ορίσει ως εχθρούς του; Τι σημαίνει για την Ελλάδα επανεξοπλισμός της ΕΕ και δη συμβατικός, ο οποίος θα στηριχθεί αναγκαστικά σε πολύ μεγάλο βαθμό στην Τουρκία; Τι σημαίνει για την Ελλάδα, η οποία ήδη δαπανά το 3% του ΑΕΠ για την άμυνα, να ανεβάσει το ποσοστό στο 5% για μια άμυνα όχι έναντι των εχθρών της, αλλά υπό την εποπτεία των εχθρών της; Αλλά με τέτοια ασχολούνται οι “εθνικιστές”. Οι “προοδευτικοί” τους γυρνάνε την πλάτη, όπως και η USAID άλλωστε.

Αν «μια στοιχειώδης Συμφωνία Αμοιβαίας Ασφαλείας Ευρώπης και Ρωσίας» είναι η καλύτερη λύση, όπως γράφει ο κ. Σταθάκης, αυτό προϋποθέτει πως το “κόμμα του πολέμου” στην Ευρώπη πρέπει να ηττηθεί. Το κόμμα αυτό και μαζί την υπονόμευση της Ευρώπης, το έθρεψε η προηγούμενη διοίκηση και όχι ο Τραμπ. Ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης σημαίνει πολεμική οικονομία υπό την δικτατορική εξουσία του ανεξέλεγκτου διευθυντηρίου. Ισοδυναμεί με επιβολή σκληρού μνημονίου, με ακόμα μεγαλύτερη εξαθλίωση των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων. Αυτό σημαίνει απλώς καταστροφή για τις δυτικές κοινωνίες και δρομολόγηση ακόμα πιο αυταρχικών πολιτικών λύσεων.

Τότε δεν θα έχουν σημασία τα θεατρικά “μουσολινικά” χαρακτηριστικά του Τραμπ. Η αντιδημοκρατία μπορεί να λειτουργήσει μια χαρά και υπό την βιτρίνα της από κάθε άποψη ασήμαντης κ. Κάγια Κάλας. Ακόμα μικρότερη σημασία θα έχουν οι ανέξοδες επιδείξεις κοινωνικού “προοδευτισμού”, όπως αυτή που αποτυπώνεται σε πρόσφατη ανακοίνωση της Νεολαίας (sic) της Νέας Αριστεράς, όπου γίνεται αναφορά σε “φορείς μήτρας” και καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια να αποφευχθεί η λογοκριμένη ως “συντηρητική” και “πολιτικά μη ορθή” λέξη γυναίκα.