Παρήγγειλαν έκθεση για να παρατείνουν το lockdown – Η Die Welt εκθέτει τη Μέρκελ

Εισηγήσεις κατά παραγγελία και πολιτικές σκοπιμότητες για να δικαιολογηθεί το lockdown προσάπτει στο γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών η εφημερίδα Die Welt, βασιζόμενη στην αλληλογραφία του υπουργού Χορστ Ζέεχοφερ και ομάδας επιστημόνων. Αποκαλυπτικό έγγραφο προτείνει, μεταξύ άλλων, την πρόκληση “σοκ” στην κοινή γνώμη, προκειμένου να αιτιολογηθούν και να τηρηθούν τα μέτρα περιορισμού από τους πολίτες στη Γερμανία.

Το ρεπορτάζ της Die Welt, της σημαντικότερης εφημερίδας του ομίλου Axel Springer SE, βασίζεται στην αλληλογραφία που αντάλλαξε η διοίκηση του υπουργείου Εσωτερικών της Γερμανίας με τους επιστήμονες του ινστιτούτου Robert Koch (RKI), το οποίο αποτελεί ομοσπονδιακό, κρατικό φορέα και λειτουργεί ως το κέντρο ελέγχου λοιμώξεων της χώρας. Μετά από μήνες “μάχης” που έδωσε ομάδα δικηγόρων και νομικών, υπό τον γνωστό δικηγόρο Νίκο Χέρτινγκ, κατέστη εφικτό να δοθεί πρόσβαση σε αυτή την αλληλογραφία, η οποία αριθμεί πάνω από 200 σελίδες.

Όπως αναφέρει το κείμενο των Ανέτε Ντόβινταϊτ και Αλεξάντερ Νάμπερτ, όλα ξεκίνησαν στα μέσα Μαρτίου του 2020, κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown στη Γερμανία. Ο ιολόγος Κρίστιαν Ντρόστεν και ο επικεφαλής του RKI, Λόταρ Βίλερ, επισκέφθηκαν τον Ζέεχοφερ στο σπίτι του, για να τον προειδοποιήσουν για τον κίνδυνο που υπήρχε «αν η χώρα γύριζε γρήγορα στην καθημερινότητα» που υπήρχε πριν την πανδημία. «Ο Ζέεχοφερ ανησυχούσε ότι, βάσει προγράμματος, το lockdown τελείωνε το Πάσχα. Ο υπουργός ήταν απόλυτα αντίθετος σε αυτό».

Από εκείνη τη στιγμής ο γενικός γραμματέας του υπουργείου του, Μάρκους Κέρμπερ, ανέλαβε να “παραγγείλει” ένα κοινό κείμενο από διάφορους επιστήμονες και ερευνητές, προκειμένου να λειτουργήσει «ως νομιμοποίηση για σκληρότερα πολιτικά μέτρα πέρα από το Πάσχα». Μέσα σε λίγες μέρες το κείμενο αυτό ήταν έτοιμο. Αρχικά, είχε χαρακτηριστεί απόρρητο αλλά αργότερα, τον Απρίλιο, αναρτήθηκε στον επίσημο ιστότοπο του υπουργείου με τον τίτλο «Πώς θα θέσουμε υπό έλεγχο την Covid-19» (Wie wir COVID-19 unter Kontrolle bekommen).

Το χειρότερο σενάριο για τη Γερμανία

Ο Κέρμπερ λοιπόν, πάντα σύμφωνα με το ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας, έστειλε επιστολή, στις 19 Μαρτίου, στον Βίλερ αλλά και σε ερευνητές του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών του Λάιμπνιτς (RWI) το ινστιτούτο οικονομικών ερευνών IW και το ίδρυμα Επιστημών και Πολιτικής SWP, καθώς και σε διάφορα πανεπιστήμια. Με την επιστολή ζήτησε τη δημιουργία μιας ad hoc ερευνητικής πλατφόρμας, ώστε να δημιουργηθεί ένα υπολογιστικό μοντέλο, πάνω στη βάση του οποίου «θα μπορούσαν να ληφθούν μέτρα προληπτικής και κατασταλτικής φύσεως» [repressiver Natur].

