Plan Β στου Μαξίμου για κυβέρνηση χωρίς Καμμένο

Είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού πως η συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ πνέει τα λοίσθια. Η μόνη περίπτωση να επιβιώσει είναι εάν η Συμφωνία των Πρεσπών δεν περάσει στα Σκόπια, οπότε και θα αρθεί η κύρια αιτία που φέρνει σήμερα τους άλλοτε αγαπημένους κυβερνητικούς εταίρους σε αντιπαράθεση, εάν όχι σε σύγκρουση. Εάν, όμως, ο Ζάεφ με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τα καταφέρει, η κυβέρνηση αναπόφευκτα θα βρεθεί στον αέρα.

Τα όσα είπε ο Καμμένος στην Ουάσιγκτον θεωρήθηκαν από τον Τσίπρα, εκτός των άλλων, και παραβίαση του μορατόριουμ, το οποίο είχαν συμφωνήσει οι δύο τους. Δηλαδή, να αφήσουν στην άκρη τη διαφωνία τους για το Μακεδονικό μέχρι τον Μάρτιο, όταν υπολόγιζαν πως η Συμφωνία των Πρεσπών θα πήγαινε στη Βουλή προς κύρωση.

Αν και διαψεύδεται πως μετά τα όσα ο Καμμένος είπε στην Ουάσιγκτον υπήρξε επικοινωνία του με τον Τσίπρα, σύμφωνα με πληροφορίες επικοινωνία υπήρξε και συμφωνήθηκε να δηλώσει ο αρχηγός των ΑΝΕΛ αυτό που έγραψε στο τουίτ του:

• Πρώτον, ότι την πρόταση για το αμυντικό σύμφωνο την έκανε ως κυβερνητικός εταίρος και όχι ως υπουργός Άμυνας και άρα δεσμεύει αυτόν και όχι την κυβέρνηση.
• Δεύτερον, ότι δεν την είχε συζητήσει με τον πρωθυπουργό, προσθέτοντας με σημασία ότι δεν έχουν αλλάξει τα μεταξύ τους συμφωνηθέντα (για το μορατόριουμ).
• Τρίτον, ότι οι αμερικανικές βάσεις ήδη λειτουργούν.

Τσίπρας και Καμμένος συναντήθηκαν τη Δευτέρα 15 Οκτωβρίου για να δουν πως θα προχωρήσουν. Παρά το γεγονός ότι ο Τσίπρας δεν θέλει να τραβήξει το σκοινί, δεν έκανε την παραμικρή προσπάθεια να σταματήσει τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία άνοιξαν ομαδικά πυρ εναντίον του κυβερνητικού εταίρου τους. Είναι προφανές πως πολιτικοψυχολογικά το γυαλί έχει ραγίσει. Γι’ αυτό και η σύσταση του Τσίπρα προς την Πολιτική Γραμματεία ήταν να υπάρξει υπομονή μέχρι τις εκλογές.

Ζήτημα επιβίωσης

Ο Καμμένος δεν επιδιώκει να προκαλέσει ρήξη με το Μαξίμου, αλλά από την άλλη θέλει να δείξει πως εννοεί όσα έχει πει για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Έχει συνειδητοποιήσει πως από αυτό το ζήτημα θα εξαρτηθεί η κοινοβουλευτική επιβίωση του κόμματός του. Με άλλα λόγια, δεν μπορεί να υποταχθεί στις σκοπιμότητες της κυβέρνησης, έτσι όπως τις ορίζει ο Τσίπρας.

Προ ημερών ο εκπροσώπος των ΑΝΕΛ Τοσουνίδης δήλωσε πως εάν η ΝΔ δεσμευθεί πως δεν θα παραχωρήσει το όνομα Μακεδονία, οι ΑΝΕΛ μπορούν να υπερψηφίσουν μία πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης Τσίπρα. Ο Τοσουνίδης αναφερόταν, βεβαίως, στην περίπτωση που η Συμφωνία των Πρεσπών περάσει από τα Σκόπια και σταλεί προς κύρωση στην ελληνική Βουλή.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η δήλωση εκείνη δεν ήταν τυχαία. Ήταν μία έμμεση προειδοποίηση του Καμμένου προς το Μαξίμου για το μέχρι που μπορεί να φθάσει. Από θεσμικής απόψεως, όταν δηλώνει κάτι ο εκπρόσωπος ενός κόμματος αυτή είναι η θέση του αρχηγού, εκτός κι αν ο αρχηγός τον διορθώσει. Ο Καμμένος δεν τον διόρθωσε. Υπό το βάρος και των εσωτερικών αντιδράσεων, ο Τοσουνίδης έδωσε κάποιες εξηγήσεις για να κλείσει το θέμα. Το μήνυμα, πάντως, είχε σταλεί.