Ο γενικός γραμματέας «σκιαγράφησε μια δυστοπική εικόνα: είναι ζήτημα “διατήρησης της εσωτερικής ασφάλειας και της δημόσιας τάξης στη Γερμανία», ενώ ζήτησε την εχεμύθεια των επιστημόνων για όλα όσα θα συζητούντο μεταξύ του υπουργείου του και αυτών, και σίγουρα να έμεναν «έξω από τις επιχειρησιακές ομάδες των θεσμών διαχείρισης της κρίσης».

Το περιεχόμενο του κειμένου αφορούσε στην παρουσίαση του κινδύνου από τον κορωνοϊό «με όσο το δυνατό πιο δραματικό τρόπο», μια “γραμμή” που πέρασε πολύ γρήγορα και στα ΜΜΕ. Για να γίνει αυτό οι επιστήμονες αξιοποίησαν το χειρότερο σενάριο: «Αν η Γερμανία δεν έκανε τίποτα, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι θα έβρισκαν το θάνατο ως το τέλος της πανδημίας».

Το ρεπορτάζ της Die Welt κάνει λόγο για επί σκοπώ ανάθεση στους επιστήμονες τη σύνταξη αυτού του κειμένου, προκειμένου ο Ζεεχόφερ «να τους χρησιμοποιήσει για τον πολιτικό σκοπό που ήθελε». Από την αλληλογραφία, επίσης, προκύπτει ότι το υπουργείο «επηρέασε τους ερευνητές» ώστε η κατάσταση της κρίσης δημόσιας υγείας να εμφανίζεται όσο το δυνατό πιο επικίνδυνη. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια αυτών των τεσσάρων ημερών, ο Κέρμπερ και άλλα στελέχη του υπουργείου «καθοδηγούσαν τη διαδικασία», με συνεχή τηλέφωνα. «Η εξάπλωση του αισθήματος του να είναι κανείς ανήμπορος πρέπει να μπορεί να περιορίζεται από την εντύπωση ισχυρής παρέμβασης του κράτους». 

Κλονισμός της εμπιστοσύνης

Διαβάζοντας κανείς το κείμενο που παρέδωσε στο γερμανικό υπουργείο η ομάδα επιστημόνων, διαπιστώνει ότι βασίστηκε στην αδόκιμη υπόθεση του «τι θα συμβεί, αν δεν γίνει τίποτα», δηλαδή αν δεν ληφθεί κανένα μέτρο για τη διαχείριση της πανδημίας. Μάλιστα, ενώ η εκτίμηση για τη θνησιμότητα από Covid-19, του πλέον αρμόδιου φορέα, RKI, εκείνη την περίοδο, ήταν 0,56%, το σενάριο που εξετάστηκε στο εν λόγω κείμενο χρησιμοποίησε ποσοστό 1,2%. Δηλαδή, όπως γράφει η Die Welt, «το υπουργείο Εσωτερικών αποφάσισε ενάντια στην προσεκτική εκτίμηση του RKI», προκρίνοντας το χειρότερο σενάριο.

Ο ίδιος άλλωστε ο Κέρμπερ, διευκρίνισε στην εφημερίδα ότι «δεν χρειαζόμασταν μια σφαιρική θεωρητική προσέγγιση. Είχαμε συγκεκριμένα προβλήματα κατά νου και έπρεπε να προλάβουμε ένα χειρότερο σενάριο». Είχε κάθε λόγο να είναι ευχαριστημένος, αφού στην αλληλογραφία φέρεται να ενημερώνει τους αποδέκτες του ότι «το κείμενό μας έγινε καλώς δεκτό και χάρη στην ποιότητα και σωφροσύνη του θα βρει το δρόμο του για το υπουργικό συμβούλιο που διαχειρίζεται την κρίση».

Το ρεπορτάζ της Die Welt συνεχίστηκε με την τοποθέτηση του Τιμ Ρεν, ο οποίος σχολίασε ότι η κυβέρνηση «έχει κάνει ζημιά ακριβώς σε αυτό που χρειαζόμαστε στη μάχη κατά της πανδημίας: στην εμπιστοσύνη». Σε μια προσπάθεια να αιτιολογήσει περαιτέρω μέτρα περιορισμού, η κυβέρνηση επικαλείται ότι υποχώρησε απέναντι στις εκτιμήσεις των επιστημόνων.

Αυτό στην πράξη δίνει και την εντύπωση ότι απλώς οι πολιτικοί «αντιδρούν ανάλογα με τα ευρήματα των ειδικών» κάθε φορά, όμως «η έρευνα της Welt δείχνει» ότι η πολιτική εξουσία είχε προκαθορίσει τον επιστημονικό ερευνητικό στόχο. «Όταν η επιστήμη γίνεται το μακρύ χέρι της πολιτικής, κάτι δεν πάει καθόλου καλά. Ο κόσμος χάνει την εμπιστοσύνη του σε όσους λαμβάνουν αποφάσεις. Τις περασμένες εβδομάδες, η συναίνεση στην πορεία που ακολουθεί η κυβέρνηση μειώθηκε και αυτό υποτίθεται ότι έχει να κάνει με την επιλογή ειδικών από την ηγεσία. Οι έχοντες εξουσία ευχαρίστως τρέχουν να ζητήσουν συμβουλές από τους σκληροπυρηνικούς υπέρμαχους του lockdown, με τις άλλες στρατηγικές να μένουν στην αφάνεια».

Επικοινωνία φόβου και ενοχής

Εφόσον το ρεπορτάζ της Die Welt είναι έγκυρο (δεν έχει διαψευστεί), επιβεβαιώνει έμμεσα ότι στη Γερμανία συνέβη αυτό συμβαίνει και στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες. Ότι δηλαδή, έξω από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, ανθεί μια συζήτηση για το κατά πόσο τα σκληρά μέτρα τύπου lockdown είναι αναγκαία ή ωφέλιμα. Η παραπάνω αποκάλυψη, όμως, δεν αφορά σε αυτό, αλλά στον τρόπο με τον οποίο δρομολογήθηκε η λήψη τους.

Είναι ενδεικτικά τα όσα αναφέρει το κείμενο των Γερμανών επιστημόνων (σελ. 13 του εγγράφου) όπου γίνονται συστάσεις για το πώς να σχεδιαστεί η επικοινωνία προς την κοινή γνώμη. Δεν χρειάζεται σχόλιο, το κείμενο “μιλά” μόνο του: «Για να επιτευχθεί η επιθυμητή αίσθηση σοκ, πρέπει να εξηγηθούν συγκεκριμένα οι επιπτώσεις της μόλυνσης στην ανθρώπινη κοινωνία: (1) Πολλοί σοβαρά νοσούντες νοσηλεύονται από τους αγαπημένους τους και πεθαίνουν αγωνιωδώς στο σπίτι, αγκομαχώντας για μια ανάσα. Η έλλειψη αέρα και η ασφυξία είναι πρωταρχικός φόβος για όλους. Το ίδιο ισχύει και σε περιπτώσεις που δεν μπορεί κανείς να κάνει τίποτα για βοηθήσει τους δικούς του ανθρώπους που διατρέχουν θανάσιμο κίνδυνο […].

»”Τα παιδιά είναι απίθανο να υποφέρουν από την επιδημία”. Λάθος. Τα παιδιά μολύνονται εύκολα ακόμα και υπό περιορισμό, για παράδειγμα από τα παιδιά των γειτόνων. Αν μετά μολύνουν τους γονείς τους και μετά ένας εξ αυτών πεθάνει στο σπίτι, και αυτά νιώθουν υπεύθυνα για αυτό, επειδή για παράδειγμα ξέχασαν να πλύνουν τα χέρια τους μετά το παιχνίδι, είναι το πιο τρομακτικό πράγμα που μπορεί να βιώσει ένα παιδί».

Τέλος, το κείμενο προτείνει να δοθεί έμφαση σε μεμονωμένα περιστατικά κορωνοϊού που παρουσίασαν υποτροπή ή οδήγησαν, αργότερα, ακόμα και στο θάνατο. Σημειωτέον, αυτό το επικοινωνιακό μείγμα υπέρ της «αποφυγής του χειρότερου σεναρίου» θα πρέπει να «προωθηθεί ως στρατηγικός στόχος για τη Γερμανία» αλλά και την ΕΕ, συνολικά…