Το ζήτημα θα αποκτήσει πραγματική πολιτική υπόσταση εάν ο Ζάεφ βρει τους 80 βουλευτές και μέσα στο Νοέμβριο περάσει τη συνταγματική αναθεώρηση. Τότε, το μπαλάκι θα περάσει στο ελληνικό γήπεδο. Ο Τσίπρας δεν μπορεί να καθυστερήσει την αποστολή της Συμφωνίας των Πρεσπών προς κύρωση στη Βουλή μέχρι τον Μάρτιο. Αυτό σημαίνει ότι η ώρα της αλήθειας για τους δύο κυβερνητικούς εταίρους θα έρθει πολύ πιο νωρίς από όσο υπολόγιζαν.

Το δίλημμα

Θα ήταν πολιτικά αυτοκτονικό εάν ο Καμμένος δεν απέσυρε το κόμμα του από τη συμπολίτευση, όπως έχει δεσμευθεί δημοσίως. Κατά πάσα πιθανότητα θα το πράξει. Όταν, όμως, οι ΑΝΕΛ περάσουν στην αντιπολίτευση, η κυβέρνηση Τσίπρα θα μετατραπεί σε κυβέρνηση μειοψηφίας. Για τον Μητσοτάκη θα είναι πολιτικά μονόδρομος η κατάθεση πρότασης δυσπιστίας, όταν θα έχει περάσει το εξάμηνο από την προηγούμενη, δηλαδή τον Δεκέμβριο.

Για να ανατραπεί η κυβέρνηση, όμως, η πρόταση δυσπιστίας πρέπει να συγκεντρώσει 151 βουλευτικές ψήφους. Εάν π.χ. οι ΑΝΕΛ δεν εμφανισθούν ή επιλέξουν το λευκό, η κυβέρνηση θα εξασφαλίσει παράταση ζωής μέχρι τον Μάιο, οπότε και σχεδιάζει να κάνει τριπλές εκλογές. Εάν επιλέξει αυτή τη στάση ο Καμμένος θα εδραιωθεί ως συμπλήρωμα του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα σε μία εποχή που έχουν πάψει να τον ανέχονται. Επιπροσθέτως θα είναι ασυνεπής προς τους ψηφοφόρους του, οι οποίοι είναι πλήρως αντίθετοι με την προωθούμενη λύση του Μακεδονικού.

Με άλλα λόγια, εάν οι εξελίξεις λάβουν αυτή την τροπή, ο αρχηγός των ΑΝΕΛ θα βρεθεί σε δίλημμα: ή να συμπράξει στην ανατροπή της κυβέρνησης Τσίπρα, ή να βάλει νερό στη δημόσια δέσμευσή του πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην τεθεί σε ισχύ η Συμφωνία των Πρεσπών. Σε περίπτωση που επιλέξει οι ΑΝΕΛ να υπερψηφίσουν την πρόταση δυσπιστίας, το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν θα τον ακολουθήσουν όλοι οι βουλευτές του.

Είναι κοινό μυστικό ότι ο Παπαχριστόπουλος, που έχει περάσει από πολλά κόμματα, έχει ουσιαστικά βάλει πλώρη προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Κάποιοι θεωρούν πως ούτε η Κουντουρά θα επιλέξει να καταψηφίσει την κυβέρνηση. Από την πλευρά του, ο Ζουράρις, που θα καταψηφίσει την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών έχει πει σε ανύποπτο χρόνο ότι δεν πρόκειται να ρίξει την κυβέρνηση Τσίπρα. Ακόμα και ο Κουίκ αντέδρασε απολύτως αρνητικά στη δήλωση Τοσουνίδη.

Είναι προφανές πως εάν τα πράγματα φθάσουν σ’ αυτό το σημείο, ο ΣΥΡΙΖΑ θα εξαντλήσει όλα τα μέσα για να μη βρει ο Μητσοτάκης τις 151 βουλευτικές ψήφους. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως δεν θα διστάσει να προκαλέσει ρήγμα στους ΑΝΕΛ, προσφέροντας θέσεις στα ψηφοδέλτιά του. Εάν βρει κάποιους από εκεί, εάν προστεθεί η Παπακώστα και κάποιοι βουλευτές, με τους οποίους ήδη υπάρχουν γέφυρες, δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο ο Τσίπρας να βρει τους 150, οι οποίοι θα τον κρατήσουν στην εξουσία μέχρι τον Μάιο. Αλλιώς, οι εκλογές θα έλθουν υποχρεωτικά στις αρχές του 2019.